28. nəticəsində camaatın udacağını təxmin etdiyim mübarizədir. bir çoxlarının səhvən iddia etdiyi kimi 17-25 dekabr 2013-də yox, çox daha əvvəl başlayıb. hətta, demək olar ki, akp hakimiyyətə gəldiyi gündən aralarında qapalı qapılar ardında sürtüşmələr olurdu, amma hər iki tərəf "taban"ına bunu hiss etdirmədiyindən və ortaq ergenekon kimi mafiyaya qarşı birlikdə mübarizə aparmaq məcburiyyətini hiss etdiklərindən, xalq nəzdində bu mübarizə çox bilinmirdi. tədricən sürtüşmələr şiddətlənərək mübarizəyə, hətta demək olar ki, müharibəyə çevrildi.
başda da qeyd etdiyim kimi, sonda camaat ("xidmət hərəkatı") udacaq. sanki, "camaat r.t.erdoğana matadorun öküzə bıçağı batırdığı kimi batırdı və kənara çəkilib qanitirmədən ölməsini gözləyir" (bu sözün süleyman demirelə aid olduğunu deyirlər, mən də razıyam bu fikirlə).
camaat bu mübarizədən xeyirli çıxdı. təxmini aşağıda xeyirlərini sadalayım:
1- ən böyük xeyri akp-yə qarşı duraraq "siyasi islam" ("political islam") dan uzaq olduğunu bütün dünyada qəbul etdirdi. artıq qərb auditoriyası camaatı islam dünyasında (daha doğrusu islam dininin özündə deyil müsəlmanlaın həyat tərzində) reformist hərəkat kimi qəbul etdi və demokratiya, modernlik və inkişafın tərəfində olduğuna inandı. bəyənin ya bəyənməyin, bu dünyaya özünü qəbul etdirməyin yolu qərbə (xüsusilə amerika auditoriyasına) qəbul etdirməkdən keçir. onlar səni dəstəkləməsələr belə, ən azından qarşı olmamalıdılar.
2- camaat öz daxilini təmizlədi. uzun müddətdir ki, camaatın güclü olduğuna inanan bir çox mənfəətçi sırf güclü "network"ün içində ola bilmək üçün camaat üzvü kimi görsənirdi. çətin günlər başlayınca hamısı qaçdı, qalanlar ancaq səmimilərdi.
3- camaatın qlobal reklamı oldu. belə izah edim, daha əvvəl, camaat türkiyədə çox tanınmayanda "28 fevral" ("28 şubat") hadisələrində camaatın üstünə gedərək, onu türkiyədə məşhurlaşdırdılar. və 28 şubatdan camaata qalan, türkiyədə tanınmaq ("recognition") oldu. 28 şubatdan sonra camaat türkiyədə bir çox daha əvvəllər gizli etdiyi işi açıqdan edirdi. indi isə eyni hadisə qlobal miqyasda baş verir, proses nəticəsində hələ ki, camaatın dünyadakı müəssisələrinə çox zərər verilə bilmədi, amma artıq dünyada maraqlanan bir çox adam kobud şəkildə də olsa bilir ki, "türkiyədə fəthullah gülen liderliyində bir islami hərəkat var (hansı ki, modern təhsilə vs. açıqdır) və bu hərəkat diktator erdoğanla mübarizə aparır."
4- camaatda daha əvvəl olan amma bir çoxları tərəfindən tam dərk edilməmiş "hicret" ("immiqrasiya") institutu gücləndi. problemlərə görə bir çox adam türkiyəni tərk edərək dünyadakı müəssisələrdə xidmət göstərməyə getdilər, bu da dünyaya yayılmağı sürətləndirdi.