59. bele baxiram,tarix melumati olmayan hami hech bir esas gostermeden mustafa kamal pashani pisleyir. xoshlari gelmemek oz ishleridi,amma biri haqqinda bilmeyib onu esassiz yere pislemek eclafligdan bashqa birshey deyil. umumiyyetle,tarixi shexsiyyetlere qarshi bacardiqca neytral olmaq lazimdir chunki bu tarixdir. pis veya yaxshi,demokrat veya diktator - istenilen tarixi shexsiyyet dunyanin gedishin az da olsa deyishdirmishdir. mustafa kamal atatürk de onlardan biri idi.

ard-arda meglub olub avropadaki butun erazilerin itiren osmanli son umid olaraq birinci dunya muharibesine dördlər ittifaqı terefden daxil olmushdur. amma osmanlı yene tilsimi qira bilmemish ve qafqazda rus imperiyasi,balkanlarda ise britaniya imperiyası ve fransa terefinden ard arda meglub edilerek bir chox erazisin itirmishdir. sonda umidsiz qalan sultan mecbur qalaraq sevr muqavilesin imzalamishdir. beleki bu muqavileye gore osmanli erazisinin 70% kimi bir hissesin itirerek ingiltere ve fransadan asili veziyyete dushmeli idi.
sevr muqavilesine gore osmanli torpaqlarinin bolunmesi:

imgur.com/trtruq5

lakin bu anda mustafa kamal pasha qerarli bir formada bu muqavileden imtina edir ve sultan seltenetin ve sultanin imzaladigi sevr muqavilesin qanunsuz elan edir. belece türk xalqi mustafa kamal pashanin onderliyi ile tarixinde yeni bir shanli sehife yazmaga bashlayir.

qisa bir muddetde türkler neheng imperiyalari meglub edir ve torpaqlarindan qovaraq musteqil türkiye dovletinin esasin qoyur.

1923 cü il 24 iyulda lozanna sülh müqaviləsile türkiyenin yeni serhedleri taninir ve oktyabrin 29-da türkiye respublikası yaranir.

atatürkün diktator olmasi meselesi ise olduqca gulunc birsheydir. yeni yaranan dovlet tam demokratiya ile fealiyyet gostererse sonda azerbaycan xalq cumhuriyyetinin basina geldiyi kimi kommunist(veya bashqa suni suretde imperiyalist meqsedlerchun yaradilmish) partiyaları terefinden satilaraq mustemleke halina dusher.

umid edirem tarix haqqinda biliyi olmayib sadece tesir altina dushub fikir bildirenler yazdiqlarimi oxuyaraq ataturk veya diger tarixi shexsiyyetlere daha obyektiv nezer yetirmeye chalisharlar.