86. istoriyaqrafiyanın - tarix yazımının - birinci və ən vacib şərti zamana və məkana bağlı qalmaqdır. əgər ki , bunu pozursunuzsa siz deməli ya yaxşı tarixçi deyilsiniz , ya da qəsdən ideolojik çərçivədən dəyərləndirirsiniz.
heç uzun uzadı atatürk tərifnaməsinə və ya pisləməsinə girmədən mənə görə , onun haqqında deyilmiş ən gözəl ifadəni bura yazıb altına da öz nacizanə fikirlərimi yazıb çıxıb gedəcəm

arnold toynbee " fikirləşin ki , qərbin renesansını , reformasiyasını , maariflənmə çağını , fransa inqilabını , sənaye çevrilişini atatürk bir insan ömrünə sığdırıb "

atatürk inqilablarının bir qisminin yakobin şəkildə olduğu ilə tam razıyam. ama məni niyə yakobin şəkildə olduğu daha çox maraqlandırır.
atatürk öz xalqının qərb mədəniyyətindən çox geri qaldığını hələ gənc zabitkən görür və anlayırdı. cümhuriyyətlə birlikdə qərb mədəniyyətini tətbiq etmə fürsət düşdü əlinə. qərb və türk cəmiyyəti arasındakı o açılmış fərqi qısa zamanda bağlamaq üçün islahatlarının bir qismi türklər demiş " alelaceleye" gətirilmək məcburiyyətində idi.
yaxın tarix öyrənməyin ən ağrılı və acılı tərəfi odur ki , yaxın tarix olduğu üçün haqqında yazılan psevdo və konspirasiya kitablar çoxdur. bu , bütün dünya tarixi üçün keçərlidir.
liderlər və elm dəyərləndirilərkən ideoloji gözlüyü mütləq çıxarmalısınız və hər zaman dediyim " əxlaqi dəyər yarğıları " sosial elmlərə bulaşdırıla bilməz.
qeyd : albert bayet'nin " elm əxlaqı " əsəri şiddətlə tövsiyyə olunur