181. xaricə getmişdim bir dəfə. ağlınıza xaric deyəndə tez mavi daniz, sarı saçlı, qumral bədənli qızlar, diskoteka və s. gələ bilər, elə deyildi də amma ki. kasıbın olanından deyib 70 faiz yol xərcinin geri qaytarıldığı bir youth in action tədbirində moldovaya getmişdik. moldova dediyin bizim gəncəbasar zonası kimi bir yerdi, kişinyovun əsas küçəsi ilə gəzirsən, sağa dönəndə birdən qabağına toyuq saxlayan xala çıxır, gəncədəsən də elə bil ki, sadəcə sanki gəncədə mc açıblar bidənə. nəsə məsələdən uzaqlaşmayım çox, tədbir heç kişinyovda da deyildi, adını indi unutduğum, əvvəl bakıda t nömrəsinə layiq görülən avtobusla gedilən (242t, 247t, 1t və s. tipində marşrutkalar), paytaxtdan 2-3 saatlıq məsafədəydi hardasa. moldovadı, brolar. hamı rus dilində danışır, hava soyuqdu, keçmiş geyimlər falan deyə-deyə özümü sanki ictimai tv-də gedən 1970-ci illərə aid sovet filminin içində hiss edirdim. çox təəssüf ki, bu filmdə baş rol mən idim və mövzumuz da tragikomediya idi. özüm haqqında qısa deyim ki, ingilis dilini bilirəm, yəni ən azından qarşımdakı məni başa düşür danışanda, rus dili isə, əgər olduğum bir ortamda heç kim rus dilini bilmirsə o zaman avtomatik bilirəm deyirəm, belə palit eləməsəm çox şeyi başa düşüb özümü yola verə bilirəm deyək, amma iş nəsə müzakirə etməyə filan gəlsə zibili çıxır. və moldova elə yerdi ki, həmişə iş rus dilində nəsə müzakirə etməyə gəlir. məsələyə keçək. bu moldovanın adını bilmədiyim şəhərində 4 nəfər qaldığımız otaqda otepleniya işləmirdi, bütün tədbirdəkilər gecə rahat-rahat yatır, bir biz gecə yatanda kurtka filan da geyinib yorğanın altına girirdik. soyuq da necə də, yanımda yatan türk namaz qılan zad adam idi, tezdən 6 soyuğunun dərdindən bütün namazları qəzaya saxlayıb gecə qonşuda qılırdı. soyuq bizi dinimizdən çıxarır, əzginləşdirir və mutasiya edirdi. nəysə, bu minvalla günlər davam edərkən bir dəfə başqa tədbir iştirakçısı dedi ki, bəs bizdə də elə idi vəziyyət, otepleniyanı yandırdım, başladı işləməyə. ağlıma batdı, tək başıma otaqda olduğum bir vaxtı otepleniyanı açmağa çalışdım. gel gelelim ki, mənim uşaqlıqdan zəifim var bu mövzuya, qardaş mən bilmirəm ki, krant hansı tərəfə açılır, işıq necə duranda sönülü ya yanılıdı, açar hansı tərəfə burulur. məndə yoxdu da buna qarşı refleks, gərək yoxlayım. otepleniyani da “açdım” da belə. olmadı. işləmədi. o qaqaş mənə demişdi ki, gecələr bizim otaq isti olur deyə qızlarla olmazın oyunlar oynayırıq, dəli kimi əylənirik filan. könlüm bunu qəbul edərdimi? yox! getdim tədbirin əsas təşkilatçısının yanına, danışdım ingiliscə, olmaz belə dedim, donuruq biz, müşteri memnuniyyeti, təriflədiyiniz avropa budurmu zad basıb bağladım, dedi ki, sən azərbaycandan idin də, təsdiqləmiyimlə birgə tez “ti qovorish po russki” sualini verməyi bir oldu. donuram mən biri belə anidən sual verəndə. hə dedim, nə soruşa bilərdi ki. məni göndərdi otel administratorunun yanına. bəlanı başıma almışdım. 3 gün ərzində rus dilindən qaçan mən indi birbaşa rus dilinə doğru irəliləyirdim və məni heç nə qurtara bilməzdi. adminstator qoca arvad idi, danışdı elə rusca, hey nəsə deyirdi, 90-cı illərin uşaqları olaraq rus dilini bütün anlayıb o danışa bilməmək hissini hamımız bilirik də. bu administrator da danışıb-danışıb sonda mənə “ponyatno?” dedi. hə dedim, nə deyə bilərdim ki başqa. anladığım otağa getməm və göndəriləcək ustanı gözləməyim idi. getdim, qoca, 50-li yaşlarında bir kişi gəldi. “shto sluchilos” deyən kimi yarım saat əvvəldən beynimdə hazırladığım cümləni şaqqıldatdım! “otepleniya ne rabotaet”. bu yaxınlaşdı otepleniyaya, və.. dadadadammm. otepleniyanı bayaq qurdalamışdım axı. əvvəlki vəziyyətinə qaytarmaq yadımdan çıxıb. dayday otepleniyanı qurdalayan kimi gördü ki, bağlıdı. açdı və üstümü də qışqırdı ki, bu bağlı imiş də, niyə gətirmisiz məni bura. zibiləqalmış moldovanın ən əsəbi ustasını göndərmişdilər .. mənsə dayını buraxa bilməzdim, gözümün qarşısına mafiya oynadığımız qızlar, namazını qıla bilməyən türk gəlirdi, din də, əyləncə də məndən bunu tələb edirdi.. o otepleniya işləyəcəkdi. rus dilində izah etməyə başladım, yadımdadı qırıldanırdım “ya otkril, ti zatkril” falan, bu sözləri dediyimi xatırlayıram, dayday isə heç nə başa düşmür və əsəbiləşirdi, elə bilirdi ki, mırtdaşıram onla. nəsə pis bir şey edə biləcəyimi düşünürdü bəlkə də. mən artıq müəyyən bir məqamda dayıya “mən rus dilini bilmirəm, gözlə rus dilini bilən adam gətirim” dedim. daha doğrusu demək istədim, nə demişəmsə dayı elə bildi ki, ona deyirəm ki, sən rus dilini bilmirsən, celallendi türkler demiş, qışqırır ki, mən bilirəm rus dilini, sən bilmirsən, nə istəyirsən məndən, ayə səsi götürüb oteli. qaça-qaça çıxdım otaqdan, bütün telefonları, əşyaları, hər şeyi - otağı açıq şəkildə tanımadığım bir rus dayıya qoyub qaça-qaça getdim rus dilini bilən dostumu tapmağa. gəlmişəm ki, buna tez gəl. bu da elə qaçdı ki, elə bildi ermənilərlə davam düşüb nəsə. lan salak, ermənilərlə davam düşsə məni buraxarlar ki, get başqa azərbaycanlıları köməyə gətir? nəysə iki nəfər otağa gəldik, dayı voobshe özünü itirdi ki, döyəcəyik bunu. bir təhər dostum bunu sakitləşdirdi ki, uşaqdı, bilməyib filan. o otepleniya düzəlmədi, lənətli idi nəsə, bizə başqa otaq verdilər, köçdük ora. ipisti otaq idi, amma qızlar yenə yox idi, hər gecə həmişəki kimi o biri otağa gedirdilər, deməli məsələ otepleniyada deyilmiş, otağı başqa cür isidirlərmiş..

türk də yenə yatırdı səhərlər, fetöcü idi nə idi, niyə yoxsa mənə yalandan deyirdi ki namaz qılır? bəlkə də gecə qonşuya gedirəm deyəndə o biri otaqdakı partilərə gedirmiş.. kto znaet?