9. Kiçik miqyaslı,maliyyə imkanları məhdud olan və çoxusunun yalnız bakıda fəaliyyət göstərdikləri,sayca çox və mənim fikrimcı birləşməli olan şirkətlər.indi bu birləşmənin nəyə görə və hansı hallarda sahibkarın məcbur olduğu şərtlərə nəzər yetirmədən əvvəl Azərbaycanın hansı iqtisadi modelin istifadə olunduğuna baxaq.Azərbaycan bazar iqtisatiyyatına təzə keçdiyi və ekonomik modeldə əsasən Alman modelini istifadə edir.
Nədir bu Alman modeli;
1.Dövlət mülkiyyətinin çox olması
2.dövlətin bazar iqtisadiyyatına fəal təsiri
3.sosial yönümlü və tənzimlənən bazar iqtisadiyyatı
4.iqtisadi göstəricilərin proqnozlaşdırılması
5. iqtisadi cəhətdən fəal əhalinin əməkhaqlarında fərqlərin böyük olmaması
Buradanda göründüyü kimi sol yönümlü,böyük və dövlət sahibkarlığına önəm verən modeldir.Buna görədə bu şirkətlərin sahibləri rəqibləri ilə birləşməli və birlikdə Sindikat yaratmalıdır.Çünki bu keçid iqtisadiyyat şəraitində daha çox sənaye kimi böyük bazarlara yatırım olunur və xidmət və infrastruktur kimi daha çox ev təsərrüfatlarının təməl ehtiyacına deyil konfortuna daxil olan sahələr boşda qalır və kiçik sahibkar əmtəə yoxsuluğundan iflas edir.indi belə bir Sindikatın nə kimi müsbət cəhətləri var ona baxaq;
1.Yalnız bir satıcı vardır.
2.Çoxlu sayda alıcı vardır
3.Qiyməti firma müəyyənləşdirir
4.Mənfəətli bazar
5.Bazara daxil olmaq çox çətindir
6.Bazarda qiymət ayrı-seçkiliyi mövcuddur.
Buradan da göründüyü kimi ortaq bir bazar yaratmaq üçün sindikat şərtdir.Birdə Azərbaycan hansı iqtisadi modeli istifadə etsəydi, bunlara gərək qalmayacaqdı və birdə onlara nəzər salaq;
1.Amerikan modeli
2.Yapon modeli
Onların xüsusiyətlərinə baxaq:
Amerika modeli
1.Dövlət mülkiyyətinin az və iqtisadiyyatdakı iştirakının məhdud olması
2.ticarətdə məhdudiyyətlərin olmaması
3.yüksək səviyyəli innovasiya
4.daxili və xarici bazarın həcminin böyük olması
5.inhisarçılığın yaranmasına yol verilməməsi
6.kiçik sahibkarlığın dəstəklənməsi
7.aztəminatlı əhalinin normal həyat tərzi
Yapon modeli
1.Dünya bazarında lider mövqe
2.iri şirkətlərin yaradılması,
3.kiçik biznesə investisiya qoyuluşu
4.milli məqsədlər naminə dövlət və qeyri-dövlət strukturları arasında qarşılıqlı əlaqə
5.insan amilinə arxalanmaq
6.daimi işlə təminat
6.uzunmüddətli planlaşdırılma


Göründüyü kimi ABŞ modeli tamamilə inhisara icazə vermir.Bunda ölkədə sol mərkəzli heç bir iqtisadi fəaliyyətin olmamasının rolu böyüktür.Bundan ziyadə,Almaniyanın sosyalist bir keçmişi var.

Yapon modeli hər ikisinə icazə verir.Burada kiçik biznes sahibkarları istəsələr,zərurətdən kənar,tamamilə mənfəət üçün süni inhisar yarada bilərdilər.Bu zaman başqalarının bazara daxil olmasına maneə yaradılır (məsələn, xammal mənbələrini ələ keçirir, enerjidən məhrum etdirir, bankdan kredit almasına mane olur və s.); rəqibinə nisbətən daha yüksək texnologiya tətbiq edir; daha böyük həcmdə kapital tətbiq edib və səmərə əldə edir; keyfiyyətli reklam vasitəsilə rəqibini sıxışdırır.