13. nadir bir nümunəsinin də bizim kənddə baş verdiyi reaksiyalardır. oynayan adam kişidisə bədənindəki hormonlardan dolayı verdiyi reaksiya çox aqressiv ola bilər. bütün həyatı yarışmaqdan ibarət olan və yalnız qələbə üçün yaşayan kişilər uduzmağı elə də asanlıqla həzm edə bilmir. uzun-uzun zaman öncə bizim kəndin çayxanasında iki orta yaşlı kişi nərd oynuyurlarmış. kəndimizin çayxanası da mənə görə bir çayxananın ola biləcəyi ən mükəmməl yerdədir. yol kənarındadır və bir məktəb yanındadır. məktəbin həyətindən əlavə iri bir meydança var yolun yanında. yəni yol 8 metr enindədisə, çayxananın yanında bu rəqəm 30-40 metr olur. bir park etmə meydançası kimi düşünün. məktəbin həyəti ilə bu meydançanın arasında balaca bir arx axır. 20 metr uzaqlıqda bir artezian quyusu var. bu məkanı cənnətə bənzətməyimə səbəb isə ətrafındakı iri çinar ağaclarıdır. hər 6-7 metrdən bir iri bir çinar ağacı var. ağacları hələ mənim atamgilin sinifi ibtidai siniflərdə oxuyarkən əkib. atam hər dəfə bu yoldan keçərkən bu 30-35 illik iri çinar ağaclarını göstərib fərəhlə bunları biz əkmişik deyir. o vaxtı müəllimləri gələcəkdən xəbər verərək "vaxt gələcək bu ağacları fəxrlə uşaqlarınıza göstərib `bunları biz əkmişik` deyəcəksiniz" deyibmiş. nəysə bu məkan yayın ən isti vaxtlarında belə sərindi. azacıq istilik hiss eləsəniz də ayağınızı arxa sallayıb, sərin artezian suyundan içməklə özünüzü cənnətdəki kimi hiss eləyə bilərsiz. nəysə bu qədər betimləmə yetərlidi məncə. uzundusa üzr istiyirəm. deməli bu iki kişi nərd oynuyurlar. iri çinar ağaclarında da quşlar özləri üçün ya da dişiləri üçün oxuyurlar. sonda bir kişi rəqibi üzərində əzici qələbə qazanır. və illərin dostluğuna, bir kənddə böyümələrinə güvənərək məğlub olanı biraz cırlatmaq istiyir. bunun üçün quşların oxumasını məharətlə istifadə eliyir. quşun adı yadımdan çıxıb. ümid eliyirəm bunu yazıdan düzgün intonasiya ilə oxuyub söhbətin hansı quşdan getdiyini özünüz tapacaqsınız. nəysə qalibimiz quşun oxumasına işarə edərək, "görürsən quşlar da sənnən məzələnir. qulaq as deyir: `u-duuuz-duu` `u-duuuz-duu` " sonra bir şeytani gülüş və rəqibi əsəblərini cilovlaya bilmir. aralarında mübahisə düşür. dağılışıb evə gedirlər. uduzan day-day bir sonrakı gəlişində özü ilə evdən ov tüfəngini gətirib yazıq quşu xosumbay eliyir. eşidəndə "hassiktir" dediyim hadisədir. tamam uduzmaq pis təsir eliyir amma bu qədərini gözləmirdim. düzünü deyim uşaq vaxtı, ya da ərgən olanda uduzduğuma görə ağladığım çox olub. ola bilər mən çox takıram bu məsələyə amma məncə normalı budu. məncə kişilər tamamilə uduzduqlarını heç vaxt boyunlarına ala bilməzlər. tamam oyunda uduzanda bu sadəcə oyundur deyib yola veririk, amma məncə burda da kişi öz içində "zato mən başqa şeylərdə yaxşıyam" deyir. yuxarıda qeyd elədiyim kimi kişilərin həyatı yarışdan ibarətdir. o uduzmağını boynuna almadıqca yaşıyır. biri fiziki olaraq zəifdisə "təsəllisini" başqa, şeylərdə tapır. ya da əksinə fiziki olaraq güclü olanlar ən önəmli şeyin əzələ gücü olduğunu fikirləşir. və ya yaraşıqlı olanlar bu özəlliklərinə tutunmağa çalışırlar. hər kişi həyatdan nə iləsə yapışır. işin bir ucu qadınlar, nəslini davam etdirmək uğrunda mübarizəyə, bir ucu da təbii seçməyə və təbiətin bu yolla kişinin boynuna qoyduğu yarışmaq məcburiyyətinə çıxır. uduzan kişi və ya uduzduğunu qəbul eləyən kişi yaşam mübarizəsindən çəkilmiş kimi olur, nəfəs alan bir ölüdür və məncə belə kişi mövcud deyil. uduzduğunu qəbul eləyən kişi yoxdur. ağıla gəlməyən bir nöqtədə təsəllisi ola bilər. məsələn qatı təvazökar takılan bir insanın təvazökarlığı ilə lovğalanması kimi. nəysə uzun sözün qısası: istər adi oyun olsun, istər həyati məsələ olsun, istərsə də direkt karı-kız məsələsi olsun. bir kişi heç vaxt uduzduğunu zəif olduğunu boynuna almaz. faktiki olaraq uduzsa belə umbaylayaraq bunu qəbul eləməz və intiqamını başqa şeylərdən alar. məsələn: playstation pultu, top, telefon və hətta günahsız bir quş