20. a tipi insan intellektualdır, b tipi insan normal məlumatlara sahibdir, c tipi insan bildiyini yarımçıq bilir(ən təhlükəlisi) d tipi insan kütdür, sadəcə küt, simple. bilənlər bilir; türk litseyləri daha ağırlıqlı d tipi nəsil yetişdirdi.
humanitar və ya analitik fikiri təmsil edən fənnlərlə uğur qazanmış insanlar yetişdirsələr belə, düşüncə və düşüncənin memarı olanları öldürməklə məşğul oldular. türk litseyləri fərd anlayışını demək olar ki yox etdi, kollektiv kimi də uğurlu olmadılar, önyarqılı, inancına inanmaqdan çox, inancı ikinci dərəcəli mübahisələr olaraq dəyərləndirən insanlar yaratdılar. bugün yaş ortalaması iyirmi olan insanların dinə olan silahlanması, öz ətraflarında yığışan bu insanların teizmi müdafiə edə bilməmə güclərinə görədir. ötürdükləri dini məlumatlanma teorik olaraq əsaslı olmadı, onu da əksik propoganda etdilər.
azərbaycan məktəblərindən məzun olanlara qiyasla türk litseyi məzunları daha cool-dur. amma mahiyyətcə bərabərdirlər. oxşar kompleksləri olan, eyni dərdləri olan insanlardır. çünkü təhsil ailənin, ailə faktorunun üstünə çıxa bilmədi. ailənin dəyər aşılaması təhsilin üstündədirsə, o işin batmaq ehtimalı yüksəkdir. ailə və təhsil fərdin ölümü üçün yaradılan həbsxanalardır.
intellektual bazaları bir tərəfə atıram, bu faktora o qədər də önəm vermirəm. amma bu insanlar özgüvən dediyimiz insani keyfiyyətlərini başqalarına uduzdular. biraz inkişafı seçmiş olanlar bəlli vaxtlarda kal alma kimi ortalıqda qalıb, problemlər yaşadılar.
bunları adını çəkmək istəmədiyim litseydə görmüşəm. məzunları ilə, müəllim kollektivləri ilə əlaqəm yoxdur. amma fikiri olmayan, beş cümləni sıralaya bilməyən, o beş cümlənin heç nə ifadə etmədiyi bu insanlar, müəllim kollektivi olaraq yenə birilərini, tələbələrinin çox isə indi və gələcəkdə ətraflarını zəhərləyir, zəhərləyəcəklər.