23. oynamağı bacarmayanlara ilkin təəssürat yaratmaq üçün biraz kömək olsun deyə füqurların hərəkət mexanizmini yazıram:

şah-öz ətrafında sağa, sola, aşağı, yuxarı, iti bucaq altında soldan yuxarıdakı ən yaxın damaya, sağdan yuxarıda ən yaxın damaya, soldan aşağı və sağdan aşağı ən yaxın damaya qədər hərəkət edə bilir ki, bu da yalnız qaçış məqsədi güdür. yəni onun hərəkət çərçivəsindəki damalara rəqib füqurun hərəkət istiqaməti düşməməlidir. o dayandığı yer rəqibin hərəkət istiqamətilə üst üstə düşürsə o öz çərçivəsində ən güvənli damaya qaçmalıdır. əgət onun qaça biləcəyi damaların hamısı rəqib füqurların hərəkət edəcəyi dama ilə üst üstə düşürsə o şah artıq mat olmuşdur.

vəzir-ən güclü şahmat füqurudur. belə ki, o, şahın getdiyi istiqamətlərə( sol-sağ, sol-sağdan yuxarı və aşağı) gedə bilir . şahdan fərqli olaraq o, bu istiqamətlərə doğru yalnız ona yaxın olan 1 damaya yox, hərəkət daması davam etdiyincəyə qədər hərəkət edə bilər. bu istiqamətlərdəki hərəkət damasının üstünə rəqibin 1 oyunçusu düşərsə onu vurub dəməyin dağıdır.

piyada- hərəkət mexanizmi oyun masasındakı ümumi damaların tam mərkəzinə qədər önə doğru 2 pillə irəliləyə bilər(istəsə 1 pillə də) yalnız mərkəzi keçdikdən sonra o 1 xana irəliyə doğru hərəkət edə bilər və rəqib füquru yalnız onun sol və ya sağ tərəfdən yuxarıda yerləşən damada oturduqda vura bilər. ən zəif füqur olsa da, oynamağı bacarana ən güclü füqurdur. niyə? çünki, bu füqur rəqibin yerləşdiyi ən sondakı damaya oturursa o istədiyiniz füqura çevrilə bilər. yəni, şaşkidə rəqibin ən uc damasına çatdıqda o, "damka" ola bilirdisə, şahmatda bu piyada füquru sizin istəyinizlə istənilən füqurla əvəzlənir.

vəkil(buna deyəsən fil də deyirlər* dəqiq bilmirəm )- vəzirin hərəkət istiqamətindən fərqli olaraq o yalnız sağdan-soldan aşağıya və yuxarıya doğru* dioqanal gedə bildiyi damaya qədər gedə bilər.

top- bu füqur vəkildə çatışmayan sol-sağ, aşağı-yuxarı istiqamətlərinə tərəf gedə bildiyi qədər gedə bilər

at-qısa yolla başa salsam, o, rusların çapnı yazılmış "q" hərfi istiqamətində hərəkət edə bilir. yəni atın durduğu yerdən bir q hərfi qədər uzaqda yərləşən yalnız ən uc damaya gedə bilir. yuxarı, aşağı, sağa və sola tərəf yönləndirilən q hərfi qədər.