S Ö Z A L T I

red hot chili peppers | musiqi

Alternative rock və funk rock janrlarında olan los angeles originli qrup. Qurucu üzvləri anthony kiedis, flea , hilell slovak. Flea kiedis və sonraları hilell ilə ilk dəfə qarşılaşmalarını, uşaqlıq və yeniyetməliyi dövrlərini əhatə edən memuarında ilk görüşdə eşq və ömürlərinin axırına kimi fırlanacağı bir dostluq kimi qeyd edib. Flea özü də eşitməyənlər üçün dünyanın ən yaxşı bass gitaraçılarında biridi. Fear qrupunda olarkən aşırı sürətlə çalma stilinə funk elementi ilə birləşdirib, indilərdə ikonik hala gəlmiş stilini yaradıb. Hardcore punk ilə funk kimi janrın birləşməyindən yarandığını deyib özü bir neçə interviyuda.
Məşhur john frusciante isə qrupa 88 də hilell overdosdan öləndən sonra qoşular, hansı ki idealarından olan flea ilə çalmaq fürsətini tapır 17,18 yaşlarında. Elə bu aralarda qrupun indiki drummer i chad smith də qoşulur. Bu vaxtdan sonra qrupun səsində overall improvement hiss olunur. Mother's milk albomundan sonra bu dörtlünün ikinci cəhdi olan blood sugar sex magik qrupun ən yaxşı albomu idi, elə cə də funk janrında olan ən yaxşı bir neçə sayıla biləcək keyfiyyət də idi. Albomun documentary sə də var funky monks adlı, yutubda var. Documentary frusciantenin boş yapması ilə başlıyır, sonra kiedis albomu record elədikləri evin tarixi barədə danışır, jimi burda kimisə sikibmiş(deyəsən zarafat edir), bitlz ilk dəfə lsd albmış zad. Deyəsən arada mənim albomdan favorit trackim olan suck my kiss mahnısını çalırlar. Kiedisin bu vaxtlarını həqiqətən bəyənirəm, çox enerjik bir yerdən ifa edir, rap tərzi vokalı çox gözəl oturur rhcp sounduna, indilərdə və mənim kimi hamının tanımağa başladığı alternativ rock tərzində olan vokalı isə o qədər cəzb eləmir məni, hər nəqədr melodiya olaraq həmin illər olaraq vokalını inkişaf elətdirsə də.
Bu keçid deyəsən frusciantenin qrupdan ilk dəfə çıxmağı ilə əlaqəlidi(blood sugar sex magikdən sonra), sonra gələn albomlar ən məşhur olan californication hər nə qədər bəzi funk elementləri olsa da əsasən alternativ rock idi və böyük ekonomik uğur idi, bilmirəm bu keçidə görə fruscianteyə həmiş biraz qıcıq olmuşam, həm biraz öz solo işlərində art rock, alternativ rock tərzi musiqi ifa eləməyi ilə həm də sound olaraq ən ön planda gitara olduğunu görə ola bilər. Ancaq qrup olaraq ümumi verdikləri qərardır bunu qəbul eləməliyik. Məncə hər şey rick rubinin günahıdır, kiedis xiyarına under the bridgei in indiyə kimi yazdığı ən yaxşı mahnı olduğunu deməsəydi stadium arcadium albomunda 2 saat eyni düstur ilə qulağımızı sikməzdilər. Əslində həmin albom da və bu stildəki başqa albomları da gözəldir ancaq mən daha çox experimentation eləməylərini istəyərdim. Talant olaraq baxsaq super qrup saymaq olar hamısı öz instrumentində əfsanə sayıla bilər. Kiedisin funk vaxtlarında olan vokalını da bəyənirəm hətta. Qrupda onsuz flea və john pəltəydi normal oxuya bilən bir kiedis di. Zarafat oyana johnun back vocalı sağlamdı hətta kurt in lounge act mahnısını ifa eləmişdi haradasa belə səsi də yaxşıdır, pəltəkliyi itir oxuyanda. Sola işlərində də həmçinin yaxşıdır
https://youtu.be/CgR0eOOs1OY?si=I5JnCbmX9cEiwS_4

Qrupun bundan başqa ən bəyəndiyim tərəfi jimi hendrix fanları olmağıdır. Fleanın qolunda jimi tatosu var, johnun da bir iki canlı solo performansında açıq təsirləndiyini hiss eləmişdim bundan başqa inyerviyularında nə qədər böyük fanı olduğunu demişdi. Hətta bir neçə jimi hendrix mahnısı da ida ediblər, crosstown traffix, castle made of sand, little mis lover, fire men bilenlerdi.

kodak

1927-1989 ci illər arası fixed calendar adlı təqvimdən istifadə edən şirkət. təqvimin özəlliyi hər ayın 28 gün çəkməsi, hər ayda 4 həftə olması və 1 ildə 13 ay olması idi. artan günlər isə ilin sonuna əlavə edilirdi. təqvimdə hər ayın birinci günü bazar ikinci günü bazar ertəsi kimi davam edirdi. təqvimin ortaya çıxması isə 1894 cü ilə aid edilir. təqvim dəmir yollarında işləyən moses cotsworth adlı şəxsin adı ilə bağlıdır. 1920 ci illərə qədər dəmir yollarında iş planı hazırlanarkən aktiv şəkildə istifadə edilmişdi. kodak bu təqvimə yenidən ''diriltiyindən'' təqvimin adı kodakla birgə çəkilir.

1986 klivlend şar festivalı | tarix

balloonfest'86 kimi də bilinən festival 1,5 milyon şar ilə guinnessin dünya rekordunu təzələsə də, ardınca baş verənlərdən sonra bir faciə olaraq adlandırıldı. united way of cleveland adlı şirkət dünya rekordunu təzələmək üçün abş-ın klivlend şəhərində böyük bir torun altına helium qazı ilə doldurulmuş şarlar buraxdı. günlərlə insanlar tərəfindən doldurulan şarların sayı milyon yarımı keçmişdi. şarların havaya buraxılacağı gün üçün yağış proqnozu verilmişdi. buna görə də şirkət şarların planlaşdırılan vaxtdan qabaq buraxılmasına qərar verdi və yağış başlamadan dünya rekordu qırıldı.

helium qazı ilə doldurulmuş şar sönənə qədər havada qalır. fəqət şarlar hələ havada olarkən proqnozlaşdırılan külək və yağış eri gölündən şəhərə doğru gəldi və soyuq hava cəbhəsində onlarla toqquşan şarlar bir anda yerə düşməyə başladı. növbəti günlərdə də şarların bir qisminin eri gölünün kanada sahillərində yerə düşdüyü bildirildi.

şarların yerə düşməsi nəticəsində quru və su yolları tutuldu, burke lakefront havalimanı yarım saat öz fəaliyyətini dayandırdı. həmin gün dənizə çıxan və bir müddət sonra ailələri tərəfindən itkin düşdüyü bildirilən iki balıqçının axtarışı da şarların yerə enməsi nəticəsində ləngidi və nəticədə axtarışlar dayandırıldı. bir neçə gün sonra balıqçıların nəşi sahilə çıxdı. balıqçılardan birinin xanımı bu festivalı təşkil edən şirkətə 3,2 milyon dollarlıq iş açsa da, daha sonra aralarında razılaşdılar.

bununla yanaşı ohayo ştatının medina əyalətində louise nowakowski adlı qadının otlaq sahəsinə düşən şarlar qadının ərəb atlarının qorxmasına və yaralanmasına səbəb oldu. louise də şirkətə 100 min dollarlıq dava açsa da, onlar da iş böyümədən öz aralarında razılaşdılar.

uzun müddət unudulmayan bu festival guinnessin rekordlar kitabının 1988-ci ildə çap olunmuş nüsxəsində "indiyə qədərki ən böyük kütləvi şar buraxılma hadisəsi" adını qazandı və rəsmi statistikaya görə şarların sayı 1,429,643 idi.

i̇qbal bano | musiqi

1928-ci ildə (bəzi mənbələrə görə 1935-ci ildə) Dehlidə anadan olmuş müğənni. o daha çox qəzəl oxumaqda ixtisaslaşmış və Malika-e-Ghazal, yəni "Qəzəl kraliçası" adı ilə Hindistanda və Pakistanda məşhurlaşmışdır.
1952-ci ildə Pakistana köçür və burada evlənir. Evlənərkən yoldaşından heç vaxt ondan oxumağı kəsmək tələbi etməməsini, əksinə onu dəstəkləməsi üçün söz verməsini istəyir, yoldaşı ölənə qədər verdiyi sözü tutur. Artıq 1950-ci illərdə bir "star" olur. O, urdu dili ilə yanaşı fars dilində də qəzəllər oxuyub. Həmçinin, qəzəllərdən savayı acların halına acıyan şeirlər də ifa etmişdir.
Pakistanda Məhəmməd Ziya-ül-Həqqin hakimiyyətə gəlməsi ilə cəmiyyətin islamlaşdırılmasına başlanılır. Əlbəttə, şəxslərin, xüsusən qadınların geyimləri ilə bağlı məhdudiyyətlər qoyulur. Bunlardan biri də islama zidd olması səbəbi ilə saridir. Sari bilindiyi kimi Hindistan, Pakistan və yarımqitədəki digər ölkələrin milli geyimi sayılır.
Bu qərardan çox keçmədən İqbal Bano 13 fevral 1986 (və ya 1985) tarixində Lahorda, Al-Hamra Hall-da protest rəmzi olan qara rəngli sari geyinib auditoriya qarşısına çıxdı. Həmin tədbir əslində tanınmış şair Faiz Əhməd Faizin ildönümünün qeyd edildiyi tədbir idi və Faiz də rejimdən kamını almışdı. O, anti-faşist və mütərəqqi şeirlərinə və Zülfüqar Əli Bhutto ilə olan əlaqəsinə görə Ziya rejimi tərəfindən təqiblərə məruz qalmışdı. * 1984-cü ildə vəfat edib . Tədbirdə Bano şairin Hum Dekhenge (biz görəcəyik) qəzəlini rejimə qarşı səsləndirir. Bu, Banonun səhnədən və konsertlərdən uzaqlaşdırılmasına səbəb olur. Rəsmi etirazlara baxmayaraq, o, gizli polisin girişi olmayan bağ evlərində tamaşaçılar üçün çıxış etməyə davam etdi.
Bu gün - 21 aprel Pakistanda İqbal Banonun şərəfinə "Qara sari günü"dür.

2019-cu ildə İqbal Banonun 81 yaşına həsr olunmuş Quql dudl

davide moscardelli | idman

(bax: maraqlı faktlar)
verdiyi sözlərdən ötürü 7 il boyunca saqqalını qırxa bilməyən keçmiş italyan hücumçu.

2 fevral 2013 tarixində "bologna avropa turnirlərində iştirak edənə qədər saqqalımı uzadacağam" dedi və bologna avropada oynaya bilmədi. sonra lecce-ə transfer olduqdan sonra əgər lecce serie b-ə çıxarsa qırxacağını dedi. lecce həmin il serie b-ə çıxa bilmədi. sonra transfer olduğu arezzo serie b-ə yüksələrsə üzünü qırxacağını dedi. amma o da olmadı. və 2020-ci ildə 40 yaşında karyerasını bitirdi. o karyerasını bitirəndən sonra bu il bologna 32 turdan sonra 59 xalla 4-cü yerdədir və yəqin ki avropaya gedəcəklər(avropaya getmək üçün ən az 7-ci olmaq lazımdır). lecce isə 2018-də serie b-ə hətta 2019-da serie a-a yüksəldi. elə yəqin komandaları onun saqqalının ağırlığı geri salırmış. indilərdə isə məşqçilər korpusunda işləyən davide saqqal saxlamaqdan xoşu gəldiyini və mırta saxlayacağını dedi. saqqal uzatmamışdan əvvəl isə belə görünürdü:

red hot chili peppers | musiqi

kodak

1986 klivlend şar festivalı | tarix

(youtube: )

i̇qbal bano | musiqi

davide moscardelli | idman

stolipin qalstuku | tarix

edip | mədəniyyət

yamayka valyuta sistemi | iqtisadiyyat

kitsch | etimologiya

umberto eco ★ wiki | ədəbiyyat

görkəmli italiya yazıçısı və filosofu umberto eko öz nəvəsinə ünvanladığı yeni il müraciəti (məktubu):

-əziz nəvəm!

mən istəməzdim ki, bu yeni il məktubu nəsihətvari, yəni, bir növ de amiçis (əsasən uşaqlar üçün əsərlər yazan italyan şairi, nobel mükafatı laureatı) ruhunda səslənsin və sanki, bəşəri ideyaları təbliğ edirmiş kimi görünsün. onsuz da, sən mənə qulaq asmayacaqsan (mən artıq çox qocalmışam, sənsə böyümüsən), həm də bu gün dəyərlər sistemi o qədər dəyişib ki, mənim məsləhətlərim sənə yersiz görünə bilər. beləliklə, bircə dənə məsləhət verəcəm, elə bir məsləhət ki, bax bu dəqiqə sən öz planşetini əlində tutarkən də praktik cəhətdən yararlı olsun. mən planşetlə bağlı sənə heç bir tövsiyə verməyəcəm, axmaq qoca kimi görünmək istəmirəm. axı elə mənim özüm də planşetdən istifadə edirəm. hər ehtimala qarşı, sənə insanla insan, yaxud insanla heyvan arasında cinsi oyunları nümayiş etdirən pornoqrafik saytlarda vaxt keçirməməyi tövsiyə edərdim. insanlar arasındakı seksual münasibətlərin bu sıxıcı hərəkətlərdən ibarət olduğuna inanma. bu hoqqaları məhz ona görə uydurublar ki, sən bütün gün evdə oturasan və gedib real qızlarla tanış olmaq fikri ağlına da gəlməsin. ehtimal ki, sən heteroseksualsan, ona görə də indi deyəcəklərimi sənin vəziyyətinə uyğun qəbul et: məktəbdə və ya oyun meydançalarında qızlara göz qoy, onlar televiziyalarda göstərilən yalançı personajlardan daha gözəldirlər və nə vaxtsa sənə əsl sevinc bəxş edə bilərlər, nəyinki “online qızlar”. inan mənə, çünki mənim bu işlərdə təcrübəm var. (əgər mən ömrüm boyu həmin seksual oyunları izləsəydim, sənin atan dünyaya gəlməyəcəkdi və deməli, sən də olmayacaqdın.)

amma mən səni və bütün yaşıdlarını yoluxdurmuş, indi artıq universitetlərdə də tədris edilən bu “xəstəlik” haqda danışmaq istəməzdim…

mən yaddaşın itirilməsindən danışmaq istəyirəm. düzdür, əgər sənə böyük karlın kim olması yaxud kuala-lanpurun harda yerləşməsi haqqında məlumat lazım olsa, bircə düyməyə basaraq bunu internetdən öyrənə bilərsən. lazımdırsa, bu cür də et, amma həmin informasiyalar növbəti dəfə yenə lazım olanda, məsələn, məktəbdə təzədən internetə girməmək üçün çalış ordakı məlumatları yaxşı-yaxşı yadında saxla. bircə pis iş var ki, kompyuterə istənilən an bütün suallarına cavab verməyə qadir bir qurğu kimi baxmağın informasiyaları yadında saxlamaq həvəsini öldürür. məsələnin mahiyyətini daha yaxşı dərk etmək üçün sənə balaca bir misal çəkəcəm: adam biləndə ki, bir küçədən başqa küçəyə avtobusla yaxud metro ilə çox rahatlıqla və ləngimədən gedib çata bilər, onda o, fikirləşir ki, piyada getməyin heç bir mənası yoxdur. əgər sən, ümumiyyətlə piyada yeriməyi tərgitsən, onda yalnız əlil arabasında hərəkət etməyə məcbur olan bir varlığa çevriləcəksən. yox, yox, əlbəttə mənim xəbərim var ki, sən idmanla məşğul olursan, öz bədənini idarə etməyi bacarırsan, amma gəl qayıdaq sənin beyninin məsələsinə…

yaddaş da elə bir növ sənin ayaq əzələlərin kimi bir şeydi. əgər məşq eləməsən, o, öləziyəcək və sən idiota çevriləcəksən! bundan əlavə hamımızın qocalıqda alzaymer xəstəliyinə düçar olmaq ehtimalımız var və bu xoşagəlməz vəziyyətdən qurtulmağın ən yaxşı yolu yaddaşımızı daima məşq elətdirməkdən ibarətdir. gəl sənə belə bir resept verim: uşaqlıqda bizi buna məcbur etdikləri kimi hər səhər balaca bir şeir parçası tap, əzbərləməyə çalış. hətta dost-tanışlarınla birgə “yaddaş yarışı” da keçirə bilərsiz. əgər şeiriyyatdan bir o qədər də xoşun gəlmirsə, onda, məsələn, futbol komandalarının tərkibini əzbərləməyə çalış, amma bir şərtlə ki, təkcə roma klubunun yox, həm də başqa klubların oyunçularını, eyni zamanda həmin komandaların keçmiş tərkiblərini (təsəvvür elə, mən superqa təpəsinə qəzaya uğrayan təyyarənin göyərtəsindəki turin klubun bütün keçmiş üzvlərini xatırlayıram: baçiqalupo, ballarin, marozo və s.) yadda saxlamalısan. yarış keçirin, görək kim oxuduğu kitabları daha yaxşı yadında saxlayır: gör dostların üç muşkeytorun və dartanyanın qulluqçularının adını (qrimo, bazen, muşketon və planşe) xatırlayırmı. əgər “üç muşketyor”u oxumaq istəmirsənsə, (onu da bil ki, çox şey itirirsən!) onda bu yarışı oxuduğun hansısa başqa bir kitab üstündə qurun. bu, adicə oyuna bənzəsə də, – doğrudan da, bu, adicə oyundur – bir də baxacaqsan ki, beynin müxtəlif personajlarla, hadisələrlə və xatirlərlə aşıb-daşır. indi durub soruşa bilərsən ki, bəs niyə vaxtilə kompyuteri “elektron beyin” adlandırırdılar. ona görə ki, kompyuter sənin (bizim) beyninin modeli kimi düşünülüb, amma unutma ki, insan beyni kompyuterdən qat-qat daha üstündür. sənin beynin- sənin kompyuterindir; o, hər zaman yanındadır; onu xüsusi məşqlərlə daima genişləndirmək imkanın var, doğruçu kompyuteri isə, özün də bilirsən ki, çox yükləyəndə sürəti zəifləyir və bir müddət sonra gərək yeniləyənsən. sənin beynin isə düz 90 yaşınadək sənə xidmət edə bilər, əgər lazımi məşqləri etsən, hətta 90 yaşında da indi xatırladıqlarını xatırlaya bilərsən. özü də, kompyuterdən fərqli olaraq beynindən istifadə etmək havayıdır.

bir də tarixi yaddaş deyilən bir şey var, bunun həyatındakı hadislərlə yaxud oxuduğun kitablarla əlaqəsi yoxdur. o, sən doğulanadək baş vermiş hadisələri özündə qoruyub-saxlayır. indiki zamanda əgər kinoteatra gedəsi olsan, gərək filmə lap başdan baxasan. filmin əvvəlindən axırına kimi, elə bil, kimsə sənin uşaq tək əlindən tutub orda baş verən hadisələri izah etməyə başlayır. mənim dövrümdə isə kinoteatra, kefin nə vaxt istəsə, gedə bilərdim, hətta filmin ortasında da. hadislərin çoxu sən içəri girənədək baş vermişdi, indi gərək əvvəlki hadisələri özün təxmin edəydin. film təzədən başlayanda bayaq təxmin etdiyin şeylərin doğru olub-olmadığını görə bilərdin, əgər film xoşuna gəlsəydi, oturub başdan baxa bilərdin.

həyat da, bir növ mənim dövrümdəki filmlər kimi bir şeydi. biz dünyaya o zaman gəlirik ki, artıq bizədək min illər ərzində çox sayda hadisələr baş veriş olur, burda ən vacib şey- bizədək olan hadisələri təxmin etməkdir. bu yolla indi baş verən hadisləri daha yaxşı dərk edə bilərsən. bu gün məktəblərdə sənə sən doğulanadək baş vermiş hadisələri yadda saxlamağı öyrətməlidirlər. onlar bunu edə bilmirlər! müşahidələr göstərir ki, 1990 təvəllüdlü gənclər, hətta universitet tələbəli belə, 50 il bundan əvvəli qoyaq bir yana, heç 1980-ci illərdə baş vermiş hadislərdən xəbərləri yoxdur, ola bilsin, heç bilmək də istəmirlər. statistika göstərir, bugünkü gənclərdən alde moronun kim olması haqqında soruşanda onlar cavab verirlər ki, o, “qırmızı briqada”nın üzvü olub, əslində isə, alde moro məhz bu gizli, radikal-solçu təşkilatın üzvləri tərəfindən qətlə yetirilmişdi. “qırmızı briqadanın” fəaliyyəti bu gün də çoxları üçün sirr olaraq qalır, halbuki onlar cəmi otuzca il bundan qabaq siyasi səhnədə idilər.

mən faşistlərin hakimiyyətə gəlməsindən 10 il sonra- 1932-ci ldə doğulmuşam, amma mən bilirdim ki, roma marşı zamanı baş nazir kim olub. ola bilsin ki, mənə həmin baş nazirin necə axmaq və qorxaq olduğunu (“qorxaq fakta”) izah etmək üçün onun haqqında faşist məktəbində danışmışdılar. qoy elə olsun, amma ən azından, mən onun adını eşitmişdim. məktəbi qoyaq bir tərəfə. indiki gənclər özlərindən iyirmicə il əvvəlki kino artistlərini tanımırlar, amma mən mənim dünyaya gəlməyimdən 20 il qabaq kinoya çəkilmiş françesko bertininin kim olduğunu bilirdim. ola bilsin, bu, mənim evimizdəki köhnə jurnalları vərəqləməyi xoşladığıma görə idi. mən sənə də köhnə jurnalları vərəqləməyi tövsiyə edərdim, bu, sən doğulandan əvvəlki hadisələri daha yaxşı anlamağa kömək edəcək.

bəs uzaq keçmişdəki hadisələri bilmək bizim nəyimizə lazımdı? çünki bu cür bilgilər bizə bugünkü hadisələri dərk etməkdə yardımçı olur və hər halda, futbol komandaları haqqında olan informasiyalar kimi yaddaşımızı yaxşılaşdırmağa xidmət edir.

onu da bil ki, sən öz yaddaşını təkcə kitab yaxud jurnallarla deyil, həm də internet vasitəsilə məşq etdirə bilərsən. internet təkcə sən öz dostlarınla laqqırtı vurasan deyə yaradılmayıb, o, həm də dünya tarixini öyrənmək üçün yararlı vasitədir. xettlər və kamizarlar kimdirlər? kolumbun gəmiləri necə adlanırdı? dinozavrlar nə zaman məhv olublar? öküzün əcdadı necə adlanırdı? mali imperiası haqqında nə bilirsən? bu haqda ilk dəfə kim məlumat vermişdir? İlk roma papası kim olub? miki maus nə zaman yaradılıb?

sənə sonzuz sayda bu tip suallar verə bilərəm və bu, səninçün gözəl araşdırma mövzusu olardı. bunların hamısını yadda saxlamaq lazımdır. vaxt gələcək sən də qocalacaqsan, əgər vaterloo döyüşündə iştirak etsəydin; yuli sezarın öldürülməsinə şahid olsaydın, bertold şvartsın qızıl əldə etmək üçün əlinə keçən bütün maddələri qarışdıraraq təsadüfən barıtı kəşf etdiyi və partlayışdan havaya uçduğu (ona bu da azdı!) yerləri gəzsəydin, sənə elə gələrdi ki, bir yox, min ömür yaşamısan. o biri dostların isə yaddaşlarını zənginləşdirməyə cəhd göstərmədiklərinə görə yalnız bircə ömür – öz yeknəsəq və böyük emosiyalardan kasad ömürlərini yaşayacaqlar.

qısası, öz yaddaşını zənginləşdir və sabah “la vispa tereza”nı əzbərləməyə çalış..

millətçi vs milliyətçi | fəlsəfə