7. kiminin yuxu, kiminin yukhu, kiminin də yuhu kimi tanıdığı rock qrupu 1987 ci ildə sumqayıt şəhərində qrupun bass gitaristi ibrahim eminin təşəbbüsü ilə 4 dost tərəfindən yaradılıb. yuxunun ilk çıxışı sumqayıtdakı “kimyaçı” mədəniyyət sarayında baş tutub. 1989 cu ildə “qızıl payız” festivalına qatılan qrup festivalın qalibi olur. festivalda dinləyici qismində iştirak edən bir xanım fransız menecer yuxunu fransaya dəvət edir. 1990cı ildə fransaya yollanmaq üçün istanbula gedən qrupun azərbaycan tərəfdən sənədləri ilə bağlı problemləri yaranır və onlar istanbulda qalmalı olurlar (onların istanbulda soyulması və sənədlərinin oğurlanması xəbərləri tamamilə yalnışdır).
istanbulda “karavan” barda çıxış etməyə başlayan qrup tez bir zamanda məşhurlaşır. 1992ci ildə türkiyənin flash tv kanalında qonaq olur. qrupun fəaliyyətinə 2001 ci ildən sonra qeyri-müəyyən müddətə ara verilib.
albomları:
ilk albom “xəzərin sahilində” adlanır. albom azərbaycanda hazırlansa da istanbulda işıq üzü görür. albom 10 singledan ibarətdir:
1. üzbəüz
2. şər
3. al özünü ələ
4. eşit ey düşmən
5. istanbul
6. xəzərin sahilində
7. papaq
8. məni sənsən düşündürən
9. ala gözlü yar
10. döngə
ikinci albomun bəzi hissəsi istanbuldakı studiyalarda işlənir. ikinci albom 1994 cü ildə işıq üzü görür və yuxunun doğma şəhəri sumqayıtın adını daşıyır. albomda 10 single yer alır.
1. bayatı şiraz
2. sumqayıt
3. dünya dəyişir
4. xəyalpərəst
5. oyan yuxudan
6. çayçıda
7. aldatdın məni sən
8. qul və şah
9. sev bu dünyanı
10. yolçu
yuxunun 3cü və hələ ki son albomu olan “ölümə çarə yox” albomu uzun bir müddət sonra, 2001ci ildə hazır olur. albom digər albomlara nisbətən keyfiyyətli yazılışıyla seçilir. albomda 9 track yer alır:
1. ölümə çarə yox
2. səbinə
3. sirr
4. canlı meyid
5. qonşu qız
6. iblis
7. karadeniz türküsü
8. ulu tanrım
9. bəd
qrup 4 nəfərlə fəaliyyət göstərmişdir. vokalist cəsur ibrahimov, bass gitarada ibrahim emin, gitarada namiq nəğdəliyev, drumda çingiz eyvazov.
qrupun mahnılarını ibrahim emin və namiq nəğdəliyev bəstələmişdir.
hal hazırda isə cəsur nemətov moskvada, ibrahim emin sumqayıtda, çingiz eyvazov və namiq nəğdəliyev isə türkiyədə, istanbulda yaşayır. namiq nəğdəliyev bir çox türk rockerləri ilə işləmişdir. kıraç, funda arar, barış akarsu, haluk levent kimi müğənnilərin mahnılarını namiq nəğdəliyev bəstələmiş və ifa etmişdir. azərbaycandan isə zülfiyyə xanbabayevanın “məni daha gözləmə” adlı mahnısının bəstəsi və ifası namiq nəğdəliyevə aiddir. ibrahim emin isə sonradan sumqayıtda “sirr” qrupunu yaratmışdır.
6. 1987-ci ildə sumqayıtda qurulan rock qrupu.
1990-cı ildə fransadan təklif alan qrup bakı-istanbul-paris planıyla yola çıxan qrup istanbulda hər şeyi oğurlarmalarıyla istanbulda qalmaq qərarına gəlirlər və barların birində musiqi fəaliyyətlərinə davam edirlər.
qrup 4 nəfərdən ibarətdir: cəsur nemətov – vokal, namiq nəqdəliyev – gitara, ibrahim emin - bas gitara, çingiz eyvazov - battery.
yazdıqları mahnılar xəzərin sahilində(1993), sumqayıt (1994), ölümə çarə yox (2001) albomlarında toplanmışdır.
78.Şamil süleymanovun başına gələn real hadisələr əsasında rejissor fikrət əliyevin 2001-ci ildə ekranlara çıxardığı film. Aktyor yuxusunda sevdiyi qızı qaçırdığını görür, bunu bilən nəsəsi isə onu yüngülcə döyür. Şamil bəy bunu rejissora danışır və beləcə senari formalaşır. Filmin çəkilişlərinə 1993-cü ildə başlanılsa da, filmə büdcə ayıran şəxsin müflis olması ilə ancaq 2001-ci ildə tamamlanır.
Baş rollarda nəsibə zeynalova, yaşar nuri, zərginar ağakişiyeva, səyavuş aslan və s. kimi tanınmış heyət rol alıb. Film 90-cı illərdə kiçik bakı qəsəbəsində keçir, nənəsi ilə yaşayan yetim oğlan əlabbas və naçalnikin qızı arasında olan sevgi münasibətini göstərir. Əlabbasın Gördüyü yuxu kəndə xaos salır və hadisələr cərəyan edir.
Filmin əksər hissəsi buzovna qəsəbəsində çəkilib. Kənd əhli filmin çəkilişinə kömək edib, bəzi səhnələrdə rol alıblar.
Film komediya filmi sayılsa da, ikinci hissədə hadisələr dramatikləşir bir növ. Əlabbas könüllü orduya yazılır, qayıtdıqdan sonra isə əvvəlki dəcəl halından heç nə qalmır. Artıq daha ciddi, məsuliyyətli olur.
Filmin çox səmimi ab-havası var, dialoqlara xeyli güldüm. Yumoristik tənqid də gözümdən qaçmadı. Varlı-kasıb təbəqələnməsi gözə çarpılır.
--spoiler--
Naçalnikin arvadı məsmə xanıma nəvəsi tapılmasa maddi köməklik, yağdan düyüdən nə lazım olsa verəcəklərini deyir. Burada varlıların hər şeyi maddiyyatla ört-basdır etmə çabaları üzə çıxarılıb, fikrimcə. Oxşar səhnə "qaraca qız" filmində də var idi səhv etmirəmsə.
37. mənim üçün bir kriteriyadır məsələn. insana dəyər vermə kriteriyası. hər nə qədər tolerant olunsa da insan yola gedə biləcəyi tipləri axtarır istər istəməz, yeni tanışılan insandan kimisi dinini, kimisi bürcünü soruşur müqayisəyə başlamaq üçün. məndə də yuxu elə. yuxu müqəddəsdir. ilk tanışdığım insana gedib "necə yuxular görürsən? ümumiyətlə nə qədər tezliklə yuxu görürsən?" sualı vermirəm əlbətdə. ancaq ünsiyyətdə olduğum insanların yuxularıyla bağlı suallarım olur bəzən hiss etdirmədən. az yuxu görən insanlar, adi yuxu görən insanlar niyəsə mənə mən qədər yaxın gəlmir, sanki zidd tərəflərik kimi gəlir. çox və qarışıq yuxular görən adamlara özümü yaxın hiss edirəm, sanki başa düşürük bir birimizi. bu narkotik bağımlısını sadəcə başqa bir narkotik aludəçisinin başa düşməsi kimidir. başa sala bilmərsiniz onları, bir homoseksualı başa düşmək kimidir. sizin tərzinizdə yuxular görən insan sizi başa düşür kimi hiss edirsiniz. "aa mən? heç yuxu görmürəm mən. çox rahat yatıram" deyən insandan bir addım uzaqlaşıram. çünki bizlər yatağa o günkü yuxunun həsrəti ilə giririk. başqa bir dünyaya keçirsən elə bil ki, və sürrealist bir dünya, zaman məkan olmayan. darıxmaq anlauışı yoxdur istədiyiniz yerə gedə bilərsiniz. lucid dream sizin mənəvi narkotikinizdir məsələn. kiməsə bəzi günlər yuxudan oyanıb su içib sonra tez gözümü yumub yuxuya davam etmək istədiyimi deyəndə reaksiyası "ehehe" dən o tərəfə keçmir. ama "mən də" deyən insana yaxın hiss edirsiniz özünüzü. yuxunun gerisini görmək, daha doğrusu idarə etmək, xəyal etmək üçün səhərlər oyanıb saata baxıb gediləsi yerə gedilməyən günlər gözəl idi. siktir edə bilirdin səni çöldə gözləyən işləri, öz qurduğun dünyada davam edirdin sonr axşam doğru oyanırdın. ancaq, sistem bunu da alır əlinizdən, səhər yuxunuzdan yarım oyanıb yatıb yenidən yuxuya davam etmə şansınız olmur bəzən. big brother sizi gözləyir zira.
yeddi gündə iki dəfə yuxu gördüyünü deyən adam var, gecədə yeddi fərqli temalı yuxu görən adam var. hansını sevəsən? dayaz adam kimi gəlir mənə birinci tiplər. bu tiplər məsələn, planlı həyat qurur, müdürün gözünə girir, kariyera qurur. narkotikə nifrət edir istifadə edənə də axmaq kimi baxır. istifadə etmədiyi şeyə qarşı qərəzli davranır. ən sevdiyi musiqi qrupunun isə the beatles və ya pink floyd olmasında bir problem görmür. psychedelic rock sevir. ironikdir.bu adamlar məsələn odun kimi yaşayırlar. alkoqol da onlara çatmır, marixuana da, ecstas də, lsd də qalanları da. çünki belə bir arqumentlə yanaşaq "şüuraltını ortaya çıxaran bir dərman şüuraltısı olmayan adam da nəyi ortaya çıxara bilər?" heçnə. yuxu da elə. şüuraltısı yoxdur bu adamın, var ancaq o da dildə dediyi şeylər. çünki o konservativdir və ən liberal ölkədən ərəbistana qədər "sistem dilində düşünür" onun fikirləri başqaları tərəfindən bastırılmayıb heç bir əsr boyu. kilisə onu yandırmaqla qorxutmayıb. şüuraltı yaddaş boşdur və öz dili ilə "rahatdır". bu adam narkotik sevənə "onun nəyini sevirsinize mənə heçnə eləmədi heç" deyir. başa düşüləndir, çünki o dayazdır.o grcələr sayıqlamır, onun evlənmə kriteriyalarının başında "gecə sayıqlamasın əşii" gəlir. o debildir əziz oxuyucu. əgər özünü debil hiss etdinsə üzrlü say, ama sən debilsən, dayazsan. çünki fikirləşmirsən, "niyə?" demirsən, ən sadə sualı özünə vermirsən. sən mebelini ağ rəngdə istəyirsən, növbəti maaşında yatağını daha bahalısı ilə dəyişdirmək istəyirsən çünki digər dayaz dostlarında daha yaxşısı var. sən səndən daha zəkalı olduğunu bildiyin evsizə, küçədə yaşayan insana, hippiyə və ya sənin dilinlə desək poxuyist, bacarıqlı, zəkalı ancaq evdən çıxmayann tanışına "hörmət" edirsən, tolerantsan, ancaq özlüyündə ona yazığın gəlir. çünki o zəkalıdır ancaq ağlını işlətmir, çünki o "başı var ama oxumur"dan o tərəfə keçmir sənin üçün. ancaq özünlə fəxr edirsən, sistemin çarxını fırlatdığın üçün. sabah yeni il qonaqlığı var imiş məsələn, sən ora getməlisən aldığın yeni paltarla, onlara ərinin maaşının artdığını hiss etdirmək üçün mütləq bahalı şubanla getməlisən məsələn. sən "bəy verən atın markasına baxan adam"san, "bu na bax alırsan heç olmasa üstünə beş manat da qoy yaxşı hədiyyə/marka gətir də" deyən adamsan sənə alınmış hədiyyənin arxasından. sənin yuxuların da sənin kimidir. sən 'boevik' filmləri sevirsən məsələn.
sən, bizi yaşamağa qoymursan.ona görə də, yaxşı ki yuxular var.
23.sigmund freuda görə yuxu birbaşa şüuraltı ilə əlaqəlidir və insanın öz şüuraltısını analiz etməsini təmin edir.
insanlar yuxularında öz arzularını bir növ icra edirlər. insan arzulayır və qadağalarla qarşılaşır, istər özü, istərsə də xarici amillər tərəfindən. nəticədə isə yuxu görür. çünki belə deyək, "ürəyində qalmış" arzuları var, şüuraltında istədiyi birşeylər var və ancaq üzdə onları ört basdır edib.
bütün yuxuların əsasında "arzu" durur. gördüyümüz yuxular hər hansı narahatçılığımızın və ya beynimizi məşğul edən hər hansı bir hadisənin nəticəsi deyil. biz yuxuda arzularımızın reallaşmış halını görürük.
digər halda, yuxular arzuların gizlədilməsi, üstüörtülü görüntüsüdür - maskalanmış halıdır. əksər hallarda qarışıq və əlaqəsiz hadisələr yığını halında gördüyümüz yuxular onların gizli mənalarını bizə demir və ya biz anlamırıq. yuxu yozma şeysiləri də buradan ortaya çıxıb bəlkə.
yuxularımızda ən əsas gördüyümüz şeylər isə uşaqlıqda "sürgün olunmuş" arzularımızdır ki, bunun da birbaşa şüuraltıyla əlaqəsi var yenə.
ümumiyyətlə yuxular adətən 2 "zaman"da, ya yaxın keçmişdən, "dünən"də - hər hansı məyusluqla nəticələnmiş hadisələr və s, ya da uzaq keçmişdən - uşaqlıqda olur.
yuxuları çözmək ona görə çətindir ki, gördüyümüz yuxu 1 başlı olmur. biz ancaq "dünən yaşadığımız məyusluq"la qarşılaşmırıq. ola bilsin ki, o "məyusluq" silsilə şəklində keçmişimiz boyu gedib özümüzün də yadımızdan çıxmış hadisələrə, "məyusluq"lara çatır və nəticədə "qarış-quruş" yuxu görürük. hələ bunun simvolikası falanı filanı var. ola bilsin ki, biz əslində məsələn, su görmüşük yuxuda, amma bu nə vaxtsa şüuraltımızda qalmış yanğının göstəricisidir. yanğını söndürmə arzusudur, istidən xilas olma istəyidir və s.
amma bəzi "standart" yuxular da var ki, bunlar hamının görə biləcəyi və ya gördüyü yuxulardır.
(baxma: yuxuda uçmaq)
bunlar insanın yaşadıqları ilə çox da əlaqəli olmayan növdəndir.
təbii ki, analiz freuddan gəlibsə, seksual məsələlər mütləqdir.*
keza
yuxulardakı əksər simvollar seksual simvollardır. bunun səbəbi bəlkə də uşaqlıqda ən çox sıxılan və qadağa qoyulan olmalarıdır. bu simvollar isə əsasən hər iki cinsin cinsi orqanlarıdır.
belə ki, ağac, çətir, silah, bıçaq və s bənzər əşyalar kişi cinsiyyət orqanını, şar, təyyarə, helikopter, roket və s ereksiyanı simvolizə edir.
qutu şəkilli əşyalar, qapı, qala, kilsə, qəfəs kimi şeylər isə qadın cinsiyyət orqanını simvolizə edir.
musiqi alətlərində ifa da daxil olmaqla bütün növ*
?
oyunlar masturbasiyanın göstəricisidir*
bokunu çıkarmışın froyd amca
. diş düşməsi isə bir öncəki cümlənin cəzalandırılma şəkli olaraq axtalanmanın simvoludur.
bütün yuxular bu və ya digər formada, az və ya çox cinsəlliklə bağlıdır.
bunlarla birlikdə, ev-insan bədənini, kral və kraliça-valideynləri, zərərverici parazitlər-uşaqlar və ya bacı-qardaşı, su-doğumu(ana bətni ilə əlaqəli birşey), od-səyahəti və s simvolizə edir.
yuxularda görülən əşya va hadisələr birbaşa insanın özü ilə, onun psixoloji vəziyyəti, həyat tərzi, qorxuları, arzuları bağlı olduğuna görə, heç vaxt tam şəkildə izah edilə bilinməyəcək şeydir yuxu.
76.Qadınların əsgərliyə getməməsi Dünən framedə bu başlığı sadəcə gördüm heç açmadım yəni. Ancaq səhərə yaxın yuxuda görürəm ki sinifimizdəki qızları yığıb doldurublar kamaza əsgərliyə aparıllar. Mən də özümü güclə çatdırdım maşına və oturdum. Gedib çatmışığ nəsə çöllük, tikanlı, küləkli bir yerə. Sən demə Naxçıvanmış. Özü də unidən sonra girdiyim ilk iş yerinin sürücüsü sürür bizim maşını. Bir də görürəm bütün qızların çantası var yanında, mənimki qalıb sinifdə. Bakıdan Naxçıvana 1 saat çatıb yerləşəndən sonra qaça qaça gedib 5 dq çatdım sinifə sumkamı götürüm. Sonra avtostopla qayıtdım əsgərliyə. Gələndə gördüm qızlar əylənirlər nəsə. Əsgərlik maraqlı şey idi yuxuda.
70. 1988-ci ildə sumqayıt şəhərində sonradan qrupun bass gitaristi olacaq ibrahim Eminov tərəfindən yaradılıb.1989-cu ildə o zamanların ən böyük və pristijli musiqi yarışması olan qızıl payızın qalibi olublar. 5 nəfərdən ibarət qrup yeniliyi ilə çox seçilib. Qrupun üzvləri: bass gitarada ibrahim Emin, gtara müşəyətində Namiq Nağdəliyev, zərb alətlərində Çingiz Eyvazov, vokalda isə Cəsur Nemətov olub.1998-ci ildə Zaur Abdullayev qrupun yeni vokalisti olur.
istədikləri şərait, avadanlıqlar azərbaycanda olmadığı üçün xarici ölkədə fəaliyyyət göstərməyi arzulayan qrupun səsinə tezliklə hay verən olur.qızıl payızı izləmək üçün gələn qonaqların içində fransadan gəlmiş bir xanım menecer də var idi.qrupun çıxışından təsirlənən xanım qrup üzvlərinə fransaya getmək orda albom yazılışı və çıxışlar təklif edir.qrup üzvləri əlbəttə ki buna razılıq verir amma fransaya getmək məsələsi yubanır.qrup üzvləri Türkiyəyə yollanır və orada fəaliyyət göstərirlər.qısa zamanda qrupa maraq artır.istanbulda böyük maraq görən qrup tez-tez çıxışlar edir və burada hər biri 10 parçadan ibarət olan 3 albom üzə çıxarır.qrup eyni zamanda 1993-cü il oktyabrın 10-unda keçirilən "Atom Sentralına Qarşı Türkcə Rok Festivalı"nın iştirakçısı olub.
ilk albom 1993-cü ildə işıq üzü görür."xəzərin sahilində" adlı albom həm türkiyə həm də azərbaycanda qısa zamanda sevilir.albomda aşağıdaki bir çoxu indiyədək dillərdə olan parçalar yer alır.
1.Məni Sənsən Düşündürən
2.Şər
3.Al Özünü Ələ
4.Eşit, Ey Düşmən
5.istanbul
6.Xəzərin Sahilində
7.Papaq
8.Üzbəüz
9.Ala Gözlü Yar
10.Döngə
1994-cü ildə ikinci "sumqayıt" adlı albom işıq üzü görür.
1.Bayatı Şiraz
2.Sumqayıt
3.Dünya Dəyişmir
4.Xəyalpərəst
5.Oyan Yuxudan
6.Çayçıda
7.Aldatdın Məni Sən
8.Qul və Şah
9.Sev Bu Dünyanı
10.Yolçu
işlər görülsə, yeni mahnılar və albomlar işıq üzü görsə də yuxu qrupunun fransaya getməyi mümkün olmur.buna səbəb isə azərbaycan dövlətinin qrup üzvlərinin fransada yaşama hüququ əldə etməsi üçün lazımlı olan sənədləri verməməsi olur.
2001-ci ildə qrupun sonuncu albomu işıq üzü görür."ölümə çarə yox" adlı albom qrupun son albomu olur.
1.Bəd
2.Qonşu Qız
3.Ölümə Çarə Yox
4.Canlı Meyit
5.iblis
6.Sirr
7.Ulu Tanrım
8.Hey Qız
9.Səbinə
10.Qaradəniz Türküsü
2001-ci ildə qrup fəaliyyətini dayandırır.Qrup dağıldıqdan sonra Namiq Nağdəliyev türkiyədə qalaraq musiqi fəaliyyətinə davam edir.onun bəstələri kifayət qədər populyarlaşır.haluk levent, barış akarsu, funda arar, kıraç kimi tanınan simalarla işləyib.çingiz eyvazov tattoo ilə məşğul olmağa başlayır və hal hazırda azərbaycanda tanınan tattoo ustalarındandır.cəsur nemətov hal hazırda moskvada yaşayır.qrupun yaradıcısı ibrahim Emin 2004-cü ildə sirr qrupunu qurur.qısa fəaliyyətdən sonra bu qrup da fəaliyyətini dayandırır.ibrahim Emin 02.07.2019 tarixində azərbaycanda vəfat edib.
26. yuxu simvolik xarakter daşıyır. müəyyən bir əşya və ya hadisə barədə bəhs edən yuxu adətən birbaşa həmin əşya və ya hadisə ilə bağlı olmaya da bilər. elə insanlar var ki, yuxu görmədiklərini deyirlər. amma əslində yuxu görürlər. sadəcə yadda saxlaya bilmirlər. oyandıqdan 5 dəqiqə sonra yuxumuzun yarısını, 10 dəqiqə sonra isə 90 faizini unuduruq. ümumiyyətlə, ciddi psixoloji gərginlik keçirən insanlardan başqa hamı yuxu görür.
yalnız gördüyümüz insanların üzləri yuxumuza girə bilər. hamımız həyatımız boyu minlərlə üz gördüyümüz üçün yuxuda da istənilən qədər üz görə bilərik.
yuxunun real həyatla birbaşa əlaqəsi var. məsələn, musiqiyə qulaq asarkən yuxuya getsək yuxuda konsertdə olduğumuzu görə bilərik.
insanlar 1915-50-ci illərdə daha çox ağ-qara yuxu gördükləri halda, 50-ci illərdən sonra bu tendensiya dəyişməyə başladı. bunun səbəbi rəngli televizorların istehsalı ilə əlaqələndirilir. hal-hazırda da insanların 12 faizi yuxularını ağ-qara rəngdə görürlər.
kişilər və qadınlar fərqli yuxular görürlər. kişilər qadınlara nisbətən yuxularında daha aqressiv olurlar.
yuxuların 18-38 faizi gələcəklə bağlı olur.
yuxuda ən çox hiss edilən hiss həyəcandır.
xoruldayarkən yuxu görmək mümkün deyil.
ən uzun oyaq qalma rekordu 18 gün 21 saat 40 dəqiqədir.
korlar da yuxu görürlər.
insanlar heyvanlarla müqayisədə 3 saat az yatırlar. bu arada, heyvanlar da yuxu görürlər.
yuxu ilə bağlı bildiyimiz hər şey son 25 ilin nəticəsidir.
alma qəhvədən daha çox yuxusuzluq gətirir.
71. Bəzi şeyləri bizə aid olduğu üçün, bizə bizi anlatdığı üçün, ortaq bir keçmişimiz, tariximiz olduğu üçün sevirik. Mən "Yuxu"nu gec tanımışam. O zamanadək dərin rok heyranı olan dayımın sayəsində Queen, Led Zeppelin, Deep Purple başda olmaqla, bütün önəmli rok qrupları dinləmişdim. Yəqin ki, söhbətin hara getdiyini anladınız. "Yuxu"nu ümumi olaraq skill üzrə deyək, bu qruplarla bir yerə qoya bilməyəcəyimizi düşünürəm. Amma, amma hər şey texnikadan, gitar sololarından, rifflərdən və ya solistin ifasından asılı deyil ki. Elə olsaydı, hər şeyi keyfiyyət müəyyənləşdirsəydi, həyat çox darıxdırıcı olardı, buna əminəm. "Yuxu" həyatımızı gözəl edən dəyərlərdən biridir. Nə vaxşı ki, həyatlarımızdan gəlib keçiblər, bizə pablarda, yaxud da evimizdə oturub içərkən, musiqi dinlərkən qəfil qarşımıza çıxmaqları ilə sonsuz sevinclər bəxş ediblər. Hələ bir epizod xatırlamıram ki, dostlarımla, sevgililərimlə, fərqi yoxdur, bir yerdə içərkən "Yuxu" səsləndiyində hamılıqla sevinməyək, coşmayaq.
PS. ibrahim Emin'in vəfatıyla dolayı bütün sevənlərinə başımız sağ olsun, deyirəm.
21. fransızlar yuxunu ölümün qohumu, mən isə kiçik qardaşı olaraq təsvir edirəm. həyatın başlı başına bir mənası yoxdur, varsa da mən onu öyrənməyi özümə qadağan etmişəm. amma cavablarından çox sualları olan adamın həyatla problemləri yaranır. mənim yuxularla, ölümün kiçik qardaşıyla ara sıra problemlərim yaranır. bu arada ölüm həyatın simvoludur.
yuxu haqqında öyrəndiklərim məhduddur və hamının bildiyi normal məlumatlara sahibəm. yuxu səkkiz saniyə ərzində cərəyan edir. psixoloji problemləri olmayanlarla demək olar ki işi yoxdur. normal olaraq mən onunla hər gün görüşürəm. yuxu həyatın mənasını axtarmaq istəyənlər üçün açar olmalıdır. varsa tanrı belə onun içində, ya da çölündə, ya da bütünündə qərarlaşıb. yuxular haqqında fikirləşəndə belə nəticələr alıram: bütün gördüklərimiz öz yaratdıqlarımızdır və biz onları istədiyimiz formada idarə etmə gücünə sahibik. yuxunun idarə edilməyə ehtiyacı varmı, yoxmu, bilmirəm. amma insan idarə etmə hissləriylə inkişaf edən varlıq, yuxu isə ən çətin idarə edilən bilinməzlikdir. insan və yuxu arasında yaranan konflikt, bilinməzə olan aclığımızı güclüləşdirir. sigmund freud illər əvvəl məni bu bilinməzliyə yaxınlaşdırsa belə suallarıma cavab almamışdım, var idisə belə, əskik idi. həyatın böyük yuxu arqumentlərini də kəsib atmamaqda fayda var. əgər insan yuxunun içində yaşayan, yaradan, inkişaf edən və ölən varlıqdırsa, hiss etdiyimiz fiziki ağrılar nəyə dəlalət edir? bu absurd görünə bilər, amma bizə ağrını öyrəşdirmiş də ola bilərlər və bu da ehtimaldır. və ya insan paranoya yaşayaraq özünə bir dünya qurdu və oyanmaq istəmədi, oyanmır. bütün bunların hamısı mənasız da ola bilər, bu da ehtimaldır.
80. son zamanda başıma gələn bir hadisədən danışacam, huşumu itirib evin girəcəyində yerə yıxılmağımdan. deyəcəksiniz ki, başlıq hara, huşunu itirmək hara. açıqlayacam hamsını.
hardasa iki-üç həftə əvvəl olardı, sentyabrın sonlarına doğru. dəhşətli zaman təzyiqi və stress altında akademik işimi sonlandırmağa çalışırdım, hətta vəziyyət o yerə çatdı ki, son iki günü evdən çıxmadım, yemek de yemirdim, sadəcə bisküvi vəsəllam, ondan qabaqkı zamanı dayanmadan hər gün idman və 10 km cardio ( 1 saat ərzində). nəticədə ağır soyuqladım, çöldə 26-27 dərəcə isti, mən isə evin içində qalın qış paltarlarında vibrasiyada idim, titrəmək yox, məhz vibrasiya.
gecə saat 4. yuxudan oyandım, gördüm ki daha üşüməyə dözə bilmirəm, ayağa durub mətbəxə keçəndə qusma hissi gəldi, amma qusa bilmədim, çünki mədə boşdu, heçnə yox. nəysə, çay dəmləndi, gəlib yerimdə oturdum, stəkan da yanı başımda. aradan biraz keç(miş)di...
nəsə aşağı tərəfdən belimə sərin hava deyirdi, xəfif, ciyərlərə işləyən və bir o qədər də kəsici. hələ gözlərim bağlıdı, açmamışam:
bir ölüm havası dəydi üzümə,
nə gözəl, nə sərin havaymış, Allah
sən demə ürəyim ölümdən ötrü
darıxan bir bomboş yuvaymış, allah
şüurum özünə gəldikcə fikirləşirəm ki, bu hava hardan gəlir, amma hardan gəlirsə də zordu, elə belə qalım dadını çıxarım. sonra sol qolum tərləməyə başladı və sol tərəfi üstə çevriləndə, gözümə yataq otağının açıq qapısı dəydi. fərqinə vardım ki, mən girişdə yerə yıxılmışam və ordayam. bu məqamda başımın arxasındakı küt ağrı da özünü biruzə verməyə başladı. hə, demeli arxası üstünə dəymişəm yerə. və bütün bədənimdən soyuq tər axmağa başladı. mən isə bir beş-on dəqiqə eləcə sol tərəfi üstə uzanıb, həm yerdən gələn soyuq havanın, həm də bədənimdən axan soyuq tərin dadını çıxarırdım. sonra keçdim yerimə, çayım hələ də isti idi. amma mənə çatmayan, məhz yerimdən necə və niyə qalxıb hamama doğru getməyim idi.
nəysə, pijamamı dəyişdim, çox pis terləmişdim, elə bil yuyub vermisən ki, al geyin. sabaha qədər ağrılarım yüngülləşdi, soyuqdəymə filan azaldı, bədən öz-özünə "reset" atmışdı.
amma və lakin görünən o idi ki, beyin son olanları yaddaşa yazmamışdı.
yuxu da demək olar ki, eynən belədir, ne vaxt yuxuya getməyimizi beyin tam qeyd elemir, bəlkə eləsə də, onu qısa yaddaşa yazır, uzunmüddətli olana yox. ayılanda da, özümüzü başqa bir keçid vəziyyətində görürük: ya yuxu görürük, ya ayılırıq (hər sabah olduğu kimi), ya da ölüm. [bu dediklərim sadəcə şəxsi həyat təcrübəmdi, hər hansı kitaba əsaslanmır].
normal ölüm, məncə, elə yuxu kimi bir şeydi, yatdın, keçid vəziyyəti, sonrakı həyat. ona görə də ölümə belə dəhşətli ağır və neqativ məna yükləməyə dəyməz, əgər normal bir həyat yaşamısınızsa.
bir də qorxulu bir şey deyil ölüm, adi yuxudu da. yuxu necə bizə şirin gəlirsə və ayılmaq istəmiriksə,-
nə ağır yatdı, bu oğlan, ölübəəə
tərpənməyir üstündəki yorğan, ölübəəə,-
ölüm də onun kimi bir şey: əbədi yuxu. yat da, yata bilirsənsə.
50. yaxın 3ay əlaqə yaratmayıb ,evdən cəmi 4 dəfə çıxdım.3ündə məcbur oldum,birində istəyərək .blokun qarşısında pişiyi maşın vurmuşdu.pəncərədən görən kimi getmədim dayanıb baxdım,mətbəxə keçib su içəcəkdim. stəkan düşdü əlimdən ayıldım sanki .o qədər özümdə deyildim ki ,orda cansız uzanan kim olsa idi reaksiyam durğun olacaqdı .yenə də neçə ildir görürdüm məhlədə laqeyd ola bilmədim aparıb binanın arxasında çuxura atdım ,üstünə də ağac qurusu örtdüm.bu gün çölə çıxdım yenidən izi orda qalıb ,uzandığı yerdə .başa düşdüm ki, yuxu deyilmiş.
yeni bir insan tanımamaq ,danışmamaq ,yazmamağa söz verdim .istismar etmək istəmədim öz dərdlərimlə heç kimi .danışmaq, yazmaq rahatladır deyirlər .istəmədim rahat olum ,özümə hirsimi soyutmamaq keçirdi ancaq ağlımdan .göz- gözə gəlməmək üçün qaçdım hər dəfə ,hər şeydən,hamıdan .indi isə burdayam .ikiüzlü deyib tüpürmək gəlir içimdən özümə,ən ağır söyüşü söymək ,ən ağır cəzanı tətbiq etmək .bəs səsini duyurmayacaqdın daha kimsəyə ,nə oldu ?intihar üçün yetişkin deyiləm deyə düşünürəm ,ancaq buna yaxınlaşanda əvvəlki kimi həyəcan olmur,qorxu ,kədər hissi də .qısa zaman kəsiyi kimi tanıdır özünü mənə canına qıymaq indi,hər şeyə çox bənzəyir .məsələn su içməyə. keçirsən mətbəxə sonrası aydındır,bu da elə .
mən tam olaraq xatırlamıram .heç nəyi. yuxuyla gerçəkliyi ayıra bilmirəm ,gün ərzində özümə xəbərdarlıq etməsəm, elə bil yuxudayam. istədiyimi etməkdə azadam kimi gəlir.əgər nə isə danışsa kimsə ,üzünə baxıram. əvvəlcə səsi itir,yavaş-yavaş kiçilir ,bulanıqlaşır siması . tez yatıram ki ,tez oyanım ,ancaq ,yatdığım vaxta az qalmış oyanıram.evdə hamı yatıb ,yerimi qaydaya salıb heç nə olmamış kimi yatıram gecəni .nə isə olur amma anlayıram ,başa düşməsəm də tam .yuxu davam eliyir yoxsa ? oyanmışam görəsən?
2. elmi olaraq isbatlandığına göre, yuxunun nece başladığını heç kim xatırlaya bilmez.
insanlara verilmiş en böyük hediyyelerden biridir fikrimce. nemetdir. iki dünya arasında qalmaqdır. bezen hansının real olduğunuda qarışdıra bilirsen.
hetda bilmirem bele bir xestelik var ya yox, bu dünyanı inkar edib yuxunu real dünya kimi qebul eden bir xesteliyimin olmasını isteyerdim.
yuxulara o qeder bağlıyam ki vacib bir işim olsa eger gördüyüm yuxunu yarım qoymamaq üçün heç vaxt oyanmaram.
yatmalıyam, oyanmaq üçün.
77. insanın həyatındakı ən açıqlana bilməyən bir şeydir.Bəzi alimlər gördüyümüz yuxuların sadəcə saniyələr içində olduğunu,bəzi alimlər isə yuxularən saatlar çəkdiyini söyləyir.
Ən çox verilən suallardan biri isə korların yuxu görüb- görməməsidir.Bunun cavabı isə bəli korlar da yuxu görürlər.Ancaq doğuşdan kor olan insanlar görüntülü heç bir şey görmürlər.Daha çox səs, iy, toxunma və.s ilə əlaqəli şeylər görürlər.
Həmçinin heyvanlar da yuxu görürlər.Yatdıqları zaman göz və bədən davranışları bunu sübut edir.
Yuxudan oyandıqdan ilk 5 dəqiqiə sonra gördüyümüz yuxuların yarısı yadımızdan çıxır.10 dəqiqə keçdikdən sonra isə, təxminən 90% - i yaddan çıxır.
Bəzən yuxularda tanımadığız insanları görürük.Əslində isə onu həyatımızda ən az bir dəfə də olsa görmüşük.
Yuxu gördüyümüz vaxt xoruldaya bilmərik.
Uşaq vaxtı gördüyümüz yuxular daha uzundur.
Əgər öz yuxunuzu idarə etmək istəyirsinizsə lucid yuxu görməyə çalışın.
44. əvvəllər heç vaxt ciddiyə almadığım halda yaşadığım hadisədən sonra bir daha barəsində düşünməyə başladığım şüuraltı zad.
25 iyul 2015 tarixində qəbul imtahanım var və bununla əlaqədar normal olaraq stress keçirirdim. 19 iyul səhəri gördüyüm bir yuxu nəticəsində panika halında yuxudan ayıldım.
yuxuda qəbul imtahanına getməli olduğumu,amma gedə bilmədiyimi və buna görə imtahanı yatağımda(gülməlidi,elə deyil?) verdiyimi,və nəticəmin pis olduğun gördüm. yuxuları ciddi qəbul etmədiyim və stresslə əlaqələndirdiyim üçün səhər barəsində fikirləşmədən qalxdım yerimdən. axşama doğru gələcəyimə söz verdiyim bir futbol oyunu olduğumu xatırladım. əvvəlcə getmək istəmədim,amma dostlarımın verdiyi təkan və söz verdiyimi xatırlayataq getməyə məcbur oldum. ürəyimdə pis bir şey olacağına dair bir hiss var idi ,ancaq bu hiss məndə əksər vaxtlarda olduğu üçün bu barədə də düşünmədim.
oynayacağımız komandamızla görüşdük və avtobusa minib oyunu oynayacağımız yerə getdik. çatdıq,formaları geyindik və oyun başladı. ilk 40 dəqiqə 4 ildi futbol oynamamağın yaratdığı zəifliklə,təngənəfəsliklə keçsə də hər şey qaydasında idi.
oyunun bitməsinə 15 dəqiqə qalanda son dəqiqələrin verdiyi həyəcanla topa doğru qaçdım,və komanda yoldaşıma tərəf ötürməyə cəhd elədim. bəli,cəhd elədim çünki topu vurmağa çalışanda diz qapağı sümüyümün - *patella*nın yerindən oynadığını,sola doğru getdiyin gördüm və ağrı və qorxu ilə yerə yıxıldım. təcili yardımla həkimə aparıldım,ayağım gipsə qoyuldu və uzun müddət (təxminən 1 ay) gəzə bilməyəcəyim deyildi.
indi çarəsizcə yuxumun ikinci hissəsinin - nəticəmin pis olması barəsindəki qisminin reallaşmayacağın ümid edirəm.
ala,adama deyərlər sən ömründə barmaqla sayılacaq qədər az futbol oynamısan,nə düşüb imtahana 1 həftə qalanda futbola gedirsən?
29. olivera bir yuxu görür və yuxunu etyenə danışır.etyen deyir:sənin altı dəqiqə qanuni vaxtın var və bu vaxt ərzində bütün yuxunu mənə danişa bilərsən.
-mən yuxuda təkcə bunu görmüşəm,-oliveyra dedi.
-ən qorxulusu oyanma adlanan şeydir...bəs sənə elə gəlmir ki, əslində,mən yatmişam və yuxu görürəm?
-kim bilir.bu çeynənmiş mövzudur,yadindadir,filosof və kəpənək,hər kəs bilir...-etyen dedi.(xulio kortasarin "xana xana oyunu əsərindən")
söhbət burada filosofun özünü yuxuda kəpənək kimi görməsi haqqinda "çju-an tszı"traktatindakı ibrətamiz hekayətdən gedir.borxesin məhşur 'fantastik ədəbiyyat antologiyasi'nadaxil olmuş hekayətdir,helə özü tərəfindəndə şərh olunmuşdur.
55. film 1993-1994cü ildə çəkilmişdir amma film niyəsə ekrana 2001-ci ildən sonra gəlir
filmlərdəki rollar :
nəsibə zeynalova-məsmə
səyavuş aslan-fərəcov
yaşar nuri-xəlil
zərnigar ağakişiyeva-xurşud
qorxmaz əlili-qəsəbə sakini
ilham qasımov-əliabbas
ayan mirqasımova-bahar
və rejissor fikrət əliyevdir sifarişi verən: iqi
73. hər birimiz yuxu görürük, çox vaxt bunu nəyəsə yozuruq, gələcəkdən işarə olduğuna inanırıq, çox vaxt da fantaziya deyib keçirik. bəs yuxunun elmi bir açıqlaması var?
xeyr.yuxular haqqında hər beyindən bir səs çıxır desəm,daha məqsədəuyğun olar.
william dement:
"Yuxular hər birimizin gecə qısa bir müddətə sakitcə dəli olmaq azadlığıdır".
gözəl cavabdır, amma qane etmir.
ernest hartmann:
"yuxular hafizəmizə yeni bilgi və təcrübələrin daxil olmasını təmin edən müddətlərdir. bunu edərkən də oyanıq olan zaman travmaların, streslərin yaşanmasının qarşısını alırlar".
belə izah etmək olar ki, gördüyümüz yuxularda düşdüyümüz pis və ya yaxşı situasiyalar bizi realda düşəcəyimiz belə situasiyalara "mənəvi" olaraq hazırlayır, şoka düşmənin qarşısını alır.
matthew walker'in bu fikri ilэ mövzunu aydınlatmaq olar:
" yuxular gün içində yaşadığımız travmaların, emosiya partlamasının qarşısını alır. səhərisi gün oyandığımızda bu travmaların yüngülləşməsini təmin edirlər".
bu haqda Sigmund Freud'un fikirləri də var ki, yuxular bizim şüuraltımızda olan arzularımızın əksidir.
Carl Jung'un fikirləri isə daha məntiqlidir və mənim düşündüyümün də əksidir.
Carl Jung-a görə yuxular bizim əsl özümüzə açılan qapılardır. zehnin, şəxsiyyətin ən dərinliklərinə gedən yoldur.
" şüuraltınızı və fikirlərinizi gün üzünə çıxarmasanız, həyatınıza siz istiqamət verməzsiniz və başınıza gələ biləcək hər hadisəyə də "tale"deyib keçərsiniz".
Jung üçün yxular bizə gələcəkdən xəbər verən hər hansı bir işarə deyil. insanlardan hər hansı bir işarənin də mənasını soruşmaq məntiqsizdir. yuxuların hər birinin açarı bizim özümüzdədir və bunu ancaq biz özümüz anlaya bilərik. bunun üçün də,çətin olsa da ,yuxularımıza fikir vermək üzərində düşünmək,oradakı işarələrə diqqət etmək lazımdır. yuxular bizim özümüzün özümüzə verdiyimiz mesajlardır. bizim şüuraltımızın toplum tərəfindən onun ehtiyaclarına uyğun formalaşdırdığı şüuraltından daha fərqli istəkləri var. yuxuların məqsədi də də bunu biz anlayana qədər,biz ölənə qədər bunu bizə çatdırmaqdır.
note: hər gün həyatın dərinliklərini öyrənmək yerinə, ilk öncə özümüz öz dərinliyimizdə yerləşən fikirlərimizi-şüuraltımızı kəşf etsək, onda həyat axtarışı da daha məntiqli olar. əgər biz özümüzü tapsaq, bəlkə də bütün suallara da cavab tapa bilərik
51. son zamanlar heç doğru düzgün yata bilmirəm. məsələn elə indini götürək. saat 12ə qalmış yatmışdım 1də durdum niyəsə. çox keçmədi yenidən yatdım sonra da 4ün yarısı durdum. indi 5in yarısıdı. 1 saatdı yerimdə eşələnirəm. bundan sonra da yata bilməyəcəm day. tez-tez olur bu hal ki yatıram amma yersiz oyanıram. üstəlik əvvəllər çox-çox yuxu görərdim. özü də elə-belə yuxular yox, gələcəkdən yuxular görərdim. başıma və yaxud da kiminsə başına gələcəklər yuxuda agah olardı mənə. indi yuxu görməm də azalıb. görəndə də gic-gic yuxular görürəm. elə götürək dünən gecə gördüyüm yuxunu. yuxumda capitan pricela çernoblda idim call of duty oynuyurdum. nə əlaqə?
69. Rock qrupu olan Yuxunu çox şişirdirlər. Bilmirəm yoxluqdandır, nədəndir. Xoş gələn mahnıları var, dinləyin amma daha əfsanə və qrup üzvlərinə az-rockun banisi demək gülüncdür. Heç qrupun elə də bir ciddi işi olmayıb. Coldunya daha ciddi işlər görüb amma adını çəkən yoxdur. Biri deyir "azerbaycanın pink floydu ola bilərdi". Pink floy olmaq üçün qrup üzvlərində nə o bacarıq var nə də dünya görüşü. Experiment ok desəydi, deyərdim hə.
38. axır vaxtlar bestseller psixoloqlar çıxıb müsahibə zad verirlər "bəs mən doktoranturamı yuxular üzərinə etmişəm, ömrümüzün üçdə birini yataraq keçiririksə niyə də yuxuda da yaşamayaq" zad. ala ömründə yuxuda kariyera, glamurluqdan başqa bir şey görmüş adamdı ha? bunların yuxuları da özləri kimi səviyyəsizdi, və ya ayda bir orqazm olan oğlanlar kimi bir dəfə yuxu görüb deyillər ala yaman sikişdim. əsl yuxu görənlər dayanıb qıraqda bu millətə ağıl öyrədir. bu hər yerdə belədi, işi yaxşı bilən adam həmmişə kənardan baxır, bilməyən edir.
osturub indi ayılmısan ala yuxunun nə olduğunu kəşf edənə qədər? doktorantura edibmiş bu sahəyə, diplomuna soxum.sanki bu araştırmamışdan əvvəl yox idi?
kitab yazanlar dayanıb kənarda iki cümlə fikirləşə bilməyən adamlar düz nağıl yazır.
48. heqiqeten ne qeder az yatsan, o qeder cox yuxu gorursen. hemcinin o gorduyun yuxular da qeyri adiliyi ile o birilerden secilir. bu gun seher istemesem de oyandim. tezeden yatmaga calisdim ve yatdim. 3 dene yuxu gordum. yuxu ne yuxu butun pulumu vererem ki, tezeden gorum o yuulari. ayildim gordum ki ala cemi 20 deyqedi yatmisam. ama yuxular zarafatsiz kayf idi. birinde esger idim, o birinde yaxin usaqlarnan birlikde esir alinmisdim, o birinde de dunyani xilas eliyirdim ble yene yatmaq istedim.
40. mendeleyevin elementlərin dövri sistemini kəşf etməsinə, neumann ın komputer elminin əsaslarını atmasına və bir çox bəstəkarın məhz yuxuda öz bəstələrini görüb qələmə almasına səbəb olan fenomen. uşaqlıqda mendeleyev haqqında oxuyandan sonra hər gecə yuxuda bir şeylər kəşf edəcəyim düşüncəsi ilə yatırdım. -* hələ bunun qubanın alma bağlarında alma ağacının altında oturub başıma alma düşməsini gözləməyi var -*
3. eslinde çox uzun hiss olunan ancaq 9 saniyeden çox çekmeyen bir hadise.tez-tez yuxu gören insanın digerlerine nisbeten iq seviyyesinin üstün olduğu deyilir
minlərlə papellik səhnə geyimləri, aksesuarlar, reklamlar və sponsorlarla səhnəyə çıxan şlyaqerlərə, primadonnalara və bilimum günümüz səhnə leşlərinə qarşı gerçək musiqinin təmsilçisi, yetəri dəyəri görməmiş sadə sumqayıt uşaqları.
kiçik ölkə və kiçik xalq olduğumuz üçün bizimkilər sözünün mənası bizim üçün böyükdür. içimizdən sadəcə bəzilərinə bizimkilər deyirik, sadəcə bəzilərinə bizimkilər deyəndə gözümüzdə bir işıq parıldayır, qürurlanırıq. bax bunlar həmin o bizimkilərdir, bizdə də olur dedirtənlərdir, ilham verənlərdir.
bir albomunu dinlədiyinizdə bütün avropanı gəzdirərlər sizə. ingiltərədən iskandinavyaya qədər bütün önəmli bölgələrin rock ənənələrinə uyğun samballı əsərlər yaradıb nöqtəni qoyublar.
36. allahla 4-cü dəfə görüşdüyüm yer. oturub şahmat oynayırdıq. ala belə də şey olar? şahmat e. o bir qırağa 2 xod etmişdim ki, mat oldum. gələn dəfə görsəm deyəcəm ki, ağlar özüməm, üstə gəl qala qurmanı da oyundan əvvəl edəcəm.
72. Qürur duyuram ki, ən azından bir generasiya Azərbaycanda belə proqressiv rok qrupları gördü. Yuxu, sirr, tac və s. indi hansından əsər-əlamət qalıb ki? ibrahim Emin buna görə yaxşı vurğulayırdı:
"Demokratiya olmayan yerdə rok da inkişaf eləmir"
Ayrıca başlarına Türkiyədəki məlum hadisə gəlməsə bəlkə də bütün Avropa onları tanıyardı. Qismət...
59. bədənin istirahəti. iki mərhələdən ibarətdir: rem yuxusu və non-rem yuxusu. yuxu görməksə beynin aktiv olduğu rem yuxusunda baş verir. freuda görə eqo tərəfindən basdırılmış arzuların şüur qapalı olduğu üçün ortaya çıxmasıdır yuxu görmək.
75. Bəzən elə yuxular görürük,sanki bizə gələcəkdən xəbər verir. Yəni bu gecə gördüyünüz yuxu nə zamansa gerçək olar. Mənə elə gəlir ki,yuxu gündüz başımıza gələn hadisələrin gecə yatan zaman beyində təsvir olunmasıdır.
34. yaxşı və pisliyinən aslı olmayaraq yusif peyğəmbər xeyrə yozsun deyirlər yuxunu danışanda kiməsə,əsasəndə nənə və mamaya.
yuxunun şüuraltında qalanlarla əlagəli olduğunu filan deyirlər,amma cox vaxt əlaqəm olmayan tanışları,gohumları görürəm yuxuda və səhərisi olar haqda hansısa bir xəbər eşidirəm və ya hardasa rastlaşıram.
)