7. - çörək almaq üçün həyətə düşmək üstündə evdə qan salma. onsuz da gedəcəksən, götünü divandan qaldırmağa görə ananı incitmə.
- yolda gedəndə qabaqdan gələnin gözünün içinə baxma. hamını döyə bilməzsən. bomba da deyilsən, ərgənsən.
- saç uzadacam deyə ancaq saçının peysər hissəsin uzun saxlıyıb qalanın kəsdirmə. elə saç uzatmırlar.
- kaçkaya getmə, get düz-əməlli idman elə.
- kaçkaya gedirsənsədə 2 şeyi nəzərə al.
1) kalan qoqli vurursan, sağ qolun o birinnən qalındı.
2) ancaq sinəyə və qola işdəmə. biraz düzgün elə bu zibili, ayağa da işdə. zubaçiskaya keçirilən kartofa oxşuyursan.
- vyetnamakynan gəzirsənsə tez-tez ayağını yu. (mümkündüsə gəzmə elə)
- anqıra-anqıra danışma, insan kimi gül. (gecə yatan olur, səsinə dik atılıram yerimnən)
- qrupavoy qız dalınca düşmüyün. adam kimi qıznan münasibət qurmağı öyrən, hələ gec deyil.
- host dünyanın ən yaxşı qrupu deyil.
- facebook-da profil şəklinə che-nin şəklini qoyub kommunizmə söymə, ayıbdı.
milyon illərdir yer üzərindəyik və təbiəti öyrənmək üçün trial and error yəni sınaq və səhv metodundan daha işlək bir metod tapa bilməmişik
əsrlərdir etdiyimiz şeyin qısa icmalı budur: sınaq və səhv
məsələn merkurinin orbitini nyuton qanunları ilə hesablamaq istədiyimiz vaxt həmişə səhv ilə qarşılaşırdıq. bu səhv nyutonun qravitasiya anlayışından qaynaqlanırdı
daha sonra eynşteyn vasitəsilə məlum entrydəki hesablamalar və bu hesablamaların əsaslandığı ümumi nisbilik nəzəriyyəsi sayəsində merkurinin orbitini doğru hesablaya bildik
bu gün keçmişə baxanda nyutonun etdiyi şeyi səhv olaraq qiymətləndirmirik, o hesablamalar olmasaydı eynşteynin hesablamaları da olmazdı. sınaq etdik, səhv nəticələr aldıq və yerinə daha yaxşısını qoyduq. amma səhv etmədən bunların heç biri olmazdı
səhv etməyin ağırlığını başa düşürəm. insan beynində qazanc və itkilərimizi analiz edən bir bölgə var. müəyyən qərarları verəndə qazanacaqlarımızı və itirəcəklərimizi hesabladığımız zaman həmin beyin bölgəsi aktivləşir. səhv etdiyiniz vaxt itirdikləriniz çox olur və məlum beyin bölgəsi işə düşərək sizə bərbad hiss etdirir. normaldır da, beyin trial and error filan qanmır, beyin hesablayır ki, qısıtlı zamanım və enerjim var, bundan itirdikcə təkamüli avantajımı da itirirəm və sizə anxiety yaşadır.
amma yaşamağın yolu səhv etməkdən keçir. dediyim kimi daha yaxşı bir yol tapa bilməmişik hələ. necə ki bu gün nyutonun hesablamalarını səhv olaraq görmürüksə və olmasaydı olmazdı deyiriksə, uzun zaman sonra keçmişə dönüb baxanda etdiyiniz səhvlər haqda oxşarını düşünəcəksiz.
67. icazənizlə "reski" gələn həvəs və istəklə gənc yeniyetmə qızlara məsləhət verim.
əzizlərim, heç bir xoşunuza gələn oğlan sizdən artıq deyil. dünyanın ən yaraşıqlısı, ən varlısı, ən yaxşı xarakterlisi, ən yaxşı manipulatoru, ən özgüvənlisi də ola bilər, amma sizdən heç vaxt artıq deyil. partneriniz sizi əzməyə çalışanda əgər yanınızdadırsa, onu 2 dəqiqəlik iqnor edin bircə dəqiqə düşünün ki, sizi ananız-atanız (yaxud kim yetişdiribsə), bu çətin dövrdə nə zülmlərlə, çətinliklərlə yetişdirib, boya-başa çatdırıb. sizin bu yaşa qədər gəlməyinizdə nə boyda əziyyət çəkilib, üstəlik hələ siz də yaşamaq mübarizəsinin içərisindəsiniz. 1 dəqiqə bunu düşünəndən sonra isə növbəti 1 dəqiqəni qarşınızdakı qaqaşa baxın. sizi gaslight edən, daima özünüz haqqında pis düşünməyinizə səbəb olan, sizi dəyərsiz hiss etdirən, ya da öz potensialınızı ortaya qoymağa heç vaxt imkan verməyən, həyatınıza qarışan, öz həyatında bir baltaya sap ola bilməmiş o qaqaşa baxın. özünüz onda başa düşəcəksiniz məsələni.
mənə vaxtında bunları deyən olmayıb deyə əldən gedən illərimə, əsəbimə, insanlara qarşı münasibətimi belə dəyişəcək qədər pis təsiri olan bir "durum"un içində vaxtilə olduğum üçün indi də onun peşmanlığını çəkirəm. siz elə olmayın. gördünüz ki, bir-iki dəfə o yan bu yan edir, xoşunuza gəlməyən hərəkət edir və siz ona xəbərdarlıq etsəniz də, bunu dayandırmır, ya da özünü sizdən üstün görməyə başlayır, ya da sizi başqalarının yanında pis vəziyyətə salır, ondan sizə yar olmaz, inşallah heç kimə də yar olmaz ki, camaatı bədbəxt eləməz. sakitcə uzaqlaşın.
yox, desəniz ki, xoşum gəlir, aramızdakı əlaqə, hiss, bağ güclüdür, onda ona maksimum 3 dəfə xəbərdarlıq edin, bu qədər. düzəlməsə, öz səhvidir. inanın ki, sizə sizin ona davrandığınız kimi, sizin istədiyiniz kimi davranacaq, dəyərinizi biləcək insan axır-əvvəl çıxacaq. olmasın, 17 yaşında, olsun 27 yaşında.
əsəbinizi korlamayın, səhv və uğursuz münasibətin təsiri ilə özünüzü pis hiss edəcək gücü də heç kimə verməyin. allah vurmuşdu elə.
57. döyüş növlərindən birini öyrənin. azından özünümüdafiə üçün. mma, krav maga və s.
küçədə çox şeyi qol gücü həll edir nəinki intellektual səviyyəniz, oxuduğunuz kitablar, x, y. ən bəsiti sadəcə zəkası olanlar, oxuyan uşaqlar uşaqlıqda bullyingə məruz qalırlar. bullyingə son deməklə bullying heç vaxt bitməyəcək, bir şeyi saxlaya bilmirsizsə ona qarşı özünüzü qorumağı öyrənməlisiz. plus da bu cür döyüş növləri insana disiplin qazandırır.
osturanın qabağına sıçmasan deyər ki götün yoxdur. (bax: krav maga)
(bax: mma)
66. Əziz ümid verən, inkişafa can atan Azərbaycan yeniyetmələri,
Öyrənə bilərsiniz, bəlkə də dünyadakı ən haqlı insan ola bilərsiniz, amma qarşısınızdakı insanın icazə verdiyi qədər ona nə isə öyrədə, izah və kömək edə bilərsiniz. Bəzi qurbanlar olduqları vəziyyəti dərk eləmirlər. Onlara kömək eləmək çətin məsələdir. ideallarınız mükəmməl ola, qəlbiniz hamı üçün aydınlıq cəmiyyət istəyəcək qədər xeyirxah ola bilər. Özünüzü yormayın. Birinci özünüzü xilas edin, prioritetləşdirin. Boş stəkanla başqasının stəkanına su tökmək olmur.
2. az danışın deyenlere qulaq asmayın.
çox danışın. çox danışmasanız sehv fikirlerin harda olduğunu bilmersiniz. kiminse beynini qayırmağınız sizi narahat elemesin, o kimse de kiminse beynini qayırıb ne vaxtsa.
62.Salam, dost. Ümid edirəm ki, yaxşısan və məni sonadək dinləyəcəyin qənaətinə gələrək, səninlə biraz səmimi söhbət etməyi qərara aldım. Ümid edirəm ki, yazdıqlarımı birbaşa qəbul etmək yerinə, öz filtrasiyandan keçirib bir nəticə çıxararsan. Daha həyatın başındasan və mənim etdiyim səhvləri etməyini istəmirəm. Çünki mənə bunları vaxtiylə heç bir köpoğlu deməyib.
Həyatında sənin üçün fövqəladə və müstəsna sayılabiləcək hərhansısa bir hal yaşana bilər. Axşam kiməsə borc pul verib, səhəri dilənə bilərsən. Axşam evinin açarını qonşularına əmanət edib, səhər Lars Von Trier'in "dogville" filmindəki personajlarıtək içlərindəki canavarı görə bilərsən. Axşam duz-çörək kəsdiyin dostların, səhər cibində narkotik maddə gəzdirməyinin hal şahidi kimi polisdə yalandan üzünə dura bilərlər. Və axşam gələcək planlarının mərkəzinə qoyduğun sevgilin, səhər heçnə olmamış kimi hansısa nazirin qohumuna aşiq ola bilər vəya hansısa nazirin qohumu sevgilini səndən ayırar, yana-yana qalarsan Məhəmmədhüseyn Şəhriyar kimi, sürgün olarsan. Bütün bunlar təbiidir, insanların xislətində dönüklük düyünlənib və yaşananlara soyuqqanlılıqla yanaşmağını istəyirəm, dost.
Bilirəm, biz xalq olaraq normadan artıq emosionalıq. Bilirəm, xalq olaraq sırf içimizdəki sentimental tellərə toxunduğu üçün qəmgin musiqiləri sevirik. Amma vəhşi kapitalizmdə emosionallığa yer yoxdur, dost, yoxdur. Duyğularını gizlətməyi bacarmalısan, sadəlövh olmaq qaldı 90'larda. insanlara hisləriylə yaşayanlar maraqlı gəlmir. Başa düşürəm, səni. Mən özüm də zaman-zaman təbiətimə məğlub oluram. Bir də görürsən ki, kimisə dərdli görüb həmsöhbət olmaq üçün yaxınlaşıram, amma sonra bir anlıq jeton düşür və yaşadığım peşmanlıq hissi, yəqin ki, masturbasiya sonrası yaşanan hisdən daha betərdi. Güclü olmalısan, başa düşürsən?
Həyatındakı hərşeyi pul qazanmağa, mənfəətə indekslə. inan mənə ki, sənin xarici görünüşün, mənasız mənəviyyatın, etdiyin yaxşılıqlar, oxuduğun kitablar heçkəsə lazım da deyil. Qrup yoldaşlarım hərəsi bir rayonda pomprokurordu, altında da maşınları. Mən isə həyatın mənim üçün yaratdığı şansları vəya onların mənə vaxtiylə etdikləri təklifləri heçə sayaraq öz mənasız təbiətimə uyğun yaşamağı, dik duruşu üstün tutdum. Bir neçə il işsiz, sərgərdan biri kimi yaşadım ki, guya vaxtiylə fars şairi Ömər Xəyyam da belə yaşayıb. Guya ideologiyama sadiq qalırdım və kirlənmək istəmirdim. Sonra noldu? Kiçik bir vəzifədə işləyirəm, varyoxsuz müdirimdən hərgün söz eşitməli oluram və işə avtobusla gedib-gəlirəm. Qoqolun "Şinel"indəki Akakiyeviç kimi ay maaşına baxıram, o da ailəmə görə "paltoma yamaq saldırmağa" güclə yetir, onların yanında belə hörmətim yoxdu. Nə vaxtsa böyük biri olacağım ümidiylə hansısa məclisdə sağlığıma badə qaldıran qohumlarım indi üzümə belə baxmır ki, bundan bir pox olan deyil. Sözüm ona, kim deyirsə ki, pulla hərşeyi almaq olmur, ya çox xəyalpərəstdir, ya da ki həyatda heçnə yaşamayıb.
Tələbə olduqdan sonra, tələbəsənsə də bax, indicə part-time işləyərək öz pulunu qazanabilərsən. Bilirəm, çətindir, amma etməlisən. Əziyyət çəkməlisən nələrisə anlamaq üçün. insanları tanımalısan, üzünə tüpürməlidirlər, bax bunu dadmalısan mütləq. Bunları sənə heç bir kitab öyrədə bilməyəcək. Mal kimi bütün günü mütaliə edib, sosial həyatla paralellər apararaq praktikada icraata tökə bilməyəcəksənsə, ya kitablarını yandır, ya da ki nəmm ala, get rayonda toy elə özünə, başın arvad-uşağa qarışsın. Fəlsəfə, ədəbiyyat, həyat zad sənin nəyinə gərəkdi.
Dostlarının əksinə, sənə hərbi xidmətə getməyini tövsiyə edirəm. Nə vətən üçün, nə də ki hərbi bilet üçün. Mülkü həyatda 5 ildə öyrənəcəyin bir şeyi orda 1 ilə öyrənəcəksən, inan mənə. Elə bil ki, səni hansısa cəngəlliyin ortasına buraxıblar və ordan çıxmaq üçün bir cığır tapmalısan. Bax, bu səni püxtələşdirəcək, dost. Mümkündürsə hərbi öncəsi bir az idmanla məşğul ol. Hələlik deyəcəklərim bu qədər. Daha çoxunu da deyərdim, amma görürəm hövsələsizsən. Oxumağa axotun yoxdu, çünki yazışacağın qızlar səni gözləyir.
Bax, bunları mənə heç kim deməyib. Ailəmin mənə verdiyi tək nəsihət, "Az qızlarla danış. Sabah ağzıgöyçəyin biri qalacaq ayağında, gətirəssən üstümüzə" cümləsindən oyana keçməyib. Oxuduğum liseydə də nurçuların əhatəsində olmuşam deyə həyatı kəşf etməyim biraz vaxt alıb. Universiteti bitirdikdən sonra yenidən doğulmuşam, hərşeyi müşahidə edərək ölçüb-biçmişəm. Bu dəfə isə artıq çox gec olub və heçnəyi dəyişdirə bilməmişəm. Bu yaşda da dərketmə heç mənə lazım olmayıb və nələrisə anladığıma görə heçkəs mənə çıxarıb ekstra pul vermir.
Sözüm ona, son olaraq sənə məsləhətim budur ki, yuxarıda yazılanları diqqətlicə analiz et. Bunları bir də sənə kimsə deməyə bilər. Bunu bir böyük qardaş nəsihəti kimi səciyyələndir. Belədə ki, heçnəyi qozuna alma. Onsuz da həyat qısa, dəyməz qıza asdfghh
8. ərgənə məktub.
sevgili ərgən.
həyatinin bu dövru sənin üçün çox əhəmmiyətlidi çünki bədənində və ruhunda böyük dəyişiklikler olur. artıq daha azad olmaq, tək başına qərar vermək, şəxsiyyət olmaq ehtiyacı hiss eliyrsən, yeni hədəf qoymaq ona çatmax ehtiyacı hiss eliyrsən, bəzi sirlərin və sirdaşların olur, siyasi dini baxış, dünya görüşü qazanırsan. qarşı cins tərəfindən bəyənilmək ehtiyacı hiss eliyirsən. bəzi istəklərini sən dilə gətirəndə valideynlər, cəmiyyət, mentalitet, camaat nə deyər sora vs kimi əngəllernən qarşılaşırsan.
mən dostlarimla party'yə gedəcəm deyəndə, mən saçimi uzadacam saqqal saxlıyacam, mən saçimi qızılı rəngə boyayacam deyəndə, mən sizin istədiyiviz kimi həkim muhəndis fln olmuyacam özüm istədiyim şeyi seçəcəm deyəndə, mən ateistəm, musəlmanam, xristiyanam deyəndə əslində bu, ərgən yaşlardakı kimliyin əmələ gəlməsi üçün bir yüksəliş üsyan ve asılılığa başqaldırışdı, vacib olan lazım olan şeydi. və əslinde bu isteklerin nə olduğu da önəmsizdi, azaldığın elanıdı bunlar sadəcə. bunlar əngəllenməməlidi, basdırılmamalıdı, sərbəst buraxılmalıdı, onsuzda zamanla bu istəklər fərqliləşir anormalları varsa normallaşır ərgənlik dövründə israrla istədiyin elədiyin şey, bir müddət sora sənə gülməli gələbilər. əngəlləndiyi və basdırıldığı təqdirdə isə daha sərt və təhlükəli forma alabilər və bəzi davranış pozulmalarına səbəb ola bilər. təməl güvən duyğusunun zeif inkişafına, tərs kimliyin əmələ gəlməyinə səbəb ola bilər. hər nəysə gələk əsas məsələyə.
ətrafinizdaki insanlar bu istəklərin ərgənlik dövründəki gəncin xarakterinin normal formalaşması üçün lazım olan ən təbii istəklər hisslər və ehtiyaclar olduğunu bilmədikləri üçün, uşağım yoldan çıxdı qorxusuyla, gələcəkdə işsiz, ac qalacax qorxusuyla, panikaya düşərək sizin ən bəsit istəyinizi belə əngəlləyə bilərlər. mən bunu son illərdə dünyanın çox sürətli dəyişməsinə və böyüklərin cəmiyyətin bu çox sürətli dəyişməyə ayaq uydura bilməməsinə bağlıyıram. bəklə dünya tarixində həçbir 30-40 illik period bu qədər sürətli dəyişmiyib. sənə məsləhətim, bunu düşünərək, xüsusilə valideynlərin bəzi qadağalarına, sənin yərinə qərar verməyə çalışmaqlarına, sənin artıq böyümüş olduğunu qəbul edə bilməyib hələ də səni kontrol etmə cəhdlerinə, anlayışla yanaş, onlara üz cevirmə, nəticədə onların tək narahatlığı sənsən, klişe də olsa səni düşündüyü üçün eliyirlər. bir də onların gözündən baxmağa çalış, empati qur biraz. empati qura bilmiyəcəksən, onların gözündən baxa bilmiyəcəksən, sözdü da dedim, boş yerə demirlər, uşağın olanda başa düşərsən.
sadece bunları bilməyini istədim sevgili ərgən.
42. vaxtınız varkən özünüzü tanımağa çalışın. burada özünü tanımaq deyəndə ömrünüz boyu məşğul olmaq istədiyiniz sahəni(peşə) və hobbilərinizi tapmağı nəzərdə tuturam. hobbi dedikdə boş vaxtlarınızda məşğul olduğunuz şeylər yox, qiymətli vaxtınızı ayırdığınız sevdiyiniz şeyləri nəzərdə tuturam.
hər bir şəxsin, bir mənada, sevdiyi və sevmədiyi şeylərdən, öz həyatla bağlı düşüncələrindən ibarət olduğunu düşünəndə, nələri sevib sevmədiyinizi tapmaq üçün gərək maraqlandığınız şeyləri təcrübədən keçirəsiniz. bu bir çox sahəyə aid ola bilər. məsələn, hansı növdə mahnıları sevdiyinizi bilməkçün gərək hər növdən mahnıları dinləyəsiniz. eynisi kitab və filmlər üçün də aiddir. çoxlu kitab oxuyun və filmlər izləyin amma çalışın keyfiyyətli şeylər olsun. məsələn kitablarda yüngül klassiklərdən başlaya bilərsiniz.
peşə. belə ki uşaqlıqda məktəbə başlayırsınız. uşaqlıqdan çıxaraq yeniyetməliyə də məktəbdə girirsiniz. məktəbdə keçilən fənlərin hamısını oxumağa çalışın ki tapa biləsiniz hansı sahəyə marağınızın və istedadınızın olduğunu (özünüzü müşahidə edin, fikrinə güvənə biləcəyiniz, neytral şəkildə rəy deyə biləcək insanlardan soruşun). tapana qədər hamısına eyni diqqəti ayırın tapdıqdan sonra marağınızı cəlb edən sahəyə doğru diqqətinizi artırın digər daha uzaq sahələrə isə azaldın amma onları tamamilə aradan çıxarmayın. çünki hər an maraq dairələriniz dəyişə bilər. heç bir şey olmasa belə digər sahələr haqqında da bilginizin olması sizin üçün əlbəttəki müsbət bir haldır.
istedad. istedadınızın olduğu bir sahəni seçsəniz sizinçün daha rahat olar. maraq duyduğunuz sahəyə qarşı istedadınız da varsa yaşadınız deməkdir. yoxsa da sizə üzərinizdə işləmək, işləyirsiz və olmursa, sahəni istəyinizə ən yaxın şəkildə dəyişmək qalır.
düşüncələr dedik. hər hansı bir şey haqda qəti fikir bildirirsizsə orda bir durun, sakitləşin, nəfəs alın. əgər sizə maraqlı bir mövzudursa sizə verilən məlumatı olduğu kimi qəbul etməyin, sorğulayın, səthi yanaşmayın. hər hansı bir şey haqqında sağlam düşüncənizin formalaşması üçün də əvvəlcə gərək həmin mövzu haqda araşdırasınız və bilginiz olsun ki, sonra həmin mövzuya bir neçə pəncərədən baxa biləsiniz. onsuz da bütün bu proseslər nəticəsində bir çox mövzularda mütləq doğrunun olmadığını, bir neçə doğrunun ola biləcəyini, ümumiyyətlə əksər şeylərdə doğru və ya yanlışın olmadığını kimə görə və ya nəyə görə düzgün və ya səhv ola biləcəyini görməyə başlayacaqsınız.
bunlarla əlaqədar demək istədiyim bir digər şey də budur ki, fərqli olanı əzməyin, incitməyin. sizin tək işiniz özünüzlədir. əzənlərə qarşı susmayın. əzilənsinizsə kömək istəyin, kömək ala biləcəyiniz biriləri olmalıdır. yoxdursa hamısını sikdir edin, onlara qarşı qulaqlarınızı bağlayın və özünüzü inkişaf elətdirməyə baxın. gec tez özünüzə uyğun dostlar tapacaqsınız.
2.dil. bunlar oldu, hardan araşdıraq, oxuyaq, izləyək azərbaycanca qaynaq var ki? deyirsinizsə, yaxşı edirsiniz. sanki ölümcül xəstəliyiniz varmış və dərmanı ingiliscə öyrənmək imiş kimi ingiliscə öyrənməyə girişin. ingiliscə öyrənərkən ingiliscə oxuduğunuzu başa düşəcək səviyyəyə çatana qədər türkcədən yararlana bilərsiz amma bədii əsərlərdə türkcəyə keçməmişdən əvvəl kitabxanalardaki kitabları yeyib bitirin ki, söz ehtiyatınız artsın, özünüzü ifadə etmək və danışıq bacarıqlarınız inkişaf eləsin. bu arada da deyim ki, kitab seçimi önəmlidir elə edin ki maraq dairənizə uyğun kitablar seçəsiniz yoxsa kitablarla aranız soyuya bilər. (təbii ki başlarda dediyim kimi nələri sevdiyinizi tapana qədər gərək hər növdən oxuyasınız, gördüz 60-70(100)səhifə keçib, lakin sarmıyo keçin başqasına, bir vaxt yenidən qayıdarsınız, bəlkə). belə də ki, beyninizin yaxşı işləyən vaxtlarıdır təkcə ingiliscə ilə kifayətlənməyin kefiniz istəyən başqa dil(lər)i də öyrənin.
dəyişmək. ən əsas şeylərdən biri də yuxarda da bəhs etdiyim kimi durmadan dəyişəcək olmağınızdır. maraqlandığınız şeylər dəyişə bilər məktəb vaxtlarından hər bir sahədə biliklərinizin təməl daşlarını atsanız sizin üçün rahat olar. bunu da deyim ki, dəyişmək pis bir şey deyil, olması lazımlı və labüd bir şeydir. əsas odur ki dəyişərkən öz üst səviyyənizə keçəsiniz, yəni yaxşı tərəfə dəyişəsiniz.
yenə təkrarlamalıyam ki marağınızı cəlb edən şeyləri sınamalısınız. sınayanda o sahəyə qarşı həvəsiniz itə və başqa sahəyə marağınız oyana bilər və bu nə istədiyinizi tapana kimi belə davam edəcəkdir. təbii ki tapandan sonra da dəyişməyiniz davam edəcək, bunu bilməlisiniz ki ən üst səviyyəniz yoxdur, həmişə irəliləyə biləcəyiniz daha yaxşı bir versiyanız var olacaq. amma böyük ehtimal özünü tanıdıqdan sonra bu dəyişiklikləri müşayiət edəcəksiniz və yuvarlanıb gedəcəksinizdir.
burda deməliyəm ki, mən bunların heç birini eləməmişəm (entry'yə tüpürüb çıxacağınızı görürkimiyəm). arxaya dönüb yeniyetmə mən'ə baxanda utancdan yerə girmək istəyi oyadan cahil bir pox kisəsi görürəm. yuxarıda qeyd etdiyim şeyləri indi eləməyə çalışıram. lakin vaxt yoxdur. ilk cümlədən vaxtı vurğulamağım buna görədir. nəticədə bu entry'nin məqsədi mən etdim siz etməyindir. işiniz çətindir bilirəm, o coşğun vaxtlarınızda bir də imtahan stresi ilə əlləşirsiniz. amma kəsilmək dünyanın sonu demək deyil. bəlkə də bir şansdır. özümdən nümunə verməli olsam, bir il yenidən hazırlaşmaqla, həm özümlə tək qalma, istədiyim şeyin nə olduğuna əmin olma və daha çox bal yığaraq ödənişsizə düşə bilmə şanslarımın hamısını öz əlimdən almış olmağıma baxsaq, peşmanam (həmin vaxt buna belə yanaşmayacaqdım, siz də yanaşmayacaqsınız böyük ehtimal). yenə də kəsilsəniz və ya yaxşı bir universitetə və istədiyiniz ixtisasa düşə bilməsəniz növbəti il yenidən verə bilərsiniz. bunu təbii ki belə bir şansı və imkanı olanlara deyirəm. kaş hamınızın belə bir şansı olaydı. oğlanların 18 yaşı tamam olanda əsgərliyə aparılması, bəzi qızlara da ümumiyyətlə elə bir şansın verilməməsi bu mövzuda belimizi qırır. amma elə bunlara görə bu naçizanə məsləhətləri yazmaq istədim.
son olaraq da hislərinizdən, özünüzdən utanmayın. səhv etməkdən qorxmayın, çalışın eyni səhvləri təkrarlamayın, fərqli yollar sınayın. heç olmaya yaşadığınız yerin əl verdiyi qədər gəzib əylənin. bacarmadığınızı, çətinlik çəkdiyinizi görəndə, dayanın və dincəlin.özünüzə vaxt verin. hazır hiss edəndə davam edərsiniz.
öz yeniyetməliyimi görsəm ağzına tüpürəcək olsam belə, hər birinizi sığallayır, bağrıma basıram. uğur olsun
qeyd: yeniyetməliyin uzun bir dövrü və fərqli yaşlardaki şəxsləri özündə cəmləməsini nəzərə alanda, burda yazılanların hamısının hər yaşdaki yeniyetmələrə aid edilməsinin düzgün olmayacaqmışkimi olması nəzərə alınmalıymışkimidir.
64. bu başlığa yazmağı artıq özümə borc bilirəm. Əziz yeniyetmələr, həyat sizə bəlkə də indi çox çətin, dözülməz gəlir. Bu günlərdə hər kəsin seçdiyi ən mənasız çarə olan intihar, bəlkə də, sizə cazib gəlir, amma bunu etməyin. Nə yaşayırsınızsa, yaşayın, amma həyatınızı intihar edərək məhv etməyin.
Ailədə ola bilər ki, atanla, ananla, ya da hər ikisiylə münasibətin bərbad gündədi. Səni incidirlər, qəlbini qırırlar, təzyiq edirlər artıq bezirsən onlardan da, amma unutma ki, onlardan uzaqlaşdığında hər şey keçib gedəcək. intihar çıxış yolun olmayacaq, heç kimə yox, özünə edəcəksən etdiyini. Keçmişdəki bütün xoş xatirələrini xatırla, ən sevdiyin yeməyi, ən sevdiyin filmi, mahnını nəyi sevirdinsə, hər şeyi xatırla. Sən bunlarla, bu kiçik şeylərlə xoşbəxt olmağı bacarırsan. indi dəyərmi bu xoşbəxtliklərini də intiharla yox etmək? "Sən nə başa düşürsən e, nə yaşayırıq?" deyə çox insana isyan da edirsən, bəlkə də, öz yaşadıqlarının ağırlığından, çətinliyindən xəbərdarsan, amma başqalarının bəs? Müqayisə edilməyəcək şeylərdi bu, sən də həyatını müqayisə etmə. Hər kəs həyatda şanslı olmur, bəxti gətirmir. Valideynlərimizi özümüz seçə bilmirik, amma həyatımızı necə yaşayacağımızı özümüz seçirik.
Evdə öz komfort yerin var yəqin ki. Otağın, yada hansısa kiçik bir yer. Bax orda dur və səbr et, evdəkilərin sözlərindən də, şiddətindən də qurtulacağın gün üçün səbr et. Bəlkə də son çarə kimi intihar görünür gözünə, onları cəzalandırmağın, həm də özünü qurtarmağın yolu kimi görürsən bunu, amma elə deyil.
Cəzalandırdığın da, həyatını bitirdiyin də özün olursan. Necə yaşlanacağın heçmi maraqlı gəlmir? Hansı işdə işləyəcəyin? hansı ölkələrə gedəcəyin? dostlarının kimlər olacağını? yeni nə mahnıların çıxacağını? dünya hara kimi inkişaf edəcəyini? sevdiyin insanın necə birisi olacağını? saçlarının rəngini, gözlərini, xasiyyətini, nələri sevəcəyini? Uşağının sənəmi, ya yoldaşınamı oxşayacağını? onunla necə həyat keçirəcəyini? səni çox sevəcəkmi? oda kimisə sevəcəkmi? onun da həyatında nələrin baş verəcəyini heçmi düşünmürsən? Düşün o zaman. Həyatdan bərk yapış, kəşf etməli olduğun öncə özünü sonra dünyanı unutma. Sev, Sevil, tərk edil, xəyanətə məruz qal, dalaş- bunlar özü elə sənin həyatında kəskin yüksəlişləri, enişləri edəcək, Amma əsla durma, həyata "dayan artıq yaşamaq istəmirəm" demə. Hər kəs bu sınaqlardan keçir, sən güclüsən yeniyetməsən. heç bilirsənmi hər gün dünyaya gələn körpələrin 2%-i 1 gün belə yaşaya bilmir. Sən onların əvəzinə də yaşamağı bacarmalısan, tanıdın-tanımadın hər kəsin əvəzinə yaşamağı bilməlisən. indi bəlkə də canın yanır, çökmüsən, hər şey sənə boş və mənasız gəlir, yaşamaq kimi bir həvəsin bəlkə də qalmayıb. Amma o an əlini qəlbinə qoy, səni yaşatmaq üçün dayanmadan çırpınan ürəyini hiss et. Sən yaşa deyə gecə-gündüz sən həyatdan imtina edənə kimi səni yaşatmağa razı olan, sənin üçün çırpınan ürəyi gör. Sonra isə ətrafında səni incidənlərdən əlavə yaşamağın üçün sənində böyüməyini görmək üçün çırpınan insanları gör.
Ailələrimiz bəzən bizi sevdiklərini heç bildirməzlər, şiddəti sevgi kimi görürlər. Amma bil ki, onlar da sevilməyi bilməyənlərdi. Sən ki elə olmayacaqsan, sən ki öz övladını sevgi ilə böyüdəcəksən, onun əlindən bərk tutub "bax, mən çətinliklər çəkdim, səni qəfəsdə tutmayacam, yaşa sən də, amma əlimi buraxmadan yaşa" deyəcəksən.
Bəzən həyatda uğursuzluqlar da olur, ailələrimiz nə qədər sən filan şeyi etməsən, "itil gözümdən" deyirlər, amma əsla dinləmə onları. Uğursuzluqların özünü uğur edə bilərsən, hər şey sənin həyata baxışından asılıdı. Nəyi necə görmək istədiyindən asılıdı, bir zirvə həm uçurum, həm də zirvədi, unutma. Sən uçuruma deyil, zirvəyə get, yuxarıdan seyret, amma həyatla da əlaqəni qoparma.
Bəlkə də çox sevdiyin o insan səni istəmir, incidir, qəlbini qırır. indi incitsə də bil ki, zamanı gələndə səni həqiqətən sevən insan çıxacaq. GÜvən mənə, intihar çıxış yolu deyil. Əgər bunlar sənə yenə ağır gəlirsə, sənə deyim ki, özüm də həyatın hər şilləsini yemişəm, ailəmdən də,dostlarımdan da sevdiyim insanlardan da. Mənim də düşündüyüm olub "intihar edim qurtulum", amma sonra durmuşam. özümə söz verdim ki, bu həyatı ən çox yaşamaq haqqı mənimdirsə dibinə kimi yaşamalıyam.
Özəlliklə də bu gün onu düşünürəm ki, alnım açıq öz uşaqlığıma baxa bilirəm. Çünki onun ümidlə baxdığı gələcəyə biraz daha yaxınlaşıram hər gün və o uşağın gözündəki işığı söndürməmək üçün çalışıram. Problemlər yenə var, amma bunlar artıq qorxutmur məni, səni də qorxutmasın. Həyat əslində özü səni gücləndirməyə çalışır, sən həyata küsmə.
Bizlər seçilmiş insanlarıq bəlkə də, bu həyatda əsas yaşayanlar bizlərik, rahat olanlar isə piyonlardı. Həyatının bir yazıçı tərəfindən qələmə alındığını düşün. Sənin həyatın ən çox maraqlı olandı, bəsit, Düz, monoton deyil çünki. Bu həyatının, Aldığın nəfəsinin, döyünən qəlbinin, səni sevən insanların və sənə ümidlə baxan içində saxladığın uşaqlığın dəyərini bil. Yaşa və qisasını yaşayaraq al, unutma, sən çox dəyərlisən.
24. oxuyun. hər gün dəyişəcəksiniz, fikirləriniz, həyata baxışınız, qərarlarınız dəyişəcək. hamıya qulaq asmayın, ancaq heç kimi gic yerinə qoymayın. öyrənin, amma çoxbilmişlik eləməyin. həyatı dərk etməyə çalışın. yeniyetməlik özünü sorğulama dövrüdür. özünüzü, kimliyinizi, dünyaya niyə gəldiyinizi sorğulayın. nəyi etməyi sevdiyinizi öyrənin, gələcəyinizi bunun üzərində qurun. başqalarının fikrinə qulaq asın, dəyərləndirin, ancaq son olaraq özünüzü dinləyin.
30. -heç kimə borc pul verməyin. Ancaq ailəyə.
-borca pul istəmək potensialı olan adamların yanında sanki maddi cəhətdən çətinliyiniz varmış kimi davrana bilərsiz. Onda üzləri gəlməýəcək pul istəməyə.
-2 ci ayın maaşında o dəqiqə gedib iphonun kreditinə girməyin.
31. 1. Sosial şəbəkələrdən bacardığınız qədər az istifadə edin. Edərkən də ancaq müşahidə edin. Mənasız, sevgi statusları yazıb gələcəkdə baxanda utanmayasız.
2. Sevgiyə baş qoşub dərslərinizi 2-ci plana atmayın. Neçə insan tanıyıram ki, 1 qızın dalınca düşüb bütün dərsləri, həyatı alt-üst olub. Biraz böyüyüb təkmilləşəndən sonra sevərsiz. Bu yaşlarda adətən məktəb ya da hazırlıqda uzaqdan gördüyünüz qıza aşiq olacaqsız və bütün həyatınızın mərkəzinə çevirib bütün günü ünvanlı statuslar paylaşacaqsız. Hamısı boş şeydi.
3. Dərslərinizə fikir verin. Avaralıq edən dostlarla çox ünsiyyətdə olmayın. Qoyun sizə "mamauşağı" desinlər eybi yoxdu. Gələcəkdə bu seçimə görə özünüzə təşəkkür edəcəksiz.
4. Universitetə girdikdən sonra normal dostlarınız, sevgiliniz, ətrafınız, əyləncəniz olacaq. Demirəm ki, hər şey super olacaq amma girməməkdənsə girmək yaxşıdı.
5. ingilis, rus dili öyrənin. Mütaliə edin. Maraqlı film, xarici seriallar izləyin. Amma çalışın orda gördüyünüz avara, başdanxarab tiplərə özənməyəsiniz. Bacardığınız qədər məlumatlanasınız. Bu gələcəkdə sizə normal insanlarla dil tapmağı asanlaşdıracaq və sosiallaşmağa kömək edəcək.
6. Ailəyə dəyər verin. Ən çox bu yaşda dinləmək məcburiyyətindəsiniz. Gələcəkdə təkmilləşib səhvi, doğrunu ayırd edəndə ailə qərarlarını sorğulayarsınız.
7. Səhvlərinizdən ümidsizliyə düşməyin. Həyatınız hələ qabaqdadır. Mən də əvvəllər qayğılı idim gələcəklə bağlı amma bilin ki, həyat davam edir və həyat yaşamağa dəyər.
58. Heç bitməyən, tükənməyən enerjinizi boş şeylərə sərf etməyin. Lazımsız Sosial şəbəkələrdən istifadəni minimuma endirin. Əks-cinsin fikri, diqqəti sizə nə qədər maraqlı olsa da, diqqət xatirinə özünüzə qoyduğunuz hörməti heç etməyin. Hal-hazırkı yeniyetmələrin əsas problemi budu. Düşüncələrin, vərdişlərin, həvəsin tez-tez dəyişməsindən asılı olaraq bəzi köhnə dostlarınızdan uzaqlaşa, həmçinin digər insanlarla tezliklə dostlaşa bilərsiniz. Burada əsas məqam yeni dostlarınızın nə dərəcədə düzgün seçilməsidir. Və kəsişən ortaq marağa görə yaxınlaşdığınız heç kimə də dostum deməyin. Köhnə dostlarla da Balansı saxlamağa diqqət edin. Masturbasiya etməməyə çalışın və ya azaldın, yaddaşı, gözü habelə bütün inkişafı zəiflədir, hətta orqan çatışmazılığı belə yarada bilir. Çoxlu bədii kitab oxuyun: roman, novella, hekayə..
Bu həyata daha fərqli nöqteyi-nəzərlərdən baxmağınıza kömək edəcək. Yəqin ki bu həyatın sonrakı mərhələlərində özünü tapmaqda olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edəcək. Əzələlərinizin ən sürətlə formalaşdığı dövr olduğundan idman etməklə çox tez zamanda nəticə əldə edəcəksiniz. Amma inkişafınızla bağlı da etdiyiniz idmana fikir verin, yetkinlik yaşına çatmamış ağırlıq qaldırma əsaslı məşqlər bəzi fəsadlar törədə bilər. Ailənizlə tez-tez fikir ayrılığına düşəcəksiniz təbii olaraq, amma fikirlərinizi nə vulkan kimi püskürməyin nə də içinizə atmayın. Çalışın atanızla yaxın dost olun. Mənim yeniyetməliyimdə atam kimi bir dostum olduğu üçün bu dövrü daha rahatlıqla geridə qoymuşam. Dil və musiqi öyrənməyə xüsusi diqqət göstərin, ilk çətinlikdə heç nəyi qırağa atmayın. Mən tab gətirə bilmək üçün sevdiyim qızın bu cəhətimi qiymətləndirəcəyini düşünərək özümü motivasiya edirdim(düzdü sonra o mənə yenə də üz vermədi, amma bir gün daha gözəl bir qız məndən xoşunun gəldiyini dedi mənə).
39. gələcəkdə gözəl həyatınızın olmasını istəyirsizsə, (maddi və s.) realist, məntiqli bir dünyagörüşü formalaşdırmaq istəyirsizsə, başqaları üçün ən çətin olan zehni işlərin belə sizin üçün çox yüngül olmasını istəyirsizsə riyaziyyat öyrənin. zəka və s. bəhanələrə sığınıb qaçmayın, fields medalçısı olmağınızı gözləyən yoxdur, sadəcə öyrənin, o mövzudakı problemləri həll etməyi bacarmırsızsa belə nəzəri olaraq da olsa öyrənin.
əvvəllər sırf riyaziyyatın pure hissəsinə fokuslanıb və öyrənib dünyanın texnologiyada haralara gəldiyinin fərqində olmamışam təəssüf ki. siz riyaziyyatı öyrənməklə yanaşı həm də bunun fərqinə varın. məsələn topologiyadan data analizində istifadə edə bilərsiz, təzə-təzə böyüyən bir tətbiqdir bu, heç inanmıram ki azərbaycanda çox adam bilsin. nələr-nələr edə bilərsiz.
marvin minsky əsrin ən dahi beyinlərindən biridir məsələn. ai sahəsində ilk adam idi.
burdakı müsahibəsində bəlkə də ai ilə bağlı atılmış ən böyük addımın olduğu məqaləsini (doktorluq dissertasiyasını) john nashin ideyası ilə kəşf elədiyini danışır məsələn. furye analizi istifadə edərək.
gələcək riyaziyyat üzərində qurulur. dediyim kimi əla bir gələcək, karyera üçün riyaziyyata fokuslanın. qalsın bu burda
22. siz siz olun, hər oxuduğunuzu, hər izlədiyinizi, hər təbliğ ediləni sevməyin zorla. sevməyə məcbur hiss eləməyin onları. sorğulayın. zorlaşmağa çalışmayın bilgi toplunuzla. yaşınızın fərqində olmağa, bu şəkildə qalmağa cəhd eliyin.
19. başqalarına problemlərinizi danışmaqdan əl çəkin. çünki insanların 20%-i probleminizi vecinə almır, qalan 80% isə probleminizin olduğuna sevinir. yani qoy götə getsin
46. Siqaret çəkməyin. Nə bomba görsənməkçün, nə də tez ölməkçün çəkyin. Bilməlisiz ki bomba görünməyəcəksiz və ölmədən əvvəl bəlkə də cavan yaşınızda ölənə qədər canınızı yandıracaq və qazancınızı xərcləyəcəyiniz xəstəlikləriniz baş göstərəcək. Siqaret çəkməklə cool olunmur, heç kim sizi tərfiləmir, üstün görmür, vermir ki versə belə bunun üçün maddi və fiziki olaraq gələcəyinizdən xərcləməyə dəyməz. Ərgən vaxtları başlanan siqaret 40-ı keçdikdə quşun uçmağına mane olur, uçuşa keçə bilmirsiniz.
32. heç kimin məsləhətinə qoz qoymayın, öz bildiyinizi edin. sonra peşman olanda azından öz etdiyiniz şeyə peşman olun, başqasının məsləhətinə görə yox. cluyu -*
11. sigaret çekende bomba oğlan olursan deye bir qayda yoxdu.içki içmekde qehremanlıq deyil üstelik bunu fb da yada twitterde yayınlamaq düşündüyün kimi cool deyil.özünü istediyin kimi ifade ele.saçını uzatmaq isteyirsen uzat,rock dinlemek isteyirsen get rock dinle,oxumaq istemirsense oxuma ve bunun yanında davalideynlerinide aldatma.yalan çox pis verdişdi.istediyin işi seç özüne,gelecekde de o işnen meşqul ol.aşbaz olmaq isteyirsense yemek bişirmek hobbin olsun,fotograf olmaq isteyirsense çoxlu şekiller çek sigarete vereceyin pulu yığ ve özüne fotoaparat al.nece hiss eleyirsense o ol.herkes hekim,mühendis,deputat olmur ve eslinde 50 il yaşayıb onu bele bir formada xerclemek mentiqsizlikdi.sırf heç vaxt ergen "olmamış" böyükler sene gülür deye özünü deyişdirme.özünle ve sivilcelerinle barışık yaşa.özünü sev!xoşbext ol.
47. Həyatın ən gözəl və produktiv dönəmlərindən birini yaşadığınızı unutmayın. Əlbəttə, gəzib əylənmək öz yerində olar. Lakin istədiyiniz şeyləri etmək, kariyeranızı seçmək və s üçün 20li yaşlara arxayın olmayın. Vaxt gedir, Nə qədər gec deyil indidən başlayın.
Məsələn, O vaxtlar Həmişə istəmişəm ki, gitara kursuna gedim. amma qoy tqdk bitsin, qoy yay gəlsin filan deyə-deyə gedə bilməmişəm. indi 20 yaşım var, çoxuna görə yolun başındayam. Bəlkə heç tövsiyyə verməli yaşda da deyiləm. -* Amma bununla belə indi nə enerjim var, nə də o dövrlərdəki “kurt cobain cover eləyəcəm” həvəsi var.
Elə bil ki, həyatı 13-18 yaş arası yaşayıb kəşf edilə biləcək musiqiləri, filmləri, kitabları, insanları, məkanları kəşf edib tükətmişəm və bitib. Əlbəttə, gediləcək çox yol, öyrənilməli olan çox şey olduğunu bilirəm. Ancaq dedildiyi kimi, o yaşlardakı kimi enerjisi olmur insanın. Ona görə gənclikdən maksimum dərəcədə yararlanın.
Və o dövrdə qazandığınız gözəl dostlar varsa, onlara bərk yapışın. Ehtimal ki, ən son saf münasibətləri bu yaşlarda görəcəksiniz. Hər hansı qrupa aid olmaq üçün öz dəyərlərinizdən vaz keçməyin, hansı mövzuda olursa olsun peer pressure sikdir edin.
Lakin marginal cool olacam deyə ortalama yeniyetmənin yaşamağının normal olan, xoş xatirələrlə yad edəcəyi şeylərdən məhrum etməyin özünüzü. Sinfimizdə bir qız var idi, cool olmaq üçün uşaqlarla getdiyimiz gəzintilərə gəlmirdi. Məncə, çox şey qaçırıb. Ola bilər ki, evdə klassikaya qulaq asırsız, amma yaşıdlarınızla olanda bambılı mahnı oxumaqdan qorxmayın. Heç nə olmaz, illər sonra lil orxan filan gülümsəyərək xatırlayarsız. Hahaha. Sizi siz edən şeyləri tərk edin, buqələmun olun demirəm. Sadəcə o an sizi xoşbəxt edəcək şeylərdən fərqli olacam deyə qaçmayın demək istəyirəm.
Bəlkə aranızda maddi ya da mənəvi cəhətdən çox çətin zamanlar keçirən, ailəsi olmayan, travmalarla yaxud ağır təzyiqlərlə yaşamaq məcburiyyətində olanlar var. Bu ədalətsizlik üçün çox üzgünəm, çarəsizlik hissinin necə ağır olduğunu bilirəm. Sizlər həyata tutunmaq üçün digərlərindən daha çox əziyyət çəkməli olacaqsınız, amma inanın buna dəyər. Şairin də dediyi kimi, Yaşamaq yanı ölümdən ağır basdığına görə.
Əlaqəli olaraq, 20li yaşların önəmi haqqında məsləhətli tedx çıxışı atıram, türkçə altyazısı var. Burada 20 yaşlar üçün verilən tövsiyyələrim bir qismi 20dən aşağı olan yaşlar üçün də keçərlidir. Vaxtınız olanda baxa bilərsiz.
63. Əsla beleşçiliyə qaçmayın. Kiminsə pulsuz məsləhətini almağı da kəsin. Xüsusən, qızlar. Həmin verdigi pulsuz məsləhəti, bir müddət sonra sui-istifade edecəklər. Sonra da o pulsuz gördügü işin minnətin qoyacaqlar belinizə. Lazım deyil kiminsə sonradan qoyacağı minnetli işi.
50. fikirlərinizi, içinizdə olan hər şeyi səmimi və azad şəkildə ifadə etməyi bacarın.səhv, düz, gülməli, qeyri-ədəbi, vulqar, bayağı tərzdə olmağından asılı olmayaraq.sırf sizi buna görə haqlı və ya haqsız yerə tənqid edən şəxslərə görə isə düşüncələrinizi saxlayıb, ifadə etməməyə çalışmayın.ilk öncə ona görə ki, siz düşüncələrinizin əsiri deyilsiniz, onlar sizin əsirinizdir.yüzlərlə dəfə səhv etdikdən sonra, əvvəl-axır nəyin səhv, nəyin düz olduğunu anlayacaqsınız.Ancaq hansısa bir şəxsin haqlı belə olsa, tənqidinə görə fikrinizi fərqli şəkildə ifadə etməyə çalışsanız, bu sizin öz verdiyiniz qərar olmayacaq, o şəxsin düşüncələrinin surəti olacaq, və bütün hallarda o şəxs kimi düşünməyə çalışacaq, və çaşacaqsınız. bu ona bənzəyir ki, enyşteyn haqlı belə olsa, nyutona səhv düşündüyünü bildirərək, ümumi nisbilik nəzəriyyəsini izah etməyə çalışsa, o bunu anlamayacaq, çünki bunun üçün ilk öncə o lazım olan riyazi aparatı bilməlidir.Bunu bilmək üçün isə o, 18-ci əsrdən, 20-ci əsrə kimi riyaziyyatın inkişaf yolunda baş verən konsepsiyaları öyrənməlidir, sonra isə eynşteynsiz belə o, həmin nəzəriyyənin düz olduğunu anlayacaq.beləliklə siz özünüz də, düz fikir bildirənə kimi yüzlərlə səhv edəcək, yüzlərlə tənqid görəcəksiniz, hər mərhələdə isə bütün bunları analiz edərək daha da püxtələşəcəksiniz və özünüz olacaqsınız, kiminsə fikirlərinin əsiri yox...
55. gələcəkdə işinizə yarayacaq dillər öyrənin, ingilis, koreya, rus, alman, fərqi yoxdu. əlavə dil bilmək hər zaman müsbət haldır.
Hər şeyi ürəyinizə salmayın. Sizi ruhdan salmağa çalışan insanlara fikir verməyin. Onlar hər zaman olacaq. Bir şeyi həqiqətən də istəyirsizsə, mütləq onun arxasınca gedin. Hansı peşəni seçmək istəyirsizsə, onu seçin. Universitet balının yüksək olması hələ həyatda hər şey demək deyil .(təcrübəmdən bilirəm). Kimdənsə üstün olmağa çalışmayın. Özünüz olun. Özünüzü tapmağa çalışın.
Valideynlərə də çox əsəbiləşməyin. Düzdür ki, onlar çox vaxt sizi başa düşmür. Amma əksər hallarda sizin yaxşılığınızı (onların prizmasından baxsaq) düşünürlər. Səbrli olmağa çalışın.
Hər şey yaxşı olacaq.
40. yeni tanış olduğunuz insanlarla vəya bir müddətdir tanısanız belə, xüsusilə duyğusal əlaqə qurmusunuzsa, zamanınızı çar çur etməsindən, başqaları ilə əlaqələrinizi məhv etməsi baxımından ehtiyyat edin. əmin olun ki, o heyran/aşiq olduğunuz, pərəştiş etdiyiniz insanla çok yüksək ehtimal ki, aranız dəyəcək, amma illərdir yaxınında olan, həqiqətən dəyər verən, fiziki olaraq sizə çata bilən bəzi şəxslər daha önəmli ola bilər. gözünüzü, qulağınızı deaktiv eləməyin.
53. Sadəcə çoxlu özünü inkişaf kitabları oxuyun,sosial şəbəkələr də maarifləndirici səhifələri izləyin,araşdırın. Hər bir işin məsuliyyətini dərindən anlayın,məsuliyyətli olun. Bir də səhvlərinizdən nəticə alın və bir daha təkrarlamayın.
59. Kiminsə tırkasına gedib siqaret çəkməyin. itirəcəyiniz illərə, cavanlığınıza yazığınız gəlsin. Siqaret çəkib cool görsənməyə çalışmıyın, kimsə sizə siqaret çəkirsiniz deyə hörmət edəcəksə, başına dəysin onun hörməti. 30-40 yaşını keçəndən sonra öskürə-öskürə danışıb, 2 addımı gücnən atıb nəfəssiz qalanda, yolda yeriyə -yeriyə boğazınız qaşınıb, durub bəlğəm atanda heç də cool görünməyəcəksiniz.
ilk başlarda nəsə maraqlı bir şeymiş kimi gəlir. Amma sonra nə üçün çəkdiyini heç özün də bilmirsən, asılı olursan bir növ, "asılı deyiləm prosta mırta çəkirəm" deyən də qələt eliyir. Siqaret çəkmək sizi daha olğun göstərmir, kişilik əlinizdə tutduğunuz bir parça kağıza bükülmüş quru otla ölçülmür. Olğun olmaq istəyirsənsə, olğun kimi fikirləş, elə də qərar ver.
Ps : demək olar ki, bir neçə həftədir siqaret çəkmirəm, zibil kimi bir şeydi tərgitmək də çətin məsələdi.
52. Bacardıqca özünü inkişaf kitablarını oxumağı,sosial şəbəkələrdən maarifləndirici işlərlə məşğul olmağı və həyatlarında etdiyi hər bir səhvi analiz edərək ondan nəticə çıxarmağı məsləhət görürəm.
16. qızıl qaydanı yaddan çıxartmayın:
- sinif yoldaşı, qrup yoldaşı və iş yoldaşı ilə sevgili olmayın.
təbii ki, əgər sevginizə belə dərindən inanırsanızsa ola bilər, yuxarıda sadaladıqlarımdan da çoxlu cütlüklər çıxıb hansı ki həyatlarını indi xoş-firəvan davam edirlər, amma ki, dünyada qız qurtarmayıb ha. başqalarına yönəlin, bax sonra sevgili olursunuz, ayrılırsınız, qalırsınız belə, siz bütün gün unutmağa çalışırsınız, əslində şəhərdə ondan qaçmağa, onu unutmaq üçün tamam uzaq yerlərə getməlisiniz, amma ayaqlarınız hər səhər məcbur onun olduğu yerə gedir, hələ üstəlik sizdən ayrılan bu adamın bəzən sizin qabağınızda başqa insanlarla necə yaxınlaşdığına filan şahid olursunuz, çətindir de, çalışın uzaq olun bu temadan.
68. Yeniyetməlik dövrü həyatın ən maraqli, amma eyni zamanda ən çətin dövrlərindən biridir. Bu dövrü daha asan və mənalı keçirmək üçün aşağıda bir neçə məsləhət verilmişdir:
Özünü Tanı
Bu yaşlarda kim olduğunuzu və nə istədiyinizi anlamağa çalışın. Öz bacarıqlarınızı, maraqlarınızı və xüsusiyyətlərinizi tanımağa nail olun.
Təhsilə Diqqət
Təhsil yalnız kitablar və dərsliklər deyil, həm də özünüzü inkişaf etdirməkdir. Yeni bacarıqlar öyrənin, kurslara qatılın, və özünüzü təkmilləşdirin.
Dostluq və ilişkilər
Dostluq və sosial ilişkilər də çox önəmlidir. Lakin, dost seçərkən diqqətli olun. Sizi təkan verən və ya təhlükəyə atan insanlardan uzaq durun.
Sağlamlıq
Fiziki və ruhi sağlamlığınıza diqqət edin. idman edin, dengəli qidalanın, və streslə başa çıxmağa yollar tapın.
Özünüzə inanın
Yeniyetməlik dövründə özünüzə inanmağınız çox önəmlidir. Başqa insanların sizə nə dediyinə asılı kalmayın. Öz qərarlarınızı qəbul edin və onların ardınca getməyə çalışın.
Məsləhətə Ehtiyac Olduqda Yardım Axtarın
Həyatın çətin anlarında, ailənizdən, müəllimlərinizdən, və ya peşəkarlardan məsləhət ala bilərsiniz. Heç vaxt çətinliklərlə tək başa qalmağa çalışmayın.
Yeniyetməlik dövrü çətin olsa da, bu çətinliklər üstəsindən gələ biləcəyiniz təcrübələr də təmin edir. Özünüzə inanın və həyatın təklif etdiyi fırsatları qəbul edin. Uğurlar!
36. Yeniyetmə olsam da mənim də 1-2 kəlmə sözüm var. -*
"Yaşından çox olğunsan" sözünə inanmıyın. Mən də inanmıram. 15-16 yaşımda mənə də çox adam elə deyirdi, indi 15-16 yaşlı gənclərə baxıb mənim də onlar kimi hərəkətlər etdiyimi yadıma salıb utanıram.
Tumblrskoy, özünüzü bir zibil hiss edirsiniz amma acı gerçək budur ki, sizə elə deyənlər ya sizi tutmaq istəyən qağalardı ya da beyni 13 yaşında ilişən qağalardı, gözlərinə zor görsənirsiz.(qağa burda simvolik olaraq hər 2 cinsə aid edilir). Daim bunu özlüyünüzdə inkar edin və daha çox özünüzü inkişaf etdirin.
38. 1. Dost seçiminizə diqqət edin. Çoxluq poxluqdu. Çalışın dostlarınız az olsun, amma adam kimi olsun, avara olmasınlar.
2.Dərslərinizə diqqət edin, dərslərinizi oxuyun. Hansı qrupa gedəcəksiniz fərqi yoxdur, çalışın bütün dərslərinizi oxuyun.
3.sosial şəbəkələrdən istifadə etməyin və telefondam lazım olduqda istifadə edin, kayf üçün yox.
4.sevgi məsləsində diqqətli olun.bütün həyatınızı sevgiyə yönəltməyin.çalışın heç sevgi macərası yaşamayın.
5.çoxlu bədii kitablar oxuyun, dil qabiliyyətinizi inkişaf etdirin, xarici filmlərə baxın, tedtalks və s. kimi məlumatlandırıcı proqramlar yükləyin telefonunuza.
6.üst başınıza diqqət yetirin. bomj kimi geyinməyin, səliqəli və təmiz olun.
7.zərərli vərdişlərə qurşanmayın peşmançılığı ağır olacaq.
8.avaralara qoşulub özünüzü "vor" hesab etməyin, onsuz da vor zad olmayacaqsan, gələcəkdə çox acı çəkəcəksən.
məndən bu qədər -*
23. nə qədər səhv edə bilirsinizsə edin, heç kimin öyüd-nəsihətinə qulaq asmayın. kim nə deyirsə desin qulaq asın, amma yenə də öz bildiyinizi edin. fərqlənmək istəyiniz mütləq olacaqdır, bunun üçün özünüzü dağa-daşa vurmayın, oxuyun və izləyin. inanın ki, avtomatik olaraq digərlərindən üstün olduğunuzu görəcək və özünüzə inamınız yerinə gələcək. nə qədər gec deyil çovdarlıqda uçurumdan qoruyan əsərini oxuyun. insanların sizi başa düşmədiyini iddia edin, sevin və sevilin, amma sevdiyiniz insanları çox da incitməyin, çünki zamanı gəldiyində sizin üçün nə qədər önəmli olduğunu görüb, boş yerə birini incitdiyinizə görə it kimi peşman ola bilərsiniz. yenə deyirəm, heç kimin məsləhətinə qulaq asmayın, hətta mənim bu məsləhətlərimə də.
25. özünüzü, həyatı, sizi marağlandıran hər şeyi sorğulayın. buradakı ən əsas məsələ sorğuladığınız mövzunun cavabından, həqiqətindən qorxmayın. məzləhətlərə qulağ asın və analiz edin. məsləhəti verən sizə qarşı səmimidirsə ola bilsin sizin görmədiyiniz nəyəsə görə o məsləhəti verir. niyəsini soruşun. qəbul etməsəniz özüvüzü məcbur etməyin. ümümiyyətlə balaca uşaqlar kimi olsa da niyə sualını öz-özünüzə çox verin.
44. Sağlamlığınıza çox diqqət edin. Əgər dostların avaralanaraq, auyee deyə eşşəkkimi anqırırsa, onlardan ayrıl! Hisslərini idarə etməyə çalış, o dövürdə çox üsyankar və şəhvət ilə dolu olunur, bu hissləri idarə etməyə çalış. Ən önəmlisi oldur ki, oxu!
entrydəki hesablamalar və bu hesablamaların əsaslandığı ümumi nisbilik nəzəriyyəsi sayəsində merkurinin orbitini doğru hesablaya bildik
)