12. ele deyirem yazmayacam, yazmayacam adami eseb basir.

bu deqiqe hansi cemiyyetin ne oldugunu teyin edecek birce dene test var: iq.

iq testi haqqinda bilirsiz. mensa terefinden tetbiq olunur. yeni mueyyen adamlarin iq'su. ancaq olkelerin ortalama iq'su varki bu beynelxalq olimpiadalardan, timms ve pisa imtahanlarinin neticelerinden; muxtelif sorgulardan sonra teyin olunur.

timms - beynelxalq riyaziyyat ve elm imtahanidir. orta mektebliler girir bu imtahana. pisa ise daha umumi test imtahanidir- yeni tekce deqiq elmlerin seviyyesini teyin etmir. olkelerin ortalama iq seviyyesini hesablama strategiyasi ucun evvelce 4 ilin pisa ve timms performanslarina baxmaq lazimdir; arasdirma zamani 1995, 1999, 2003 ve 2007-ci illerin neticeleri nezere alinib; ozunuzde neticelere baxa bilersiz. timms ucun: http://timss.bc.edu/timss2003.html ; pisa ucun ise uc ilin yeni: 2000, 2003 ve 2006-ci illerin nezere alinib. umumi 500 baldir ve timms ucun ortalama bal 481; pisa ucun ise 483-dur.

beynelxalq olimpiadalarda nezere alinir. esasen fizika ve riyaziyyat olimpiadalari. cunki fizika ve riyaziyyat medalcilarinin iq'leri esasen 140+ olur ve bu umumi neticeye ciddi tesir gosterir.

butun bunlardan sonra deviation deye bir standard kemiyyet ortaya cixir; e=(1/2 × YLit + 0.5)× Gr5^2 bu imtahanlar ucun umumi bir dusturdur.

standard deviation dediyimiz sey nezere alindiqda (ki bu 15'dir) olkelerin iq seviyyesini aliriq;

azerbaycan ucun mueyyen olunmus iq seviyyesi: 87.

yeni dunya elminde, dunya elitasinda * bizimkilerin anladigi elita yox azerbaycanin yeri uqanda ile eynidir.

turkiye ve rusiyanin iq ortalamalari bizden xeyli yuksekdir; turkiye 91-92 arasi, rusiya ise 96-97 dir.

her iki olkenin olimpiadalarda aldigi medallar; beynelxalq imtahanlarda gosterdikleri ugur bizden yuksekdir.

bax o soydukleri ermenistanin iq seviyyesi 94-95 dir.

indi deyeceksiz ne demek isteyirsen? demek istediyim rus, turk dilini buraxin. olkeye fransiz dilide getirilse, azerbaycan dili legv olunub riyaziyyat evezinde mathematique desek bele netice eyni qalacaq.

bilirsiz niye eyni qalacaq? cunki tehsil modeli eynidir. bu poxa ne dilinde pox deyirsen de; netice ortadadir. yeni turkler fransiz mektebi acanda yeqin siz ele bilirsizki orda fransiz dilinde tehsil var deye usaqlar daha yaxsi tehsil alir. esla. sebeb fransiz tehsil sistemidi. hansiki mektebde riyaziyyati riyaziyyat kimi - isbat esasli tedris edir. x-i tapmaq ya da ifadeni inteqrallamaq riyaziyyat deyil - bunu qavrayib.

burda turku soyenlere birce dene sey ile cavab vere bilerem; turk liseyleri. ne deyirsiz deyin olkenin iq seviyyesi hec olmasa 87 dirse bunu turk liseylerine borclusuz. onlar ne dilinde ders kecirdi? ispan? turk, azerbaycan dilinde. yeni dil eynidir. model, tehsil sistemi ferqlidir.

rus dilinde tehsil=yaxsi tehsil beraberliyinin mumkunluyunu isbat etmek isteyirsizse mene rus sektorundan olimpiadalara geden, yuxaridaki imtahanlarda bir qelet ede bilen usaqlarin statistikasini gosterin. varinizdi? yox. cunki ele azerbaycan dilinde tehsil kimi bir poxdu rus dili ile tehsil almaq.


baxin eziz qardaslarim; dilin, rusun, turkun bir olkenin tehsil sistemine hec bir dexli yoxdur. problem dilde deyil, usaqlarda ya da mekteblerde deyil. o mekteblerin icinde oyredilen seylerdedi.

turku soyursen; beyenmediyin turk geler sozlukde cem yildirim yazar. deyer ay azerbaycan xalqi bir dene bele adam yetisdirmisiz? qalar elinizde. rusu beyenmirsiz. rusun o universitetlerinin yetisdirdiyi telebelerden 40-50% i fields mukafati, nobel alib. amerikanin altini ustune ceviribler. israilin bele rusiya esilli yehudi tebeqesi en cox iq'ye sahib ailelerdir.

rusu beyenmersen, turku soyersen ok. ustegel her iki milleti yamsilayarsan, dilini danisarsan, kitabini oxuyub, filmini izleyersen ok. soyduyun turkun yaradicisi oldugu sozluk sisteminde turkun zekasini soyersen. ok. ancaq qalxib turk cemiyyeti dusukdur, ruslar beledir, eledir deyersen;

gotnen gulerler. deyerler bala get olkenin iq sune, tehsiline, insanina bax. sonra kimese nese de.


yeke usaqlarsiz. xahis edirem besdirin. ciddi menada bu olke ucun nese ureyinizin yandigini dusunmurem. mence hec qozunuza deyil rudikin oglu urfanin rus dilinde tehsil alib almayacagi, adam olub olmayacagi. bu olkede gotu dona-dona iyirmi derece saxtada mektebe geden usaqlar var. burdan 170 kilometr o terefde - qubada qisda sinifde palto ile oturan, mekteb basina ucan yuzlerle usaq var. bunlar qozunuza deyil. sadece bir-birinizi asagilayirsiz; qozunuza olan budu.