1. ilkin mətni pozularaq yerində təzə mətn yazılmış(əsasən perqamentdə ,həmçinin papirus və dəridə) qədim yazı abidəsi. qədim yaxın şərdə yaranmışdır.yaranma səbəbi yazı üçün istifadə olunan materialın qıtlığı idi.ən qədim nümunələrindən biri e.ə. 7ci əsrdə cənubi fələstindən tapılmış papirusdur.yazı materialı kimi kağızdan istifadə edilənədək qərbi avropa və eləcə də rusiyada da geniş yayılmışdı.