ingilis diliylə bəzi oxşarlıqları olan və maraqlı faktlara sahib dil.
isveçcə ailə adları:
ana - mor
ata - far
nənə (ana tərəfdən) - mormor
nənə (ata tərəfdən) - farmor
baba (ana tərəfdən) - morfar
baba (ata tərəfdən) - farfar
uşaq - barn
nəvə - barnbarn
nəticə - barnbarnsbarn
köticə - barnbarnsbarnbarn
bu dayanmadan sonsuz davam edir; barnbars barnbars barnbarn, barnbars barnbars barnbars barn və s.
çox babat dildi, isveç dili -* . az-çox internetdə də öyrənmək olar. *
qrammatikasını deyə bilmərəm
vaxtilə liviyada yaşayış bölgələrinin birinə bir əjdaha hücum edir. krallıq bu əjdahaya qarşı mübarizə aparmaq məqsədilə öz ordusuyla çox saylı hücumlar edir, amma hər birində məğlub olur. əjdaha isə hər gün insanların mal-heyvanını yemək üçün istifadə edir, beləcə bölgədə aclıq başlayır. Buna görə də, insanlar qızlarını öz mal-heyvanlarının əvəzinə əjdahaya təklif edirlər. bunu eşidən qəhrəmanımız hadisə yerinə gəlir, sadəcə bir nizə ilə əjdahanı məhv edir və onu atının ayaqları altına alaraq krallığın şəhzadəsini xilas edir.
bundan sonra, krallıq mükafat olaraq qəhrəmana çoxlu qızıl verir və qəhrəmanımız bu qızılları xalqa paylayaraq öz yoluna davam edir.
həmin bu mif orta əsrlər xristianlığı üçün çox önəmli bir yerə sahibdir. belə ki, həmin zamanlar bilirsiniz ki, avropa daha çox xristianlıq qaydaları ilə idarə olunurdu, bu səbəbdən o dönəmin rahibləri bu hadisədən pisliyə qarşı mübarizə, qadınları qorumağın lazımlığı, xeyirxahlıq kimi mövzularda istifadə edirdilər.
hadisənin indiki türkiyə sərhədləri daxilində baş verdiyi də iddialar sırasındadır.
ədəbiyyatda aleksandr düma, viktor hüqodur, tarixdə napolyonlar, lüdoviklərdir, inqilablardır, incəsənətdə cladue monet, paul gauguin, henri matissedir, arxitekturada chenonceau, chambord şatolarıdır.
bir turistə görə dünyanın ən yaxşılarından olan qalaları, qalereyaları, müzeyləri görəbiləcəyi tək-tük ölkələrdən biri olmasıdır.
qısaca, fransa deyəndə ağla gələn ilk şey renesans, intibahdır ki, bu da hər ölkədə baş verməyib.
(bax: renaissance )
qeyd: digər tarixi şəxsləri də yazmamağımda səbəb mətnin kiçik olmasını istəməyimdir, yoxsa nə həddimə onlar arasında ayrı-seçkilik etmək.
4 il əvvəl səfillər romanına başlamaq istəyirdim. atama demişdim ki, şəhərdən gələndə alıb, gətirərsən. gətirəndə gördüm ki, 1500 səhifəlik orijinal versiyanı alıb. dedim, ə nolsun ki çoxdu, mütləq oxumalıyam. heç 500 səhifə oxuya bilmədim.
bundan 2 il sonra yenidən başladım və hal-hazırda bu əsər ən sevdiyim əsərdi. kozettanın saflığını, jan valjanın mərdliyini, javerin vüqarını, fransa inqilablarını heç vaxt unutmaram.
onu demək istəyirəm ki, kitabı oxuya bilmirsinizsə, çox da şey eləməyin. qoyun qırağa, 1-2 il keçsin oxuyarsınız. əminəm ki, bu səfər dəyişiklik hiss edərək həmin kitabı bitirə biləcəksiniz.
hal-hazırda "zərdüşt belə deyirdi" adlı fəlsəfə kitabını oxuya bilmədiyim üçün qoydum qırağa. anlaşılmır deyə yox, sıxıldığım üçün. vaxt gələr, bunu da bitirərəm. -*
izlənməsi maraqlı olan və davamlı paylaşımlar edən bloglardır:
1) ittihadveterakki
blogda osmanlının 1890-1918-ci illər arasında keçirdiyi dövrdən tarixi şəkillər, məlumatlar paylaşılır. izlənməsi lazımdı.
2) archimaps
tarixi binaların dizayn planlarını paylaşan əvəzolunmaz blog.
3) britishimerialglory
adından da bəlli olduğu kimi britaniya tarixindən və bundan əlavə, polşa tarixindən də maraqlı paylaşımlar edən blog.
4) caravaggista
amy adlı incəsənət tarixçisinin intibah dövrü paylaşımları.
4) greatwar-1914
1-ci dünya müharibəsindən möhtəşəm paylaşımlar edən blog.
5) historicaltimes
daha çox rəngləndirilmiş tarixi şəkilləri paylaşmağa üstünlük verən blog.
6) lesnienka
avropadan militarist paylaşımlar edən blog.
6) neoprusiano
orijinal tarixi paylaşımlarıyla tumblr'a rəng qatan blog.
7) peashooter85
yaxın tarixin antik silahlarını yayımlayan blog.
8) saddestblogger
meme paylaşımları sizi güldürə biləcək ingilis dilində olan blog.
9) sovtime
sovetin vaxtından paylaşımlar edən blog -*
10) syuminiki
tam olaraq nə paylaşmağa üstünlük verdiyini çözə bilməmişəm amma maraqlı blogdu.
11) turanramazanli
creative paylaşımlar edən azərbaycanlı blog.
12) v-ersacrum
möhtəşəm tarixi incəsənət əsərləri paylaşan blog.
13) zolotoivek
1880-1940 arası rusiyasından paylaşımlar edən blog. azərbaycan da var, təbii ki.
ən böyük haqqıdır. yüzillərdir düşmənlərimiz belə bizə türk deyir, biz niyə özümüzə başqa ad qoyaq? türk dilində danışdığımız halda özümüzə azəri deyək? azəri məsələsi də son 20-30 ildə yaranmış şeydi. (baxma: əliyevlərin azəri siyasəti) . antropologiya məsələsini də dərinləşdirsək heç bir milliyyətin saf olmadığını anlayarıq, buna görə də bu məsləyə heç girişmək belə lazım deyil. yenə deyirəm, türksənsə özünə türk demək ən böyük haqqındır. bir belə şanlı tarixi, mədəniyyəti, dili qırağa qoyub niyə azəri desin ki? (bax: ne mutlu türküm diyene)
gözümüzün önündə tapdalanan, təhqir olunan, ləkələnən tarix. bəli, sözün əsl mənasında təhqir olunan tarix. belə getsə, gələcəkdə bu tarixin vərəqlərində bizlər ləkə kimi görünəcəyik. diktaturaya boyun əyən, susan, tez bezib hər şeydən qaçan insanlar kimi tanınacağıq. bu tarix gələcəkdə bizlərdən utanacaq, xəcalət çəkəcək. 1-2 paraqrafa sığdıraraq bizim necə də aciz olduğumuzu göstərəcək. kim istəyər ki, bu belə olsun, hə? dəyişmək olar indidən hər şeyi. bəziləriniz deyəcək ki, alınmayacaq. amma babəkdə də alınmamışdı. nə oldu bəs? hal-hazırda o, bu tarixin şanlı səhifələrində özünə yer tapıb. qoy, alınmasın, nə olar, indi alınmasa sonra alınar (bax: fransa inqilabı )
. heç kim bizdən anarxiya tələb etmir. bəs nə edək, axı kütlə cahil kütlədir. gəl, onda ilk maarifləndirməkdən başlayaq (bax: molla nəsrəddin)
. insanları öyrədək, başa salaq. başa düşməyənə nifrət etməyək, başa salmağa daha da çox cəhd edək. mədəniyyətsizdirlər? bəs, nə edək, oturaq hər gün pc başında? biz onlara mədəniyyət öyrədək. hələ başqalarına öyrətməsən də olar, öz oğlun/qızından başla. ailən və dostlarından başla. nifrət edərək yox, deyinərək yox, qaçmaqla yox, ağılla, şüurla, sözün əsl mənasında fəaliyyətlə başlayaq bu tarixə şanlı vərəqlər əlavə etməyə. hər şey bizim əllərimizdə deyil mi? bizlər də, özümüzə oxumuş deyən bizlər də bunu etməsə kim etsin bəs? mütləq başqalarının mı nəsə etməsini gözləməliyik? fikrimcə, gələcəkdə bu tarixi oxuyacaq insanların "bəs, niyə xalq heç nə etmirdi o dövrdə?" suallarına layiq deyilik biz. hələ ki, layiq deyilik.
1. marşrutda gənc bir qızın yanında durub "dur mənə yer ver, mən narin və zərif bir qızam" baxışıyla sənə baxması.
2. film izləyərkən və ya kitab oxuyarkən fikrimizin bir anlıq ayrı yerdə olmasını anladıqdan sonra yenidən həmin hissəni izləmək/oxumaq məcburiyyətində qalmaq.
3. məhlədə futbol oynayarkən topu götürüb şit şit hərəkətlər edən dayı/qaqaş.
(bax: entebbe əməliyyatı)
(baxma: ildırım əməliyyatı)
1976-cı ildə israil gizli xidməti olan mossadın terroristlərə və uqanda hərbi qüvvələrinə qarşı apardığı hərbi əməliyyat.
səbəb isə, 250 sərnişin daşıyan air france təyyarəsinin israildən parisə gedərkən 4 terrorist tərəfindən qaçırılması və uqandanın entebbe aeroportuna endirilməsi idi.
terroristlər, israilin də aralarında olduğu həps cəzası çəkən dostlarının azadlığını tələb edirdi. dönəmin israil müdafiə naziri shimon peres şantaja getməyəcəklərini və əsrləri xilas edəcəklərini söyləyərək əməliyyatın yaxın zaman ərzində baş verəcəyini bildirmişdi. mossad terroristlərin israillilərdən başqa sərbəst etdikləri sərnişinləri sorğu-sual etdikdən sonra anlamışdı ki, terroristlər uqanda höküməti ilə bərabər işləyirdilər. həmçinin, girovların saxlanıldığı yerin detallarını da öyrənmişdilər.
uzun müzakirələrdən sonra, yenidən terroristlər razılığa gəlmədiyinə görə israil içərisində 100 xüsusi təyinatlı əsgərinin, 4 c-130 təyyarəsinin olduğu əməliyyata başladı.
aeroporta enişdən sonra əsgərlər mercedes markalı, uqanda bayraqlı avtomobillərdən istifadə edərək kimsənin diqqətini çəkməməyi planlayırdılar. avtomobillər girovların saxlanıldığı yerə çatdıqdan sonra uqanda əsgərləri hadisəni anlayıb atəş açmağa başladılar, elə bu zaman israil əsgər olaraq ilk və tək itkisini benjamin netanyahunun qardaşı olan dəstənin komandiri jonathan netanyahunun ölümü ilə verdilər.
yarım saatlıq atışmadan sonra 50ə yaxın uqandalı əsgər və bütün terroristlər öldürülmüş, 4 girov ölümündən başqa bütün girovlar xilas olunmuşdu.
bu əməliyyat, dosta güvən verdiyi, düşmənə isə qorxu saldığı üçün çox əhəmiyyətli bir yerə sahibdir. həmçinin, mossadın ən böyük uğurlarından biri olaraq sayılır.
türkiyənin ən yaxşı 2 tarixçisindən biri. hal-hazırda 100 yaşında vəfat etdiyini eşitdim. ruhu şad, məkanı cənnət olsun. türkiyə tarixçiliyinə böyük zərbədir bu.
"tomris əfsanəsi" adlı əsərində tomrisin fars hökmdarı kirin kəsilmiş başını qan dolu qaba saldığını təsvir edən intibah dövrü rəssamı. həmin təsvirin məktəb dərsliklərində də yayınlanmasını şiddətlə tələb edirəm. *
bundan daha yaxşı təsvir oluna bilməzdi
azərbaycanda jurnalistikanın nə vəziyyətdə olduğunu göstərən reportaj. nə yaxşı idi ki, jutnalistika da yaxşı olsun deyə bilərik. ölkədə ölkəlik heç nə qalmayıb artıq. vaxtilə nə adamlar jurnalistlər idilər amma indi, nəysə.
(bax: çingiz mustafayev )
özünə hekayə danışıcısı adını verən, incəsənət, musiqi, texnologiya və s. mövzularda video hazırlayıb paylaşan youtuber. anlıq olaraq "dünyanın en uzun yaşayan canlıları" adlı video yükləmiş və həmin videoda gözəl lerikimizin ağbirçək və ağsaqqalları haqqında da çox gözəl danışmışdır. videonun sonunu da özünəməxsus şəkildə tamamlayaraq bizə çox gözəl mesaj vermişdir.
(baxma: dif-tor heh smusma)
rahiblərinkinə bənzəyən qara geyim geyən və qara atlara minən, xalq canına qorxu salan, bir çox əsfanələrə səbəb olan, dönəmin rusiyasının çarı ivan tərəfindən qurulmasına qərar verilmiş çarın itləri.
simvol olaraq kəsilmiş it başı və süpürgədən istifadə edirdilər, çünki inanırdılar ki, kəsilmiş it başı düşmənlərin qoxusunu almağın süpürgə isə onları bir-bir "təmizləməyi" təmsil edir.
o qədər çox əfsanəyə səbəb olmuşdular ki, bir qrup kəs onların çarla birlikdə kremldə bütpərəstliklə məşğul olduğuna inanırdı.
çarın düşmənlərini öldürməkdə çox yaradıcı imişlər, insanları qaynar suya ataraq, əllərini ata, ayaqlarını isə ağaca bağlayaraq parçalatmaq, böyük şişlərə keçirdib yarmaq, yandırmaq kimi üsullardan istifadə edirdilər.
qurum, elə qoruduqları çar tərəfindən həddindən artıq bəlaya səbəb olduqlarına görə 1572-ci ildə ləğv olunub.
çində itlərdən yemək üçün də istifadə olunur deyə ölkəni pisləyən cahilin istifadə etdiyi ifadə.
həmin bu insanın çin mədəniyyəti və tarixindən xəbəri yoxdur. çin məbədlərini, sənət əsərlərini bilmir, ən pisi öyrətməyə çalışdıqda öyrənmək istəmir. terracotta döyüşçüləri ndən xəbəri yoxdur. onların necə möhtəşəm olduğunu və mütləq ziyarət edilməli olduğunu da bilmir. amma boş-boş danışmağı bilir, insanları it yediklərinə görə təhqir edirlər.
həmçinin, maraqlı bir filmdir . sifarişi verən: alaqaranlıq
azərbaycan professional musiqi sənətinin banisi, ssri xalq artisti olan şəxsiyyət, musiqi dahisi. həmçinin, xeyriyyəçilik də etmişdir. bu barədə məmməd quliyevin xatirəsi:
kənd təsərrüfatı texnikumundan aldığım təqaüd bakıda kirayədə qalmağıma, oxumağıma çatmırdı. məktəbi atmaq məcburiyyəti qarşısındaydım. bir gün dostlarım məsləhət gördülər ki, gəl gedək məmməd səid ordubadinin yanına, o, sənə kömək edər. nə isə dostlarımın təkidilə o vaxt "ədəbiyyat" qəzetində işləyən məmməd səid ordubadinin yanına getdim. son dərəcə utansam da, birtəhər içəri keçdim.
məmməd səid ordubadi başını qaldırıb soruşdu ki, "oğlan, sənə nə lazımdır?" çox böyük çətinliklə vəziyyəti ona başa saldım: "texnikumda oxuyuram. ancaq vəziyyətim çox ağırdı, təhsilim yarımçıq qala bilər". cavab verdi ki, "hamı oxumaz ki, sən də get işlə". çox pərt oldum. çöldə gözləyən dostlarım məndən də beşbetər pərt oldular. dedilər, gəl üzeyir hacıbəyovun yanına gedək. əvvəl razılaşmasam da, ehtiyac üzündən getdim.
üzeyir hacıbəyov bizi çox səmimi, gülərüzlə qarşıladı. köməkçilərindən birini yanına çağırıb tapşırdı ki "bu oğlanla dükana get, ona nə lazımdırsa, al". üzeyir bəyin tapşırığını yerinə yetirən köməkçisi mənə konvertdə uzun müddət ehtiyacımı ödəyəcək miqdarda pul verdi. üstəlik, sağollaşanda üzeyir bəy dönə-dönə tapşırdı ki, nə vaxt ehtiyacın olsa, yanıma gəl. ancaq mən ikinci dəfə onun yanına getməyə utandım. belə çıxılmaz vəziyyətə düşdüyüm günlərin birində gözlənilmədən təqaüdümü artırdılar. çox sonralar bildim ki, üzeyir hacıbəyov texnikumun rektoruna zəng edib öz hesabına hər ay mənə təqaüd verməyi tapşırıb.
əsas mərkəzi virciniya da yerləşən, dilimizə "mərkəzi kəşfiyyat idarəsi" kimi tərcümə olunan, 18 sentyabr 1947-ci ildə yaranan qurum. 20.000-dən daha çox işçiyə sahib olduğu iddia edilir. bundan əlavə, iddia edilir ki, cia çexoslovakiyadakı kommunist çevrilişi, israilin ərəb qoşunlarını məğlub edəcəyini, berlin blokada sını və sovetlərin ilk atom sınağını keçirəcəyini və s. kimi tarixi hadisələri əvvəlcədən bilirmiş.
dünya hadisələrinə ən çox təsir göstərən kəşfiyyat idarələrindən biridir həm də. bəlkə də, ən çox. 2-ci dünya müharibəsi ndən sonra, soyuq müharibə dövründə və hal-hazırda müasir dövrdə abş-ın xarici siyasətində aparıcı rol oynayır. hətta vaxtilə köhnə nasistlərdən agent kimi də istifadə etmişdir (baxma: reinhard gehlen)
abş-ın köhnə prezidenti harri trumen cia haqqında: - "abş gestaposuna çevriləcəyini bilsəydim, 1947-ci ildə mki-nin qurulmasını əsla təsdiqləməzdim" .
təşkilat haqqında hollivudda da kifayət qədər film çəkilmişdir.
həmin filmlərin siyahılarına bu linklərdən baxa bilərsiniz:
1. http://imdb.to/29bWv7E
2. http://bit.ly/1yRamkY
qeyd: çalışacam, cia haqqında başlığa daha çox informasiya yazım. düzənli olacağına söz verə bilmərəm amma böyük ehtimal boş vaxt tapdıqca bildiklərimi qeyd edəcəm.
qeyd 2: qeyd: entry əli çimənin "tarixin məxfi servisləri" kitabından əsinlənərək yazılıb
bu ölkədə hal-hazırda 248 məktəbdə talışca dərs keçirilir. həmçinin, hər bir talış özünün talış olduğunu cəmiyyət içində rahatca deyir. zatən multikulturalist bir ölkədə talışların haqlarının pozulmasını iddia etmək cahillikdir. talışların yox, bütün ölkə vətəndaşlarının haqları pozulur, bu da ki, başqa məsələdir artıq.
ən yaxın dostlarımdan biri talışdı, özü də ən qatılarından. halbuki, atası bu ölkənin silahlı qüvvələrində xidmət edir. həmçinin, istəyirəm ki, qarabağ müharibəsində döyüşən talışları xatırlayasınız. elə bu dəqiqə də, əksəriyyəti müharibəyə gönüldən hazırdırlar.
bu arada, 200.000 nəfərlik etnik qrupun müstəqil olmasını istəmək yenə deyirəm, cahillikdir. celal şengörü özünə ideal seçən birinin belə bir şey istəməsi də çox qəribə görünür.
hələ türkçülərin talışları sıxışdırdığını iddia edirlər. deyəsən, siz hələ sıxışdırılma nədir bilmirsiniz. sıxışdırılma olsaydı, bu dəqiqə lənkəran ideoloji müharibə bölgəsinə çevrilərdi. amma lənkəranda heç bir problem yoxdur bu mənada, elə?
(baxma: həşəratlar)
isti yay günüydü, bilirsiz necə isti? adamı oturduğu yerdən tərlədən istilərdən. hansı ki, çöldə gəzəndə başın hərlənir və dayanırsan, bax, elə isti. kənddəydim, təbii olaraq yayıydı deyə evdəkilərlə bura gəlmişdik. evə çatandan 1-2 saat sonra qohumlar gəldi, kirvə zad hamsı. axı gəlmişik qonaqlıq da verməliyik. kirvəoğlu dedi ki, gəl uşaqları yığaq çıxaq dağa. nə zor olar ala deyə fikirləşirdim, mən nə bilim ki dağda ağac yoxdu və addım başına 20 çəyirtkə düşür. deməli 6 nəfər çıxırıq dağa mən də hər addımda qışqırıb dayanıram. 6 nəfər 6 addım 120 çəyirtkə, yazarkən belə əllərim titriyir sözlük. özümü itirmişəm, çəyirtkələr xarç-xarç deyə səs çıxardır, yanlarında da sarı başqa böcəklər, zibil. yarısına çıxa bilmədim heç dağın, dayanmışam yerimdə mal kimi titriyib kömək çağırıram. axırda kirvəoğlu gəldi özüdə iri şeydi, bir qolu 2 ayağım boydadı. aldı məni qucağına o birisilər də bizi əhatəyə almışdı ki, çəyirtkələr üstümə hoppanmasın. dağdan düz evə qədər məni qucağında apardı. evə çatandan sonra 3 gün çölə çıxa bilmədim. hələ axşamlar işığa doluşan şeylər var e, lənətə gələsən, yazmaq belə istəmirəm. bir canlı niyə bu qədər zəhlətökən və iyrənc olar axı?
abş-ın sovet təhlükəsi qarşısında olan, 2-ci dünya müharibəsindən sonra iqtisadiyyatı çökmüş avropa ölkələrinə yardım planı. planın müəllifi general george marshall-dır. adını da elə burdan götürüb. ümumilikdə, plan çərçivəsində ölkələrə 13 milyard dəyərində yardım edilib. qarşılığında isə abş, avropa ölkələrindən də iqtisadi tərəqqi məsələsində daha da həssas olmalarını tələb edib. üstəgəl, bu yardım planından sonra avropanın abş-dan mənəvi asılılığı da artıb.
günümüzdə türkiyəlilər də dünya müharibəsinə girmədiklərinə rağmən bu yardımdan faydalandıqlarının səbəbi olaraq dönəmin uğurlu diplomatiyasını örnək verirlər. əslində belə deyil. sovet rusiyasında çarlıq rusiyasının izlərinin olduğu hamıya məlumdur, yeni torpaqlar işğal etmək kimi. və çarlığın ən böyük hədəflərindən birinin də qara dəniz, boğazlar və aralıqda bir liman olduğunu bilən abş, bu hədəfin sovetlərdə də olduğunu bilirdi. containment siyasəti ilə də türkiyəyə yardım etmişdi ki, sovetlərin işi asan olmasın. bu qədər sadədir əslində məsələ.
dediyim kimi, müasir dövr üçün çox əlverişsiz silahdı amma hələ də əfqan döyüşçülər tərəfindən istifadə olunur və həmin ölkədə bu silah çox məşhurdur: http://bit.ly/1PAQvyY
indi deyəcəksiz ki, bu silah əfqanıstanda niyə belə yayğındı? çünki silah təzə yarandığı zamanlarda əfqanlar da ingilis koloniyalarından biri idilər və bu demək olar ki, bütün ingilis koloniyalarında yayılıb. hətta, osmanlı ingilisləri məğlub etdikdən sonra onların enfieldlərini qənimət kimi ələ keçirib özəlləşdirərək, osmanlı enfauseri adıyla uzun müddət istifadə ediblər.
əksəriyyəti hz. yusif serialındakı bütün bölümləri əzbər bilir və interaz izləyiciləridi. aralarında öz xoşuyla dindar olanlar da var amma çoxusu allah qorxusu üzündən dindar olub.
müşviq vəliyevin çindəki türk haqqlarının qorunması uğrunda çin səfirliyi önündə təşkil etdiyi aksiya.
ilk dəfə aksiyanın keçirildiyini eşidəndə çox sevindim. bu barədə nəsə etmək lazım idi. var ol abi.
)