1936-cı ildə qurulmuş olub 1999-cu ildən etibarən luxottica'nın tərkibinə alınan, Verdiyin pulun son qəpiyinə kimi layiq olan, aviatorwayfarer və clubmaster seriaları ilə məşhurlaşmış amerika mərkəzli eynək şirkəti. bütün təbəqələrdən olan insanlarçün əlçatan olan azsaylı brendlərdən biridir. Bir milyarderin də gözündə görmək mümkündür, orta gəlirli insanın da.
Materialının premiumluğunu əlinə aldığın andaca hiss edilir. möhkəm, dözümlü olmasına baxmayaraq yüngül və keyfiyyətli materialdan olması sayəsində burunun üstündə gözəçarpan izlər qoymur və eynək taxdığını belə unutdurur adama. Lensləri modeldən asılı olaraq polikarbonat və ya mineral şüşədir. Onsuz da yetəri qədər pul verilir deyə, məncə, bir azca artıq ödəyib mineral şüşə olanı almaq daha məntiqlidir.
Almaq istəyənlər üçün texniki 1-2 detala deyinim. Yəqin ki, eynək taxan hər kəs "50/22/150" tipli yazıların çərçivə ölçüsü, burun hissənin genişliyi və sap uzunluğunu bildirdiyindən agahdır. Deyildisə də, artıq öyrənmiş oldu. ray-ban Modellərinə göz atarkən əlavə olaraq, əksər hallarda "g15" yazısını görmək mümkündür. G15 ray-ban'in 1937-dən bu yana istehsal etdiyi ən əsas şüşəsidir. G15-lə bərabər "b15" yazısını da görmək mümkündür. Bu kodlar şüşənin kodlarıdır. "g" hərfi "green", "b" hərfi "brown" sözündən gəlir, şüşənin rəngini bildirir. "15" rəqəmi isə lenslərin filter göstəricisidir. işığın 85%-ni bloklayıb 15%-ni buraxdığını göstərir. Təbii ki, bunlar standart (yəni sadəcə uv qorumalı) lenslərə aiddir, polarizə lenslərdə durum dəyişir.
Polarizənin də nə olduğunu bilməyənlər üçün qısaca izah edim. Polarizə qat gözün yorulmaması və daha aydın görüş üçün istifadə olunur. Ən əsas özəlliyi rəngləri daha kontrastlı, daha canlı verməsi və ən əsası da, yansımaları önləməsidir.
Yansıma deyərkən işığın qışda qarın, buzun, yayda asfaltın, maşınların, suyun üzərində yaratdığı bütün növ üfüqi olan parıltıları nəzərdə tutulur. Düzü, yuxarıdakı şəkildə bir az şişirdilib, ancaq məntiqi başa düşmək üçün yetərlidir. Bu arada, diqqət etdinizsə, bir əvvəlki cümlədə "üfüqi" sözünə xüsusi vurğu etdim. Çünki şaquli olan(məsələn, yandan və ya binaların şüşələrindən gələn) parıltıları önləmir. Əslində, polarizənin niyə belə işlədiyinin məntiqini mən də tam dəqiq bilmirəm*
biri çıxıb bu barədə entri yazsa, əla olardı
. Ancaq müqayisə olaraq fotoqrafiyadan anlayışlı şəxslərə polarizə lens filterləri üzərindən başa sala bilərəm. istifadə edənlər bilir ki, bu filterlər lensin önünə taxılanda təkər kimi 360 dərəcə döndürmək olur. Duruma uyğun olaraq onu fırladıb fotosu çəkiləcək yeri polarizə edirik. Lakin gün eynəklərində şüşənin üzərinə əlavə vasitə taxılmayıb birbaşa olaraq şüşənin özünə çəkildiyindən sadəcə müəyyən limitli bir bucaq altında olan parıltıları önləyir. işığı yansıdan və gözü yoracaq olan parıltılar əksər hallarda qar, buz, qızmar günəş altındakı asfalt, maşınların və suların səthləridir, hansılar ki, yerə üfüqi şəkildə paraleldir, ona görə də eynəklərdə şaquli yox, üfüqi işığın qarşısını alacaq formada polarizə qat çəkilir. *
nəsə elə bil çox qəliz oldu
Bir ray-ban Eynəyi seçərkən onun polarizə olub-olmamasını anlamaq isə çox bəsitdir. Bütün Ray-ban eynəklərinin sağ (öndən baxanda sol) şüşəsinin küncündə marka adı kimi "ray-ban" yazısı olur. Əgər eynək polarizədirsə, marka adının yanına bir də "p" hərfi qeyd olunur
və şüşənin üstündə standart olaraq "g-15" stikeri deyil də, "polarized" yazılı sticker olur.
Eyni zamanda kodlama olaraq da eynəyin sol sapının içərisində ən sonda rəqəm və "p" hərfi ilə işarələnir. Misalçün öz eynəyimdəki kod:
Eynəyin qutusunun içərisində çıxan təlimatda sapdakı son 2 rəqəm və hərfin eynəyin günəş radiasiyasına qarşı nə dərəcədə qorunma təmin etdiyini bildirdiyi qeyd oıunub: 0 - çox zəif
1 - zəif
2 - orta
3 - yüksək
4 - çox yüksək
"n" hərfi "normal", "p" hərfi də dediyimiz kimi "polarized" anlamına gəlir.
Reddit'dən tutmuş quora'ya, ordan da üzü türk forumlarına qədər saysız-hesabsız başlıq açılaraq soruşulan, hətta bakıdakı rəsmi satış yerlərində belə cavabı tam əminliklə verilə bilməyən bir suala tam rəsmi bir cavab vermiş olum. Məsələ belədir ki, insanlar eynək alarkən "uv400 yoxsa polarized?" seçiminə düşürlər. Hər zaman da sual yaranır ki, "görəsən, polarizə eynəklər həm də uv400-dür?". Özüm keçən ay araşdırma edəndə dəqiq cavab tapmadığım üçün şirkətin amerikadakı müştəri xidmətlərinə mail yazdım. Sağ olsunlar, gün ərzində də cavabladılar və buradan elan edirəm mən də -*
"bütün ray-ban eynəklər uv400 qorumalı şüşəyə sahibdir. mavi işığın böyük çoxluğunu, uv-a və uv-b kimi zərərli şüaların isə 100%-nin qarşısını alırlar. yəni polarizə olan ray-ban'lar həm də uv400-dür. Lakin özlərinin qeyd etdiyi bir əmmanı da deyim. Polarizə olan ray-ban eynəklər g-15 (və ya b-15) kodlu şüşəyə sahib olduqları deyilsə də, "texniki olaraq" 15 sayılmırlar. Çünki mail'də qeyd olunmuşdu ki polarizə olduğundan bu şüşə normal işığın 89%-ni bloklayır və 11%-ni keçirir. Bu da "texniki olaraq" şüşənin g-15 deyil də g-11 olmasına gətirib çıxarır.
Son olaraq, ümumən gün eynəyi almaq istəyənlərə eynəksiz gəzəndə gözləri sulanan biri kimi mənim tövsiyəm o olardı ki, mütləq şəkildə polarizə olan eynək alsınlar*
polarizə ray-ban üçün əlavə 50$ ödəməlisiniz
. Xüsusilə də maşın sürənlər, uzun yola çıxanlar üçün həyat qurtaran şeydir polarizə eynək. Çünki mən özüm sadəcə uv400 olan eynək taxanda davamlı şəkildə "eynəyin də var, niyə gözlərini qıyırsan?" deyirdilər. Bunu istifadə edəndən sonra anladım ki, problem polarizə olmamasında imiş: o yansımalar gözümü qamaşdırırmış. Həmçinin, 200, 300, 500 - hər nə qədərdirsə, pula qıyın, mütləq şəkildə eynək işinin içində olan markaları alın. Ray-ban olmasın, olsun persol, oakley, tom ford, prada və s. Əsas odur güvənilir brend olsun. Həm də ki, yazıda qeyd etdiyim 85-89% işığı bloklamaq məsələsi də gözünüzü qorxuzmasın. illər Əvvəl 50-60 manatlıq poddelka eynək taxırdım, hansı ki bildiyin adi qara plastik idi, "gün eynəyi" adı altında qaraldırdı hər yeri. Kiminsə axşam vaxtı gün eynəyi taxdığını görəndə də qəribsəyirdim ki, kor kimi heç yeri görmədiyi halda bu niyə gözündən çıxarmayıb? Dünən başıma gələn bir hadisədən sonra indi anlayıram o insanları. Dünən axşam şəhərdə dostumla qarşılaşanda "hava qaralıb, gün eynəyi niyə taxmısan?" deyəndə ayıldım ki, eynəyimi dəyişməmişəm, gözümdə qalıb. insan kağız üstündə "89% işığı bloklayır" cümləsini görəndə elə bilir ki, hər yeri zil qaranlıq edəcək. Di gəl ki, digər şəffaf eynəyimdən tək fərqi ətrafı cüzi bir yaşıl filterlə göstərməsidir, hansı ki buna rəğmən əşyaların rənglərində və tonlarında bir qram dəyişiklik yoxdur, necədirlərsə elə də görünürlər. Amma bununla belə günəş və ümumiyyətlə, digər işıqlar insanın gözünü bir qram da yormur*
türklər demiş, ohh, dünya varmış.
indi oturub illərdir niyə ağıl edib düz-əməlli bir gün eynəyi almayıb gözlərimə əziyyət vermişəm deyə heyifsilənirəm.
Yekun olaraq, Ortalıqda həddindən çox geydirmə ray-ban var. Əvvəllər original ilə fake arasındakı fərqi lazer ilə şüşəyə qazınmış "rb" loqosundan, kodlardan və s şeylərdən anlamaq asan idi, amma indi elə fake ray-ban'lar var ki, heç illərin optikaçısı belə ayırd edə bilmir hansı originaldı, hansı fake. Yuxarıda bir yazar hər gələnin gözündə ray-ban olduğunu deyib, ancaq demək olar 90%-i fake ray-ban'dır. Odur ki, rəsmi satış nöqtələrindən almaq lazımdır. Bakıda occi və 28 mall'dakı sunglasshut mağazalarını məsləhət görürəm. Əsas da sunglasshut. Çünki ray-ban şirkəti luxottica'nın tərkibindədir və sunglasshut da luxottica qrupun məhsullarını satan ən əsas mağazadır. Türkiyədən alınacaqsa, atasun optik və elə ordakı sunglasshut məsləhətdir. Amma məncə, ən yaxşısı ya amazon'da rəsmi ray-ban mağazından və ya elə sırf ray-ban'ın öz saytından almaq ən yaxşıdır. 10-15 gün gözlə, amma ən azından için rahat olsun ki, tamamilə original, keyfiyyətli və ömürlük bir eynək almış olacaqsan. Həm də ki, öz saytında digər yerlərdə olmayan hər cürə "option"ları görmək mümkündür. istədiyin kimi çərçivə, şüşə rəngini, polarizə olub-olmamasını, hətta üzərinə lazerlə söz yazılmasını belə seçmək olur. Şəxsi zövqümcə elə ən yaxşısı, wayfarer modelini almaqdır. 70 illik klassikləşmiş dizayn elədir ki, hər tip üz quruluşuna, hətta eynək yaraşmayan insanlara belə yaraşır. Əslində, wayfarer özü öz içərisində "classic/ ease/ new/ folding/ mega" olaraq 5 tipə bölünür. Entri yetəri qədər uzun olduğundan model fərqlərinə girib daha da uzatmaq istəmədim. 2 ay elə didik-didik araşdırma elədim ki, bildiyin satış mütəxəssisinə çevrilmişəm :d. Odur ki, almaq fikrinə düşən olsa, heç çəkinmədən mesaj qutumu yaşıllandıra bilər, əlimdən gələn hər köməyi edə bilərəm.
disclaimer: entri qeyri-etik çərçivədə, həqiqətlərin tam çılpaq forması ilə yazılmışdır. Yaranacaq mənfi duyğulara görə yazar məsuliyyət daşımır.
Artıq ayın 1-dir. Prezidentin sərəncamına əsasən, çağırış başlayıb. Dedim qoy 1-2 kəlmə deyim. Sözlüyü tapıb bu entrini oxuyacaqların əsasən ali təhsilli olacağını düşünərəkdən yazıram. Belə də çox hissəsi orta təhsillilərə də aiddi bir baxıma. Və entri bir az küçə dilində olacaq, çünki ora "müasir" dünya ilə qətiyyən tutuşmur. Qaqalıq, cəngəllik qanunları və s. hər şey var. Mülkidə "peysər çıxmaq", "söyüş mənasız şeydi" kimi məsələlər kiməsə mənasız gələ bilər, amma orda mənasız deyil. Rutinin, komandirlərin təzyiqi altında bir də bu söhbətlərin basqısını görəndə elə bu qaydalar və prinsiplərlə yaşamağın gərəkli olduğunu özünüz anlayacaqsınız.
Entri uzundu deyə mündəricat yazıram əvvəldən.
1) əsgər getməmişdən öncə nələri bilmək lazımdır
2) qısa, ümumi giriş
3) əsgərlikdəki terminlərin açılışı.
4) ali təhsilli olaraq əsgər getmək
niyə əsgərlikdə dalaşmamalısan?
5) "paqonun(komandirin) söyüşü girmir" məsələsi
5.1) paqonun söyüşünün "girdiyi" hallar
5.2) paqonun söyüşünün "girmədiyi" hallar
5.3) paqonun söyüşü girsə də, "peysər çıxmayacağın" situasiyalar
6) köhnə əsgərlərlə münasibət. "Köhnə əsgərə hörmətsizlik edən peysərdi" məsələsi. Dembel-molodoy söhbətləri.
7) telefon işlətmək. Starşı əsgərdən icazə almaq.
8) 1 il vaxtı necə tez keçirim? Əsgərliyin xeyirləri.
9) əsgər gedəndə nə geyinim, nə qədər pul aparım, özümlə nə götürüm?
10) sonluq.
1) əsgər getmədən öncə nələri bilmək lazımdır
ilkin olaraq (baxma: ak-47/-366093) entrisini oxuyun. Silah təyinatını, mərmilərin ölçülərini, vəzifə borcunu əvvəlcədən bilmək orda sizi qabağa atacaq.
ikinci olaraq məsləhətxanada 1-2 kəlmə yazmışdım, ona da yüngülvari göz atmaq məsləhətdir. Burda da geniş yazasıyam.
Üçüncü olaraq (bax: hərbi rütbələr)
i bilmək ən vacibidi. Vay o günə ki çaşıb hansısa zabitə aşağı rütbədə müraciət edəsiz))
2) qısa ümumi giriş
Hər şeydən əvvəl onu deyim ki, əsgərliyi gözünüzdə böyütməyin, qətiyyən qorxmağa ehtiyac yoxdur. Çox vaxt deyirlər ki, çöldə yaxşı oğlan idi, getdi orda altın vurdu zad - boş şeydi. Ora da həyatın bir parçasıdı, kim mülkidə necə oğlandısa, orda da elə olur. içində xəbərçilik olan gedib suka olur, ağzında söz saxlaya bilməyən ağzıcırıq, zəifi əzən gedib bezpredel, özün dartıb göylə gedən də yenə eyni cürə olacaq. Məsələ sadəcə şəraitin yetişməyinə bağlıdır. Mülkidə özünə hörmət edən, yerini bilən, lazım gələndə sözünü deyə bilən oğlan gedib orda da hörmətli olacaq, öz ağırlığın saxlayacaq. Oradakı ən əsas sınaq maddi və mənəvi olaraq sevdiyin, dəyər verdiyin şəxslərdən, şeylərdən uzaqlaşmaq və şəxs anlayışını kənara qoya bilməkdən ibarətdir. Yəni hər şey əslində psixoloji sınaqdı. Hər gün eyni bərbad yemək, eyni vaxta tualetə getmək, yatmaq, idman, təmizlik, rutin, bir də komandir və əsgər heyətinin psixoloji təzyiqi ilə birləşəndə adamın başını itirməyi an məsələsidi. Gedəndə özünüz də görüb eşidəcəksiniz gecə yorğanın altında ağlayanları, qolunu doğrayıb niqodnu getmək istəyənləri, hərbi hissədən qaçanlarl və s.
3) əsgərlikdəki bəzi terminlərin izahı
Starşına - bölüyün "maması". Çimməkdən tutmuş pal-paltarın, pastel və yataq üzlərinin dəyişiminə, ümumən "ev işləri" deyilən şeylərə cavabdehdirlər. Əsasən baş gizir rütbəsində olurlar.
Osoboddel, yuris - hərbi hissədə olan prokurorluq və ya təhlükəzlik əməkdaşı.
Priziv - hərbiyə gəldiyin ay
Ata priziv - səndən düz 1 il öncə hərbiyə gələn əsgər (misalçün, 2022 iyulda gələnlər sənin ata prizivindi)
Bala priziv - səndən 1 il sonra hərbi xidmətə gələn əsgərlər
Molodoy - təzə gələn, hələ 3 aylıq hərbi xidmətini bitirməmiş əsgər
Boevoy - 3 aylıq təlimi bitirib əsas hərbi hissəsinə getmiş əsgər. Bir də boevoy-molodoy da var, onu orda öyrənərsiz day.
Naryad - 4 saat yuxu yataraq sutkalıq xüsusi növbədə olmaq.
Starşı əsgər - bölüyün, taborun və ya ümumi hərbi hissədə vəziyyətə (polojeniyaya) baxan əsgər. Əsgərlər arasında toxunulmazlığı var.
Dembel - növbəti prizivdə tərxis olacaq əsgər
Ded - prikazı çıxmış dembel.
Qoca - yaşı digərlərindən böyük əsgər. Əsasən ali təhsilli, magistr filan oxuyanlara deyilir.
4) keçək əsas məsələlərə. Ali təhsilli olaraq əsgər gedirsizsə yaşınız-başınıza hörmət edin, 21(magistr oxunusuzsa 23) yaşlı biri kimi hərəkət edin. 18 yaşlılarla çox oturub-durmayın. Həm molodoyda, həm də boevoyda. ilk 1 ay, ay yarım ərzində çalışın heç gülməyəsiz, zarafat-zad eləmiyin, dişinizi çox ağartmayın, ciddi durun. Çünki orda da sizə komandir heyəti bu sualı verəcək və əyani şəkildə də görəcəksiniz:
- dünyada ən sürətli qaçan şey nədi, əsgər?
- bilmirəm.
- əsgərin götü. Dünyada ən sürətli qaçan şey əsgərin götüdü, üz verdin, o dəqiqə götü qaçır.
Balacalarla oturub-durmayın deyəndə heç damışmamağı nəzərdə tutmuram. Orda da görəcəksiniz ki, 18 yaşı olsa da, qızıldan qiymətli uşaqlar var, hansı ki sözü, hərəkəti, düşüncəsi 1000 ali təhsilliyə dəyər. Bu dediyim ümumidi. Çünki sözünüz onsuz da öz tay-tuşunuzla tutacaq. iyul prizivində ali təhsilli çox olur deyə əslində çox şanslısınız. iq ortalaması daha yüksək olacaq.
ali təhsilli getməyin ən böyük üstünlüyü tanımadan qoyulan hörmətdi. Məntiqlə düşünün, ölkədə elə bir ailə yoxdu ki, uşağına "filankəsin uşağı universitetə girdi, sən də oxu, adam ol" deməsin. Yəni siz 4-6 il yol ölçmüsüz deyə adiləşə bilər, amma rayonlardan gələn, daima universitetə girməsi istənən, amma girə bilməyən qaqaşın gözündə siz hörmətəlayiq, dünyagörmüş adam olursuz. Bundan da istifadə edin. Deyib-gülməyə ona görə vurğu elədim ki, bu uşaqlarla çox yaxınlıq edəndə artıq pərdəni götürəcək və adamı öz çərçivəsinə salacaqlar, elə biləcəklər elə bunların tayısan. Həm də ki "böyüyə hörmət elə" mottosu ilə böyüyüblər, hər halda yaşı çox olana da hörmət edəcəklər. Elə komandir heyəti də.
bütün hallarda davadan qaçın. Mülkidə polisdən qurtulmaq 2x2-di amma hərbidə daydayın belə olsa, səni sağmamış buraxan deyillər. Bir tanıdığımın dayısı general idi, dəmə qoyurdu bütün günü, amma onu belə pulla saldırdığı hərbi hissədən vurdular birbaşa posta. Yəni hərbi prokurorluq çox pox işdi. Dayımın o vaxtı mənə məsləhət gördüyünü indi sizə deyirəm: "heç bir halda birinci söymə, birinci vurma. Amma kim söysə, kim vursa, otvetin mütləq ver".
Əslində, bu söz bir az arxası olan adam üçündü. Əgər zəng edib ağız açası adamınız yoxdusa, çalışın hər şeyi sözlə həll edəsiz. Yox gördüz uje dava qaçınılmazdı bədəndən vurun, çiyin ən çox ağrıyan yerlərdəndi. Çiyinə, dxanyaya, baldıra vurmaq, və göt də göyərmir deyə ora təpik ən idealıdı. Əsas odu iz qalmasın, üzə vurub iz saxlasaz, poxu çıxacaq. Bədəndə də qabırğa, qol vursaz, bədən yoxlanışında(hamını soyundurub bədənə baxırlar tez-tez) göyərtisi görünsə, vurduğun da suka çıxsa, iş prokurorluğa getməsə belə komandir 1-2k pulu belinə qoyacaq.
5) "paqonun(komandirin) söyüşü girmir" məsələsi.
Bunun da şərtləri var. Mütləq doğru ifadə deyil. indi izah edəcəm. Amma istənilən halda bir şeyi mütləq qulaqda sırğa etmək lazımdı. Heç vaxt heç bir zabitə, gizirə, maxeyə, lap elə əsgərə belə o qədər yaxınlıq verməyin ki, dediyiniz sözə "samnenya" (şübhə) saxlayıb söyüş qoysun. Heç kim tanımadığına söyüş qoymur. Görsə ki, ciddi, özünə hörmət edən, ağır aparan adamsan, heç vaxt buna cürət eləməz. indi variant olaraq ələ alaq, deyək ki, cəsarət elədi.
5.1) komandirin söyüşünün "girdiyi" hallar
"komandirin söyüşü girmir" deyəndə qayıdıb adama deyəcəklər "paqonun siki yoxdu ki? evində tutsan, heç nə eləməyəcəksən?", qırılıb qalacaq içində. Paqonun söyüşü lap yaxşı da keçir, amma baxır hansı paqonun. Misalçün, bizim tabor komandiri çox (elə uşaqların diliylə desək) "dastoynu" kişi idi. Həmişə deyirdi ki, "mən tabeçiliyimdə olanı tabe olduğum şəxslərin ayağına vermərəm. Nə problem, söz-söhbət olsa, birinci mənə deyin, mənim çərçivəmdə həll edək, məndən yuxarı heç kimə demərəm. Əgər mən başqasından eşitsəm, kimsə mənə sizə görə söz desə, sikəcəm o adamı, fərqi yoxdu kimdi". Kişi kimi də sözünün üstündə durdu axıra kimi. Nə telefonu, nə davanı heç vaxt gedib hərbi hissə komandirinə, yurisə, nə də başqasına demədi, özü cəzalandırdı. Cəza dediyim də növbədənkənar naryaddı. 5 sutka nədi e, 10 sutka da qərargaha çapar(qarovuldan sonra ən ağır naryad sayılır) çıxmaq, prokurorluğa düşüb itin zülümünə, xərcinə düşməkdən 1000 dəfə yaxşıdı. indi özünüz düşünün də, bu qədər ponyatkalı kişinin söyüşü keçməyə bilər? Biri bir pox qaynatsa, gəlib soruşanda boynuna almasa, o da əsəbiləşib eliyənə var-yox söyüşü qoysa, həmin oğlan hörmətli oğlan qalacaq? Əlbəttə ki, yox. Necə deyərlər, altın qoyacaq ordaca.
5.2) komandirin söyüşün girmədiyi anlar
Amma məsələn, bu işin ikinci tərəfi də var. Yəni həqiqətən də söyüşü götürməli olduğunuz anlar olacaq. Misalçün, prokurorluğa işiniz düşsə. Və ya yoxlama zamanı işlətdiyin telefonu tapsalar. Ya da əsgər yoldaşını ilişdirməyə görə səndən söz soruşsalar. Bax belə situasiyalarda söyüşü götürməyə pis baxılmır. Hər şeydən öncə məsələ odu ki, qabağınızdakı adamı tanıyasız. Həqəqitən də peysərin, oğraşın qabaqda gedənləri var zabitlərdən ki, əsgəri ilişdirib pul qopartmaq üçün hər şeyi eləməyə hazırdı. Bax belə durumda söyüşü niyə götürməlisən, onu deyim. Dediyim kimi, heç vaxt o şəraiti yaratma, amma Deyək ki, qayıdıb "yalançının var-yoxun sikim" dedi. Əgər sən boynuna alsan nə olacaq? Avtomatik zibilə düşəcəksən. 300-500-1000-3000 manat, baxır nə zibil eləmisən. Belə olanda nə olacaq? Atan, anan hansısa oğraşa yalvar-yaxar edəcək ki, qələt edib sən allah keç təqsirindən, nə bilim qiymət danışacaq. Opşim də, öz doğmalarını, lap elə daydayıvı verəcəksən hansısa alçağın ayağına. Yəni bir sözə görə bu boyda əməl. Əsgərə öz əsgər yoldaşı yaxşı gözlə baxmalıdı, komandir yox. Heç bir əsgər də belə məsələdə heç bir zaman sənə pis baxa bilməz ki, sən durub öz ailəni ya da əsgər yoldaşının ailəsini hansısa pul çırpışdırmaq istəyən şərəfsizin ayağına vermədin. Əsgərlər hörmət edən oğlana da hər zaman komandirlər hörmət edəcək, çəkinəcək. Bu da bir gerçəkdi. Özün fikirləş də, eynisini əsgər yoldaşın sənin üçün eləsə ona "peysər" deyərsən, yoxsa təşəkkür edərsən ki, söyüşü götürüb səni zibildən qurtardı?
5.3) həə, indi gəldik kərəmi ağlamaq tutan məsələyə. Elə anlar da olacaq ki, komandir özü yaxşı, sözükeçən kişi olacaq, amma məcbur söyüşü götürməli olacaqsan. Mənim də heç vaxt ağlıma gəlməzdi, amma ağlıma gəlməyən öz başıma gəlmişdi, o söhbəti danışacam, ordan anlamaq lazımdır artıq. Mənim bir ata prizivim var idi, qasımov. tərxis olmağına az qalmışdı. hamı da bilirdi ki, telefon işlədir. Təsəvvür elə, mən naryadda olanda axşam gedib bölük komandirindən otağın açarın istəyirdim ki, gecə qasımovun telefonun zaryatkaya qoyacam, o dərəcə. Bir gün elə söhbət edirdik uşaqlarla, komandir də orda idi. Nəsə sukalığa, prokurorluğa-filan gəldi məsələ, başladı bölük komandiri uşaqları bir-bir sınamağa. 2 əsgər vardı, bunlarla necə söz oyunu oynadısa, boyunlarına qoydu ki, qasımovda telefon var. Sıra gəldi mənə. 3 nəfərik otaqda. Bölük komandiri ciddi sifətlə düz qabağımdadı, 1 metr arxasında da qasımov dayanıb. Dialoqu yazıram.
Bk bölük komandiri
M mən
Bk - zobrist, telefon işlədirsən?
M - xeyr, cənab baş leytenant.
Bk - dəqiq olsun.?
M - dəqiqdi.
Bk - bəs eşitdim qasımov telefon işlədir?
(Bu sualı verəndə qəribə oldum. 2 gün qabaq özü içəridə ola-ola gedib qasımovun telefonun rozetkadan çıxardığım halda belə sual verir.)
M - bilmirəm, cənab baş leytenant.
Bk - ə yaxşı görəy, sən bilmədiyin şeyə qurd düşər, sən olasan bilməyəsən kimdə nə var?
M - vallah görməmişəm, komutan. Deyərəm "yoxdu", gedib çıxar, sonra üz-göz olmayaq. Xəbərsizəm.
Bk - rast ki elədi onda yalançını söyüm? Hə?!
(Bunu deyəndə anlıq olaraq çox pis duruxdum. Çünki amk üçümüz də bilirik ki, qasımovda telefon var. inanmırdım elə edə, amma işdir də birdən "söy" desəm, bu da birdən ağır söyüş söysə, üçümüzün də bildiyi şeyə görə xidməti "yandırmış" olacam. Ona görə bir anlıq komandirin dalında dayanan qasımova baxdım ki, "dabro versin" görək söyüşü götürüm, ya yox. Çünki mən olsam, qoymazdım belə şey olsun, təzə əsgərə işarə edərdim ki, yox desin. Amma gördüm ki, qasımov mənə baxmır, üzün çevirdi. Qaldım ortada, qumarda blöf edirmiş kimi məcbur seçim eləməliyəm. Bu dediklərim də 2-3 saniyənin içində baş verir a. Dedim day nə olar olar e. Qayıtdım ki
M - söyün, cənab baş leytenant.
Bk - yalançının ağzın sikim, zobrist, qasımov əgər telefon işlətmirsə.
M - lap elə, canab baş leytenant. istəyirsiz birin də mən söyüm.
Bölük komandiri 3-5 saniyə diqqətlə gözümün içinə baxdı, baxdı, sonra qəfil gülümsünüb qolumdan vurdu.
Bk - mən bilirəm onda telefon var (bilərsən də amk), amma kişi adamsan, zobrist, əsgər yoldaşıvı satmadın. Prosta ki ağzuvu sikdim a, yadunda qalsın)))
M - eybi yox, cənab baş leytenant, əsgər yoldaşıma qurbandı. Sjdjdjjdjn
Bk - ə di yaxşı gedin istirahət eliyün. O biri 2 gədəyə də başa salın ki ağızdan bir az bərk olsunlar, 2 dəqiqəyə boyunlarına aldılar. Bulat bir də gördün sabah məni də cırığa qoydular.
Çıxdıq çölə, qasımova qayıtdım ki, ala bir göz-qaş elə də, bərk söysəydi, altın qoyacaqdım. Qayıtdı ki, mən bilirdim ağır söyəsi deyil, özü də mən arxadan işarə versəydim, tutacaqdı temanı. Səni yoxlamaq istəyirdi, yaxşı ki, vəziyyətdən çıxa bildin.
indi ümumən bu söyüş məsələlərindən çıxarılan ən önəmli dərsi deyim: heç bir halda əsgər yoldaşını satma. Hətta və hətta acığın gələn, prinsipdə olduğun yoldaşın belə olsa, tetatet həll elə, komandirin ayağına vermə. Ki mən öz ata prizivlərimlə prinsipdə ola-ola yandırmadım, prinsipin də səbəbini aşağıda yazmışam. Deyil tək əsgər yoldaşların, komandir heyəti də pis baxır bu məsələyə. Niyəsini də deyim. Mənim öz doğmam da bu dəqiqə zabitdi. O zabitlər hamısı 4-7 il hərbi məktəb oxuyub. Bizim 1 il, 1 il 6 ay elədiyimiz xidməti, onlar 4-7 il edib zabit olublar. Onlar xidmət edəndə də kursant yoldaşları arasında bax bu dediyim temaların milyon cürəsi başlarına gəlib. Onların da söyüş götürdüyü, amma kursant yoldaşlarını baqaja qoymadığı anlar olub. onlar da aralarında ağzıbütov olmayana peysər gözüylə baxıblar. indi də elədi. Yəni, işi gərəyi soruşmalıdı, bunu eləməlidi, amma sənə heç vaxt onun üstündə həqiqətən də pis baxmayacaqlar. Əksinə, boynuna alsan, hörmətsiz olacaqsan. Mən də getmədən əvvəl "qanun/ haqq/ kim neynirsə cəzasın çəksin də" deyirdim, amma gördüm ki, ordakı vəziyyət belə deyil. Komandir düzgünlük üçün eləmir o şeyləri, öz xeyrini güdür. Həm də ki, insanın 100lərlə əsgər tanıdığı olur, 2-3 komandiri. Komandirin də tərxis olandan sonra yadından çıxacaqsan, amma əsgər yoldaşlarıyla hər dəfə şəhərdə qarşılaşırsan.
6) köhnə əsgərə hörmət
boevoy briqadaya gedəndə görəcəksiniz ki, starşı, köhnə əsgər temaları var. Hətta köhnə əsgərə hörmətsizlik edənin peysər gözüylə görüldüyü də deyiləcək. Qanun da budur ki, köhnə əsgər az işləyir, təzə əsgər görür çox işi. Vaxt olacaq səhər ərazini süpürməyə o düşməyəcək, siz düşəcəksiz. Belə hallar olur, mən də eləmişəm. Amma heç bir halda özünüzü əzdirməyin. Çalışın özünüzdən balaca sizi buyruq qulu eləməsin.
Özüm bir az tip adam idim. Qaqalarımın 19-20 yaşları var, gözləyirdilər ki, mən də 18 yaşlılar kimi bunların buyruğuyla hərəkət edim, qabaqlarına qaçım. Mən də eləmirdim, məsafəliydim, öz kefimdə fırlanırdım. Bir dəfə briqadanın köhnə starşısının "sağ əli" məni çəkdi qırağa. Dedi ki, bəs belə-belə də qanun budu, təzə əsgər işləməlidi, köhnə əsgər istirahət zad. Dedim bura vətənə xidmət eləməkçün gəlmişəm, hansısa əsgərə yox. Başladı tipik söhbəti xırdalamağa ki, "sən mülkidə kayf edəndə biz əziyyət çəkirdik" zad. Onun da cavabı odu ki, qayıdıb deyəcəksən "sən də 10-11də kayf edəndə mən əziyyət çəkib oxumuşam, 4 il də universitetə ayaq döymüşəm, ona görə 6 ay az əziyyət çəkəcəm. Belə də ki sən tərxis olub mülkidə kayf edəndə mən burda əziyyət çəkəcəm". Mən o vaxt bunu deyəndən sonra mənə köhnə əsgərə hörmətsizlik eləyənə peysər kimi baxıldığını filan demişdi. Belə olanda sən də axırıncı variant kimi "sikimi yeyir həmin oğlan ki, mənə pis baxır. Kim hansı hörməti qoyursa, o hörməti də görəcək" deyib ardın gözləyirsən.
Biz bunları danışandan sonra uzatmadı söhbəti, bağladı. indi bizim briqada elə yer idi ki, daydaylı əsgər çox idi, dava çox az olurdu deyə orda heç birimiz ürək eləmədik davaya. Amma çox güman digər yerlərdə dava çıxacaq belə söhbətdən sonra. istənilən halda əsas odu qabaqlarından yeməyəsən, döyülsən də sözünü axıra kimi deyib dayanasan. Əvvəl-axır özləri hörmət etməli olacaqlar. can-deyib can eşitməsələr də əzə bilmədiklərini görüb duracaqlar bir qıraqda.
ikinci dava teması da dedofşeniya olan yerlərdə olur. Tipik sual və cavab variantları. bərksən, ya boş? (ağzıbütöv olduğunu soruşur)
- ağızdan bərkəm, bədəndən boş.
Bu cavabı versən, "gəl onda bədənivi bərkidim" deyib döyəcəklər.
- ağızdan da bərkəm, bədəndən də.
Bunu da desən "gəl onda yoxlayaq da görək həqiqətən bərksənmi" deyib yenə döyəcəklər.
Yəni o sualdan sonra nə cavab versən döyəcəklər. Birincini vursan, 3-4ü tökülüşüb döyəcək, köhnə əsgərin yeni gələni təkləməyinə pis baxılmır əsgərlikdə. Yaxşısı çox da əlləşməməkdi. Döyüb buraxırlar, adət budu. Təzə əsgər sınmış sayılmır belə olanda. Əsas odu döyüldüyünü komandirə sukalamayasan və döyüləndə qorxub ağlamayasan. Əgər döyülmək istəmirsənsə "boşam" deyəcəksən, onlar da qısaca "peysər" çıxarıb göndərəcəklər, bütün əsgər yoldaşların səni belə tanıyacaq. :d seçim adama qalıb artıq.
Amma xoş xəbəri də deyim. Artıq demək olar ki, əksər hərbi hissələrdə ciddi nəzarət var. Dava, döymək, dedofşeniya çox az hallarda olur. içiniz rahat olsun. Çünki dedofşeniya yeganə söhbətdir ki, dayday belə bu söhbətin üstündə əsgəri prokuraturadan çıxara bilmir. Yəni onlar üçün də böyük riskdi.
7) telefon işlətmək
Telefon ən yaralı yeridi əsgərin. Dvijenyası, ya da daydayı olan hər əsgər işlədə bilər. Əsgər var 4cü ayından işlədir, əsgər var 1 il işlətmir. Sözün düzü, məcbur deyilsənsə, işlətməmək yaxşıdı. Çünki instada filan mülki həyatı gördükcə qruza düşür adam. Telefon üçün də starşı əsgərdən icazə almaq lazımdı. Starşılar da əsasən 18 yaşlılar olur deyə dediyim kimi məsafəli davranmaq, üz verməmək lazımdı. Hamı gedib icazə alsa belə elə şərait yaratmalısan ki, icazə alacaq duruma düşməyəsən. Şəxsən mən və ali təhsilli bir neçə əsgər yoldaşım belə eləmişdik. O birilər əvvəl icazə alıb, sonra gətirirdi, biz gətirdik, sonra çəkib qırağa dedik ki bəs "smartfon gətirmişəm. Başqasından eşitməyəsən deyə gəldim özüm deyəm. Sonra hörmətsizlik kimi başa düşmə". Belə eləməklə göstərirsən ki, "mən uşaq deyiləm sənin icazənlə oturub-durum. Amma o biri əsgərlər 'filankəslərə sözün keçirə bilmir' deməsinlər, sənin də avtoritarlığın düşməsin deyə gəlib birinci sənə deyirəm, dilin uzun olsun ki xəbərin var". Yəni nə şişi yandırırsan, nə kababı. Sağ olsun, təzə starşımız ponyatkalı oğlan idi, sadəcə "allah canınızı sağ eləsin, qoca. Yaşlı-başlı oğlanlarsız, xətriniz əziz olsun. Elə eliyin ki tutulmasın, bizə də söz gəlməsin" demişdi, ordaca öpüşüb görüşüb sağollaşdıq.
Söz gəlməsin məsələsi də ona görədir ki, əgər komandir təzə əsgərdə telefon tutsa, avtomatik olaraq köhnə əsgəri həm pazlayacaq ki, "götüboşsan, təzə əsgər sən olan yerdə telefon işlədir", həm də gedib onun yerini filan yoxlayacaq. Çünki təzə əsgər işlədirsə, polibomnu köhnə də işlədir deməkdir. Yəni sənlə birgə o da zibilə düşəcək. Bunları nəzərə alaraq telefonu fikirləşin.
8) 1 il vaxtı necə tez keçirim?
Ən gözəl üsulu kitab oxumaqdı. Qanunən xidmət zamanı əsgərin nizamnamə xaricində kitab oxuması qadağandır. Amma ali təhsillilərə dəymirlər. 8 kitab oxumuşdum mən, o biri uşaqlardan 10-11 dənə oxuyan vardı. Kitabları bir-biri ilə dəyişdirəndə lap yaxşı olur. Birdən-ikiyə Xalid hüseynini mülkidə oxumaq istəyi gəlməzdi, amma 3 həftəyə bitirdim min möhtəşəm günəş əsərini və əla idi. Əsas da naryad olanda kitab oxumaq vaxtı uçurur. Naryad demişkən, çalışın çoxlu naryad girin ki, vaxt tez getsin. 1 naryad 2 günü aparır.
Əsgərliyin ən yaxşı tərəfi isə adamın "gözünün açılmasıdı". Gedib orda hər cürə insan görürsən. Oxuya bilməyən kim, sağını-solunu tanımayan kim, "sırada səs salanın var-yoxun sikim" deyəndə dönüb yenə danışan kim, "görən hansı bicbalaya görə əziyyət çəkirik?" deyildiyi halda yenə də eyni səhvləri təkrarlayan, komandirin bölüyə əziyyət verməyinə səbəb olan kim, sənlə oturub can deyib, can eşidib amma arxada komandirin sukalığını edən kim, xidməti yüngül keçsin deyə komandirə və ya starşı əsgərə öz anasının, bacısın nömrəsini verən kim - hər cürə adam görəcəksiniz. insan psixologiyasına və davranış şəkillərinə marağınız varsa, əla yerdi. Çünki incələmək və müşahidə etmək üçün hər tip insan var.
Eyni zamanda çox yaxşı oğlanlarla da rastlaşacaqsınız. Bəlkə də ömürlük dostluq edəcəksiz. Adicə mənim beyləqandan il yarımlıq olan bir əsgər yoldaşım vardı, çox saf, fağır, kasıb bir oğlan idi. Ürəyi xəstə ola-ola basıb gətirmişdilər, çox lomkada olurdu. Durduq yerdə rəngi atırdı, burnundan qan gəlir, ürəyi tuturdu. Bəzi əsgərlər mırtlaşır, ilişirdilər. Mən də hətta ona maraqlı, mənə mənasız şeylərdən belə danışdırırdım ki, uşağın könlü açılsın. Pis olar, başına nəsə iş gələr, özünə nəsə edər (ki, başqa bir bölük yoldaşım dözməyib qollarını doğramışdı). Özü də hər gün gəlib sırada mənim yanımda durur, yeməyə mənlə girirdi ki, mənlə olanda heç kim ilişmir. indi uje 2 il keçib, amma hələ də hər bayramda, adicə o gün qurbanlıqda belə zəng edib təbrik edib hal-əhvalımı soruşurdu. Yəni belə vəfalı adamlar da olacaq, hamı pis deyil. Lo-fi musiqidən tutmuş tarkovski müzakirə edəcəyiniz, rəssamından tutmuş fotoqrafına qədər hər tip adam görəcəksiniz, heç də hamı debil deyil.
9) əsgər gedəndə nə aparım?
Ora gedəndə mülki paltarınızı atacaqlar. Yəni ki ən köhnə paltarlarınızı geyinin, tullayanda onu tullasınlar. Gedəndə üstünüzdə 20 manat pul olsa bəsdi. Orda pena və 2 üzqırxan, hər ay 2 sabun, 2 cüt corab verəcəklər, amma özünüzlə əlavə pena və stanok aparmağınız məsləhətdir. 4 əlavə başlığı olan gilette mach 3 və ya 2 əlavə başlığı olan gilette fusion 5 bütün xidmətinizi qarşılayacaq. Adi stanok alacaqsınızda, 3-4 dənədən artığını aparmayın. Çox olsa, istəyəcəklər, qurtardıqca ordan alarsınız. Hə, ən əsası isə, özünüzdə azı 2-3 paket teymurov pastası aparın. Yaydı, ayaqlarınız bişəcək. Tərləməsin və iylənməsin. Gigiyena çox önəmlidi. Qoturluq, qribok, göbələk, ümumən dəri xəstəlikləri çox olur xidmətdə. Çalışın maksimum təmiz qalasız. Əlavə diş fırçası və pastası, həmçinin 2 dənə dəmir qabdakı maz və şotka aparmağınız məsləhətdir.
10) və sonuncusu. Mən çox görmüşəm ailəsi kasıb olub da yanına gələ, ləvazimat göndərilə bilməyən, adi şeylər üçün darıxan əsgərləri. Çətinliyi var, şirinliyi də var əsgərliyin. Orda adicə bir "salam, necəsən?" mesajının belə insanı necə duyğulandıra biləcəyini, adamın ən kiçik xoş bir şeyə belə necə həsrət qaldığını çox yaxşı başa düşürəm. Mən bilirəm yoxluq vaxtı 1 primanı 3 nəfərə astav getmək necə olur, poliqona gedəndə yolda mülki şəxslərin ural'ımız 70'lə getdiyi halda pəncərədən başın çıxarıb kuzasındakı əsgərlərə perojki, siqaret atmağı insanı necə xoşbəxt edir. Odur ki, qətiyyən çəkinməyə ehtiyac yoxdu, elə bil ki, bir böyük qardaşınızam. əgər haçansa üzqırxan, dezodorant, pena, sabun və s hansısa ləvazimat lazım olsa, ürəyiniz hansısa şirniyyatları, yeməkləri istəsə, komandir evlə danışmaq üçün kontur atmaq lazım olduğunu desə, hansısa maxe gizirdən xahiş edib telefon tapıb sözlükdən mənə yazın. Mənə olmasa belə burda kimə yaxınsınızsa ona zəng edin, o desin mənə, ya öz nömrəmi verim, yığın birbaşa. Şəxsən mamadan xahiş edəcəm o yeməyi bişirsin deyə. bu entrini nə zaman oxumağınızdan asılı olmayaraq, hansı ləvazimat lazım olsa, yeməyi, şirniyyatı canınız çəksə olduğunuz rayonu, hərbi hissə/tabor/bölük nömrəsini və ad soyadı deməyiniz kifayətdi. Ən qısa müddətdə elə bütün sözlüyün adından göndərəcəyəm. Təki siz ürəyinizi sıxmayın. Bütün əsgərlər zaman-zaman "ala elə bilirəm heç vaxt mülkiyə çıxa bilməyəcəm e" fikrinə qapılır, depressiyaya düşür. Elə eləyin ki, çox qapılmayasız, olan işdir, müvəqqəti çətinlikdi. Gözü açıb-yumacaqsan ki, uje tərxis olmusan. Əsas odu möhkəm olun. Sağ-salamat gedin gəlin.
avtomatik rejimli döyüş silahı olan Kalaşnikov avtomatı(AK-47) — dünyada ən geniş yayılmış odlu silahdır. Həm tək-tək, həm də avtomatik rejimdə atəşaçma qabiliyyətinə malikdir. etibarlılığı yüksəkdir, qulluq olunması da çox sadə. Etibarlılığını bilmək üçün vyetnam müharibəsindən anlayışlı olmaq lazım deyil heç. Bu silah milli orduda 1 il, il yarım xidmət edib hətta düzgün şaqat vurmağı, addım atmağı belə öyrənə bilməyən əsgərlərin əlində xarab olmursa, ondan dözümlüsü ola bilməz. -*
Silahın Təyinatı, hissələri və taktiki-texniki xüsusiyyətlərinə deyinmədən öncə vacib bir şeyi qeyd edim. Ak-47 kalaşnikovun ilk versiyasıdır və çox köhnədir. artıq uzun müddətdir ki, deyil təkcə Azərbaycan ordusunda, ümumiyyətlə, müasir ordularda istifadə olunmur. Bizdə Onun yerini 7.62mm-lik akm*
m hərfi modernləşməni bildirir
, akms*
əlavə s hərfi "Skladnoy", yəni qatlana bilməni bildirir
və 5.45mm-lik ak-74 silahları alıb. Elə mən də onlardan danışacam. sadəcə olaraq, əksəriyyət bu görünüşdə olan silahların hamısını ak-47 bilir deyə bu başlığa yazıram. Hərbi təyinatı. 7.62mm(və ya 5.45mm) kalaşnikov avtomatı əsgərin*
hərə bu yerdə öz rütbəsini deyirdi. əsgərdisə əsgər, çavuşdusa çavuş, gizirdisə gizir. zabitdən də onsuz da soruşmurlar. (:
fərdi silahı olub düşmənin canlı qüvvəsini məhv etmək və atəş vasitələrini susdurmaq üçün təyin olunmuşdur. Əlbəyaxa döyüşdə avtomata süngü-bıçaq birləşdirilir.
Silahın hissələri:
1) ümumi gövdə. yəni lülə, nişangah, lülə qutusu və qundaq
2) lülə qutusunun qapağı
3) süngü-bıçaq
4) qaytarıcı mexanizm(yay)
5) çaxmaq çərçivəsi qaz porşeni ilə birlikdə
6) qaz borusu
7) çaxmaq
8) lülə yatağı (yəni tutacaq)
9) daraq
10) tətik
silahı təmizləmək çox asandır. əl boyda parça, 1 diş fırçası 15-20 dəqiqə vaxt günlük təmizliyə "polnu" bəs edir.
Göründüyü kimi çox sadə hissələrdən ibarətdir və işləmə prinsipi də çox bəsitdir. Aşağıdakı gif-də də görəcəyiniz üzrə güllədən çıxan qaz təzyiqi qaz borusundan keçərək qaz porşenini geri itələyir və nəticədə silah içəridəki gilizi çölə atır. geri sıxılan qaytarıcı mexanizm(purjun) də porşeni əvvəlki yerinə qaytaranda yeni mərmi lüləyə girir. Taktiki-texniki xüsusiyyətləri (ttx)
Silah: akms (ak-74)
lülənin çapı: 7.62mm (5.45mm)
yivlərin sayı: 4 ədəd
yivin dönmə istiqaməti: sağa (saat istiqaməti) (niyə bunu qeyd etdiyimi sonda izah edəcəm)
Mərmi ölçüsü: 7.62x39mm (5.45x39mm)
Mərminin çəkisi: 16q (10.5q)
silahın çəkisi(daraqsız): ~3.5kq (3.07kq)
Darağın*
plastik
çəkisi: 230q
Darağın tutumu: 30 mərmi*
müharibədə 1 mərmi də önəm kəsb edir deyə çox vaxt döyüşdən qabaq silahı "zarejat" edib bir mərmini silahın içində saxlayıb, sonra tam dolu daraq taxıb ümumi 31 mərmi əldə etmək olur
Silahın boş daraqla çəkisi: ~3.8kq (3.3kq)
Silahın dolu daraqla çəkisi: 4.2kq (3.6kq)
Güllənin maksimum uçuş məsafəsi: 3000m (3150m)
Güllənin öldürmə məsafəsi: 1500m (1350m)
Güllənin uçuş sürəti: 715 metr/saniyə (900m/s)
Nişangah məsafəsi*
100 metr aralıqlarla nişangah məsafəsini dəyişmək olur. Ayarı 200metrə qoyub 800 metrdəki düşmənə atanda güllə nişan alınan yerə getmir.
: 1000m
Effektiv atış məsafəsi: 500m
Duran hədəflərə atəş: 440m
Hərəkət edən hədəflərə atəş: 625m
atış sürəti: 600 mərmi/dəqiqə
Döyüş atış sürəti(avtomatik rejimdə): 100 mərmi/dəqiqə
döyüş atış sürəti(tək-tək rejimdə): 40 mərmi/dəqiqə
Qeyd1: ümumi atış və döyüş atış sürəti arasındakı fərq odur ki, ümumi atış sürəti ideal şəraitdə, yəni deyək ki, sonsuz mərmi tutumuna malik daraq taxılsa, mexanizmin dəqiqəyə nə qədər mərmi atacağını göstərir. Döyüş atış sürəti isə ideal döyüş şəraitində 30 mərmilik daraqlar dəyişdirilsə neçəsini atacağını bildirir.
qeyd2: yuxarıda yivlərin sayını və istiqamətini də qeyd elədim. bilməyən üçün yiv nədir onu deyim. filmlərdə və ya oyunlarda atəş açılanda slow-motion halında gördüyümüz o lülənin içindəki, burulan, cığır kimi xəttlərdir . ümumiyyətlə, yivin təsiri böyükdür. çünki nəticədə güllə düz yox, fırlana-fırlana gedir. bu da havanı yarması və düzgün, dəqiq, stabil getməsində böyük rol oynayır. eyni zamanda, yivlər içəridən çölə sağa doğru burulduğundan güllə hər 100 metrdə 1 santimetr sağa çəkir. bu da 500 metr effektiv atış məsafəsi olan avtomat silahı üçün çox da böyük bir problem deyil.
qeyd3: Əsgər gedəcək olan kim varsa, yuxarıda yazdığım silahın təyinatını, hissələrini və ttx-sını indidən öyrənsə çox yaxşı olar. Çünki bunları bilmək hər bir əsgərin birbaşa vəzifə borcudur, hər dəfə də soruşacaqlar. Gedəndən sonra fiziki və psixoloji gərginlik içində nəsə öyrənmək çox çətin olacaq. Öyrənməmək kimi də bir seçiminiz yoxdur. Komandirlərin də dediyi kimi, ya sevə-sevə özünüz öyrənəcəksiniz, ya da ki onlar sizi si....nəysə, anladınız başqa nə cür öyrədəcəklərini.
Qeydləri bitirdiksə, həmçinin mərmi tiplərinə də toxunum. göründüyü kimi, 7.62mm ilə 5.45mm arasında çəki və ölçü fərqi var. 7.62 daha böyük və ağırdır. elə ona görə də 5.45mm mərminin uçuş sürəti çox(900m/s vs 715m/s) və uçuş məsafəsi daha uzun(3150m vs 3000m) olsa da, öldürmə məsafəsi daha qısadır(1350m vs 1500m). ümumiyyətlə, 5.45 daha çox, yaralama məqsədlidir. məhz elə buna görə də ikinci qarabağ müharibəsində ermənilər bir sıra istiqamətlərdə əsasən 5.45 istifadə edirdilər. nəticə olaraq bir nəfəri yaralayırdılar, ən az bir nəfər də onun hərəkətinə kömək edirdi deyə real döyüşən sayı azalırdı. aşağıdakı şəkildə də bu iki mərminin fərqini görürsünüz.
Solda 5.45mm, sağda 7.62mm
ekstra və önəmli məlumat daha verim, bunu heç bir çox hərbçilər özləri bilmirlər. mənə də silahlarla çox maraqlandığımı görəndə xtq*
xüsusi təyinatlı qüvvələr
-dən gəlmiş tağım komandirim izah eləmişdi. 7.62mm güllə ilə 5.45mm-in ən önəmli fərqi ağırlıq mərkəzləridir. 7.62-də ağırlıq mərkəzi ortadadır və atılanda qaya, divar kimi xüsusi bərk maneəyə dəymədiyi müddətcə istiqamətini dəyişdirməyəcək. halbuki 5.45mm güllədə isə ağırlıq mərkəzi arxadadır. nəticədə disbalans yaranır və ucu yüngül olduğundan adi kiçik budağa dəydikdə belə istiqamət dəyişə bilər. eyni zamanda, düzdü, bizim inventarımızda da var, ancaq eşitdiyim qədərilə 5.45mm-lik mərmilər qadağan olunmuş mərmilərdir. səbəbi isə "yeriyən" olmasıdır. yəni bədənə girəndə eyni yerdə qalmır, hərəkət edir. dolayısılə, dəydiyi nöqtə öldürücü olmasa da, əgər vaxtında müdaxilə olunmazsa, kritik orqanları zədələyib sonradan öldürə bilir.
Solda 5.45, sağda 7.62
dtx üçün Qeyd: şəkil redditdən götürülüb, mən çəkməmişəm. zatən bizim 7.62-lər bu cür arxası kəsik deyil.
Özüm şəxsən yoxdursa bir ən azı 10 dəfə poliqonlarda olub, həm ak-74, həm də akms-dən atmışam. istər uzanaraq, istər dizüstü, istərsə də ayaq üstə. oyunlarda göstərilənin əksinə, bu silahların təpməsi heç də yüksək deyil. ancaq burada bir nüans var. silahın tutuşunun düzgün olması önəmli faktordur. Silahın qundağını çiyin və döş arasındakı o "çiyin boşluğu" deyilən yerə maksimum sıxmaq və düzgün, təmiz otuzdurmaq lazımdır. Bəli, bəli, qundağı çiyinə yox, körpücük sümüyünə toxunacaq şəkildə də yox, məhz çiynin yanında bir azca aşağıdakı o boşluğa dayamaq lazımdır. belə olanda ayaqlar da düzgün pozisiyadadırsa, heç bir təpmə hiss olunmayacaq, çox rahat şəkildə atış açmaq olacaq. əks halda, düzgün tutulmayanda silah geri təpib çiyni yerindən çıxara və ya körpücük sümüyünü çatlada/sındıra bilərr.
Mənbə: əsgərlikdəki hərbi ədəbiyyatlar.
artıq 2 ildi, amma günü bu gün belə ən şirin yuxumdan qəfil oyadıb: "əsgər zobrist! silahıvın kodunu de, təyinatın, ttx*
taktiki-texniki xüsusiyyətləri
-sın danış!", - əmri versələr bir an belə duruxmadan bülbül əzbər danışaram, necə ki bu entrini əzbərdən birbaşa yazmışam. Pkm, rpk-74 kimi pulemyotları, hətta türklərin mpt-55 silahını belə qismət oldu gördüm, əlləşdirdim. Amma heç biri mənimçün gözüm kimi baxdığım, 1962 istehsalı, bizə ermənidən qənimət kimi qalan, kirini-pasını öz əllərimlə qaşıyıb çıxardığım, hər yerini par-par parıldatdığım kalaşımın yerin vermədi. Öz silahıma sözün əsl mənasında aşiq idim. Hətta ad belə qoymuşdum: "Михаил" deyirdim ona, "Дядя Михаил"*
düzdü, arada moodumdan asılı olaraq "balaşka", ya da "can-ciyər" də dediyim olurdu
. O qədər olub ki, soyuqdan titrədiyim, ölüm səssizliyi olan gecələrdə postda öz silahımla hal-əhval tutub, danışıb dərdləşməyim. Boynumdan asıb gəzəndə elə bilirdim qucağımda, qollarımın arasında 4 kiloluq pişik tutmuşam. Bir də gördün kefimə düşürdü, sevib tumarlayırdım silahı. Bəyəm Sevməyib neynəyəsiydim ki? Heç bir qızı o silahı qucaqlayıb gəzdiyim qədər qucaqlamamışam heç. entri niyə belə bitti bilmirəm, amma Xatırladıqca gözlərim doldu.. Михаил, i miss you so much, my dear comrade.
"..Bütün kitablarda, seriallarda, filmlərdə boşluq vardır: kitabda yeni bir başlığa keçərkən, serialın digər bölümünə başlayanda, filmlərdə kadrlar dəyişdikcə bilinir ki, arada nələrsə "skip" düyməsi basılaraq buraxılıb. Hər kəs: oxucu da, izləyici də, yazar da, rejissor da bilir ki, o arada nələrsə olur, yaşanır, amma bunlar yazılmır, nümayiş etdirilmir, təqdim olunmur. Gecə yatmamaq, səhərin açılmasını gözləmək, ətrafda olanları müşahidə eləmək kitabdakı hissələr, serialdakı bölümlər, filmdəki epizodlar arasındakı həmin o boşluqda itən şeyləri bilmək kimidir. gecə şəhərin küçələrində gəzərkən bütün idarəni itirəcək qədər içib ayaq üstə dayana bilməyərək küçənin ortasındaca uzanıb altına batıran kişini, şərti şumda kəsib maşına minmədən: "təkcə anal olmuram, başqa kaprizim yoxdur" deyərək xidməti və qiymətini dəqiqləşdirən seks işçisini, insanlar tamam azaldığı üçün qınayıcı və nifrət dolu baxışlardan uzaq, deyib-gülərək bulvarda xoşbəxt şəkildə əl-ələ gəzən gey cütlüyü, gecə saat 3-də parkda palaz sərib piknik edib əylənən gəncləri, əsnəyib gözlərini ovuşdura-ovuşdura metronun açılmağını, ilk qatarla işə getməyi gözləyən qaraşın, qaməti əyilmiş bəstəboy xalanı, restoranları, dükanları yeni və qızğın iş gününə tam hazır vəziyyətə gətirməkçün sahmana salan işçiləri, hamıdan əvvəl universitetə gedəndə hələ də yaş olduğunu gördüyümüz halda qıraqdan keçmək əvəzinə vəhşi kimi keçib iz qoyduğumuz kolidorları dəfələrlə təmizləməkdən tutmuş universitetin hər qarışını silib bircə dəfə də olsun "yorulmayasınız" eşitməyən xadimələri, bir neçə dəfədən sonra salam almaqdan bezib, tələbələrlə üz-üzə gəlməmək üçün başını aşağı salaraq auditoriyaya tələsən müəllimləri izlədikcə özümü hansısa möcüzəvi aləmdə hiss edirdim: elə bil həyat kitabında "NÖVBƏTi GÜN" başlığına keçəndə ötürülən yazıları oxuyurdum. Mənə elə gəlirdi ki, hər şeyə bir addım geridən baxıram, həyatı başqa bir pəncərədən, digər ölçüdən izləyirəm, dünya ilə aramda nazik, görünməz sədd, şəffaf bir pərdə var.
Bu hissin ən yaxın alternativini gecə gec saatlarda rayona yola çıxıb səhər tezdən çatanda yaşayırdım. Gedib görürdüm ki, çoban artıq çoxdan yola düşüb, sürünü otlağa aparır, evdə hamı təzə oyanıb, uşaqlar məktəbə hazırlaşır, kişi tələsir ki, uşaqları məktəbə ötürüb dükanı açmalıdır, xanım süfrəni yığışdırıb ev işlərinə başlayır, nənə-baba da çıxıb oturacaq qapıda, yoldan keçən həmkəndlilər ilə söhbət edəcək. Bütün bunlar olarkən mən nə etməliydim? Həyat funksiyam nədən ibarət idi? Bu böyük, dişli mexanizmin döngüsündə hansı çarxa ilişib axır ki, mən də öz yerimə qovuşacaqdım?
Beləcə, düşüncələrim qısır döngüyə girəndə qarşımdakı o şəffaf pərdənin üstündə görünən "next episode" butonuna basaraq olduğum alternativ ölçüdən çıxıb həyat serialımın növbəti bölümünə başlayırdım..."
Otağımın bir küncündə yaddan çıxıb qalan, üstünü toz başmış qaralama dəftərlərin birindən.
Yay. 2019
wayfarer
və clubmaster
seriaları ilə məşhurlaşmış amerika mərkəzli eynək şirkəti. bütün təbəqələrdən olan insanlarçün əlçatan olan azsaylı brendlərdən biridir. Bir milyarderin də gözündə görmək mümkündür, orta gəlirli insanın da. 
1-2 kəlmə yazmışdım, ona da yüngülvari göz atmaq məsləhətdir. Burda da geniş yazasıyam.
