universitetə qəbul olanlara məsləhətlər

Tək məsləhətim odur ki, "universitetə girdim, hərşey bitdi, əsas bu idi" eyforiyasını unudun. Bu psixologiya ilə universitet təhsilinə başlamağınız gələcəyinizi zədələyəcək. Məktəbdə oxuduğunuzdan daha çox oxumalısız. Məktəblə universitetin fərqi ondadır ki, siz artıq universitetə girməklə professional oxuyucu statusunu qazanmış olursuz. Məktəbi hamı oxuyur və böyük qismi ametur olaraq da qalır, pro səviyyəyə* tələbəliyə keçə bilmir. Siz isə prosunuz. indi daha professionalca hazırlaşmalı, oxumalısız. Gələcəkdə xaricdə təhsil arzulayacaqsız, sonra universitet ortalamanız aşağı olacaq başvuru belə edə bilməyəcəksiz. Həm də hər şey qırağa, sırf oxuduğunuz sahənizin mütəxəssisi olmaq üçün oxuyun. Azərbaycan keçid dövrünü yaşayan ölkədir, gələcəkdə diplomlu savadsızlara yox, savadlı, professional bakalavrlara, magistrlara ehtiyacı olacaq. Bu boşluqdan öz nəsibinizi almalısız, ona görə oxuyun.

sözlük yazarlarının etdiyi kiçik çılğınlıqlar

Asan xidmətin app-ın yükləmişəm. Karantinə görə online növbə götürməlisən istənilən xidmət üçün. Və növbə götürəndə sənə yarım saat vaxt verir müvafiq əməkdaşa yaxınlaşmaqçun və həmin yarım saat əməkdaş səni gözləyir, daha doğrusu verilən yarım saat ərzində asan xidmətə çatıb "çatdım" düyməsini sıxırsan sonra yenə vaxt verilir xidmətdən yararlanırsan. Arada lazım olmuya-olmuya, sırf ordakı oturan işçilər biraz dincəlsin deyə online növbə götürürəm, amma getmirəm. Nəticədə ordakı işçi məni gözlədiyi müddət ərzində yarım saat zad işi fırladıb çöplədə bilir.

uşaq tərbiyəsi

Ayrıntılı şəkildə düşündükdə Olduqca zəhmət tələb edən, ailə qurmağın, dünyaya uşaq gətirməyin nə qədər məsuliyyətli və çətin olduğunu göstərən yetişdirmə. Hələ ki ailə sahibi olmadığımdan öz təcrübələrimdən yox, təxəyyülümün, məntiqimin mənə dediklərini əsas götürüb bir-iki kəlmə demək istəyirəm bəlkə kiməsə, ən azından gələcəkdəki özümə bir xatırlatma olaraq köməyi olar deyə.

Məncə uşağı öz potensialından asılı olaraq 3 mərhələli şəkildə tərbiyə etmək lazımdır. Çünki hər uşağın potensialı ayrıdır, kimisi dildən anlayır, kimisi şillədən. Uşağı döyməyin tam əleyhinəyəm amma 100 ailədən 99unun uşağını döydüyünü də nəzərə almalıyıq. Hərkəs dəli deyil ki, uşağını döysün. Deməli nəsə səbəb var, ən azından uzun və yorucu işlərin ardından pozulan valideyn əsəbi bəzən idarəetməni itirə bilir.

ilkin mərhələdə uşağı başa salma, izah etmə, etdiklərinin nəticələrini göstərmə yoluyla tərbiyələndirmək lazımdır. Amma bunun üçün uşaqla doğulduğu gündən dost olmalı, onunla bir fərd olaraq münasibət saxlamalıdır valideyn. "Ə lülüş gə bura görüm" deməklə sən artıq uşağın özünə olan hörmətini yox edirsən. Ona adıyla səslənib, təmkinli, cəmiyyətin normal bir fərdi kimi davranılmalıdır ki, uşaq dərk etsin özünün bir fərd olduğunu, lazımi məqamlarda utanmaq gərəkdiyini, insanlarla nəzakətli, cəmiyyətlə insaflı davranmalı olduğunu. Uşağın özünə olan hörmətini ona qazandırdıqdan sonra o artıq istəməyəcək çox dəyər verdiyi valideynləri ona nəsə söz desin, onu danlasın. Nəsə səhv etdiyini özü dərk etmədiyi məqamlarda valideyni ona bunun səhv olduğunu, bu kimi şeylərin mənfi nəticələr doğuracağını və ona heçnə qazandırmayacağını təmkinli şəkildə uşağa başa saldıqda o artıq etdiyi hərəkətdən və sevimli valideynlərindən söz eşitdiyinə görə utanacaq, gələcəkdə bu kimi potensial hərəkətlərə yol verməməsi üçün öz beyninə əmr verəcək, edəcəyi şeyləri 2 dəfə düşünəcək ki, bunu etsəm mən buna görə söz eşidəcəmmi? Valideynlərimin gözündən düşəcəmmi? Bu cür tərbiyə metodu valideyn üçün zəhmətli olsa da, həm uşağın ideal fərd olaraq yetişməsi üçün həm də öz əsəblərini qoruması üçün məncə ən düzgün variantdır.

2ci mərhələ cəza metodudur. Hər bir uşaq doğuşdan yüksək iq ilə dünyaya gəlmir. Bəzən uşaqlar əsəb pozuntulu, psixoloji problemlərlə dünyaya gəlir. Bu mərhələdə belə Ən ideal yol həkim, psixoloq məsləhətidir. Onlar əlbəttə ideal bir yol tapacaqlar, amma bunu etməyən/etmə imkanında olmayan, özünə hörməti olmayan valideyn uşağa düzgün yolu göstərə bilmirsə heçolmasa uşağa xırda cəzalar verməlidir. Yenə deyirəm Mən bu metodun tərəfdarı deyiləm, amma özünə və uşağına hörməti olmayan valideyn heçolmasa bunu etməlidir. Çünki küçə doludur doğulub çölə tökülən uşaqlarla, bezmişik bunların tərbiyəsizliklərindən. Valideyn isə heçbir tədbir görmək istəmir, elə ancaq "musa eləmə, musa olmaz, musa döyəcəm indi səni" deməklə kifayətlənib uşağı tərbiyə etdiklərini zənn edirlər. Tut uşağı başa sal. alınmasa, uşaq uypaket olsa apar psixoloqa, o da alınmasa və ya aparmaq istəməsən vur ağzından 2 dənəsin gör bunnan sora sözündən çıxır? Yalandan musa sox içivə deməklə musa ağzın sikdiyim soxmur da içinə görürsən, birşey fikirləş də.

3cü metod da həmən bu "özünə tərbiyə vermək lazım olan" valideynlərə aiddir, bütün variantlar alınmırsa, uşaq döyülməkdən sırtılıbsa sox evin içinə, qoy qabağına karandaşı, kağızı denən əyləncən budu, şəkil çək başıvı qat, camaatın mazqisin xarab eləmə. Həm uşaq nəsə bir qabiliyyətə sahiblənmiş olar, həm pis alışqanlıqlarından, tərbiyəsizliklərindən uzaqlaşmış olar, həm də sənin və camaatın başı dincəlmiş olar.

Qeyd: 2ci və 3cü metodun tam əksinəyəm, heçbir axrıncı yol məni bu iki varianta təşviq edə bilməz, bunu sağlam təfəkkürlü, normal tərbiyəli insanlara da məsləhət bilmirəm, bu, sırf prosedur gərəyi uşaq dünyaya gətirmiş, nə etməli olduğunu bilməyən tənbəl və özünə hörməti olmayan valideynlər üçündür.

ata

Həyatın zövqlərini heçvaxt dadmadığını görüb heyfisləndiyim insan. Uşaqlığı bir sikimə dəymiyib, cavanlıqda elədiyi ən bomba aktivite valideynlərinə kənddə odun qırmaq olub, heçvaxt küçəyə bacaya çıxıb dəcəllik eləmiyib, kənddə guya neyniyəcəydi ki? Onnan sonra da evlənib ancaq iş-ev. ilin 360 gününü səhər işə gedir axşam evə gəlir. 5 günü də ya qrip olur, ya evdə nəsə görülməli iş ona görə evdə qalır. Ən kayf yaşlarında qoca valideynlərinə baxıb, nə bilim bakıya gəlib it kimi işdiyib bizə gün ağlıyıb. indilərdə biraz arada evdə zadda qalır ki day mən uje işdiyirəm neçə vaxtdı arada mənim təkidimlə oturur evdə. Harasa gedib istirahət eləmək marağında olmuyub, ağzına içki, nəşə, burnuna kokain dəymiyib. Mən nəsə dəcəlliy eliyəndə də xətrimə dəymir, deyir kef elə ama poxun çıxadma da oğlanuğ, elə elə ki, pakrivat eliyə bilək. Həmişə istəmişəm pox kimi pulum olsun kişini ukraynanın pozğun barlarına aparım, striptiz şou izlədim, özüm də telefona zəng gəlir bəhanəsiynən 1-2 saatlıq onu tək buraxım. Ama ki xuy da ahahah. Nəysə bayaq oturmuşuq bidənə 1974 istehsalı mahnı atdım

(youtube: )

problemli kreditlər şöbəsi

Bir çox bankların tərkibində fəaliyyət göstərən şöbə. Kredit ödənişini gecikdirən bank müştərilərini ödəniş etməyə təhrik etmək məqsədilə fəaliyyət göstərən təşkilat. Bu legal tərəfidi.

Bilmirəm insanlar hansı mənəviyatla bu şöbədə fəaliyyət göstərirlər. işsiz vaxtlarımda "salam filan bankdan narahat edirik, filan vaxt müsahibəyə gələ bilərsiz?" Sualı mənimçün gələcəyin bankiri olma xəyalımın katalizatoru olmuşdu. Getdim müsahibəyə. Bidənə itsifət dayday sorğu sual elədi amma heç qulaq asma havasında deyildi, üzün turşudub ora-bura baxırdı, qozdamırdı heç. Mən də prosedur gərəyi, gənc fəal olaraq suallara geniş və ürəylə cavab verirdim. Saf vaxtlarımdı. Dedi haranı qutarmısan? Dedim iqtisadı. Dedi hə keç içəri başda işdəməyə. Sevincimnən uçuram da mən də. Keçdim içəri. içəri böyük zaldı, cavan qız-oğlanlar onlara ayrılmış otaqcıq deyirlər, ofiscik deyirlər nədi onnan, internet klublardakı kimi arakəsmələrlə ayrılmış yanaşı stullarda otrublar, qabaqlarında komputer zad. Verdi məni bi qaqaşın yanına oturdum. Amma içəri narmalni səs-küydü. Hamı hərarətnən kimnənsə telefonnan danışır, nəsə başa salmağa çalışırlar. Qaqaşnan biraz söpət elədiy, işinnən narazı idi, mənə dedi gül kimi işün olub buranı nəskirsən? Dedim niə? Dedi başdıyaq görəssən. Zəng elədi siyahıdakılara bir-bir. "Salam sizi filan bankın hüquq şöbəsindən(hüquq e öz də) hüquqşunas gijdıllağov narahat edir, borcunuzu ödəyin" cümləsi 10 saniyə danışdıqdan sonra " ə qandon sikərəm varyoxvu borcuvu ödə ə peysər" cümlələrinə çevrilirdi. Qalaxsi şok. Qalaxsi iptal. Qaqaş qoydu telfonu yerə.

-gördün?
-.....

iş burasıdı ki, qız işçilər də var idi, onlar da heç geri qalmırdılar. Bayaq mənnən müsahibə götürən peysər də ortalıqda gəzirdi "davay uşaqlar, hesaba pul zəif templə köçür, ödəniş etmirlər, tempi qaldırın" deyib təmiz qəhbəxana salırdı. Deməli tema nədi. Hər işçiyə özəl ayrı siyahı verirlər. O siyahıdakı müştəri kreditini ödəsə sənə ordan 1 faiz gəlir. Sən də maaşıvı elə çıxardırsan. Dayday mənə demişdi burda takje elə qızdar var aya 1000-1500 çıxardır. Ümmiyətlə bu tipli cümlələri qursalar sizə o adamın üzünə söyün. Çünki yaxşı oğlan deyil. Nəysə. Götürdüm telefonu bir nömrə seçib yığdım.
-Alo
-alo, salam filan məllimdi danışan?
-he kim idi?
-sizi peyserbankdan narahat edirik. Borcunuzu ödəyə bilərsiz zəhmət olmasa?(yanımdakı qaqaş bu əsnada üz gözün cırır)
- bala valla nə bilim. işsizəm, iş tapıb pul alan kimi ödüyəcəm valla.
-.......

Qaqaş telefonu əlimdən alır

-bugün borcunuzu ödəməsəz həbsə düşəcəysiz, sizə məhkəmə açılacaq, borcunuz ikiyə vurulacaq, 6 aydan 6 ilə kimi həbs düşür.

Bla. Dayıynan danışanda kişinin səsindəki çarəsizlik çox pis oturdu mənə. Həyatın necə peysər olduğunu anladığm məqamlardan biri idi həmim an. Qaqaş dedi niə elə danışırsan? Dedim nəbilim yazığım gəlir axı. "Mən insafsızam?" Baxışı atıb "elə ac qalarsan" dedi. Buranın cındırxana olduğun gördüm. Birtəhər oturub obedi gözlədim. Saat 1 olan kimi nahara gedirəm bəhanəsiynən qaçaraq uzaqlaşdım. Camaat nə yollarla evinə çörəy aparır ala.

lomkaçılıq

Yalnız azərbaycancada belə bomba söz ola bilər* baxmayaraq ki rus köklü sözdür . Lomkaçılığın nə ingiliscəsi, nə də farscası bu sözün sənə çatdırmaq istədiyi fikri çatdırammaz. Bəzən bekarçılıq, bəzən özgüvənsizlik, bəzən də nəydənsə bezməkdir lomkaçılıq. insanın içindəki dərin boşluq başlığındakı bütün yaşanmışlıqların ümumi adı lomkaçılıqdı.

Son aylarda əl çəkmir bu lomkaçılıq məndən. Nə qədər başımı qatsam da, fərqli temalara köklənsəm də biraz ki özümnən baş başa qalıram naxadu gəlir tipini sikdiyim. Son vaxtlar çarəsini tapmışam amma deyəsən, o da ki, buraxana kimidi, buraxan kimi yenə gəlir lomkaçılıq. Ala bəsdi də skm. Neyniym ala xaricə qaçım? Bodybuildingə zada başlıyım? Ya piano kursuna gedim ki başım qarışsın. Yoxlamışam da, təsir eləmir heç biri. illərdi guya özümdə göt yığmağa çalışıram da gedim bi küncdə sakitcə soxum özümə. Uşaq vaxtı nə qədər paçan fikirlərlə damarımı kəssəm də, o radikallığın kökündə gələcəyi görmək dururdu yaxşıca yadıma salmağa çalışanda. O vaxtı yemədim getdi. Adama deyəllər, ə paçan, intihar eləməy isdirsən gözdə evdə tək olanda elə də. indi gələ, evdəkilər gördü o sik boyda yaşunda, kuxnada o küt meyvə bıçağıynan damarıvı cızanda. indi böyümüşəm prosta o balaca qalaxsi qədər götdü deyiləm. Lomkaçılığın pik həddinə çatanda "nə olar olar, poxuy ble" moduna keçməyim məni dala atır. Noldu guya yaxşı oldu? Ona görə bu saatda hansısa platformada yazırsan dərdivi? Neyniyəsən e ala. Camaatın nə problemləri var ala. Halaldı dözüllər. Dünən bolt çağırmışam gecə, 2 saatdı maşını tapammıram, axrı şofer məni tapdı gəldi telefonuma baxdı, əliynən işarə elədi ki, maşın budu, əyləş. Kişinin tipi, hərəkətləri qəribə gəlmişdi. 50 yaşlarında, saçı, qaşı, ümmiyətlə tükü olmayan, rus, kök kişiydi. Telefona baxdım ki, eşitmə əngəlli işarəsi var. Wtf? Dayı necə şoferlik edir ala? Oturdum maşına, dayı xoddadı maşını, mən də maraqla dayıya baxıram. Girdi trasa. Yol boyu dayıya fikir vermişəm, gözü həm yolda idi, həm içəri güzgüdə. Güzgüyə ona görə tez-tez baxırdı ki, birdən mən nəsə soruşub eliyərəm tez çönsün mənə tərəf və xidmət etsin, müştəri narazı qalmasın. Bütün yol boyu dayının həyatı, çəkdiyi çətinlikləri fikirləşib empatiya qurdum. Kar olduğu üçün, heç bir səs eşitmədiyi üçün məntiqən həm də lal idi. Ona görə nəfəs alanda, əsniyəndə çox yüksək səslə edirdi bunu. Çünki o bilmirdi ki, dərin nəfəs alanda səs çox çıxır və qulağa xoş gəlməyən küy əmələ gəlir. 2 əli rolda, sağ güzgüdən sola, sol güzgüdən sağa, bir yandan da yola və mənə baxırdı. Sağ salamat gətirib atdı məni mənzil başına. Artıqlamasıyla pulunu verib düşdüm, app-ı açıb 5 ulduzunu da verdim, amma arada o kişini düşünürəm, sonra öz lomkalarımı. Müsəlman olsam naşükür bəndə deyərdim özümə. Amma ki, gileyliyəm də brat. Heçnədən zövq almamaq, qayğısız yaşamaq böyük lomkadı. Məhlədəki zal da açılmır ki, gedək stres ataq içn skm.