5. Ayrıntılı şəkildə düşündükdə Olduqca zəhmət tələb edən, ailə qurmağın, dünyaya uşaq gətirməyin nə qədər məsuliyyətli və çətin olduğunu göstərən yetişdirmə. Hələ ki ailə sahibi olmadığımdan öz təcrübələrimdən yox, təxəyyülümün, məntiqimin mənə dediklərini əsas götürüb bir-iki kəlmə demək istəyirəm bəlkə kiməsə, ən azından gələcəkdəki özümə bir xatırlatma olaraq köməyi olar deyə.

Məncə uşağı öz potensialından asılı olaraq 3 mərhələli şəkildə tərbiyə etmək lazımdır. Çünki hər uşağın potensialı ayrıdır, kimisi dildən anlayır, kimisi şillədən. Uşağı döyməyin tam əleyhinəyəm amma 100 ailədən 99unun uşağını döydüyünü də nəzərə almalıyıq. Hərkəs dəli deyil ki, uşağını döysün. Deməli nəsə səbəb var, ən azından uzun və yorucu işlərin ardından pozulan valideyn əsəbi bəzən idarəetməni itirə bilir.

ilkin mərhələdə uşağı başa salma, izah etmə, etdiklərinin nəticələrini göstərmə yoluyla tərbiyələndirmək lazımdır. Amma bunun üçün uşaqla doğulduğu gündən dost olmalı, onunla bir fərd olaraq münasibət saxlamalıdır valideyn. "Ə lülüş gə bura görüm" deməklə sən artıq uşağın özünə olan hörmətini yox edirsən. Ona adıyla səslənib, təmkinli, cəmiyyətin normal bir fərdi kimi davranılmalıdır ki, uşaq dərk etsin özünün bir fərd olduğunu, lazımi məqamlarda utanmaq gərəkdiyini, insanlarla nəzakətli, cəmiyyətlə insaflı davranmalı olduğunu. Uşağın özünə olan hörmətini ona qazandırdıqdan sonra o artıq istəməyəcək çox dəyər verdiyi valideynləri ona nəsə söz desin, onu danlasın. Nəsə səhv etdiyini özü dərk etmədiyi məqamlarda valideyni ona bunun səhv olduğunu, bu kimi şeylərin mənfi nəticələr doğuracağını və ona heçnə qazandırmayacağını təmkinli şəkildə uşağa başa saldıqda o artıq etdiyi hərəkətdən və sevimli valideynlərindən söz eşitdiyinə görə utanacaq, gələcəkdə bu kimi potensial hərəkətlərə yol verməməsi üçün öz beyninə əmr verəcək, edəcəyi şeyləri 2 dəfə düşünəcək ki, bunu etsəm mən buna görə söz eşidəcəmmi? Valideynlərimin gözündən düşəcəmmi? Bu cür tərbiyə metodu valideyn üçün zəhmətli olsa da, həm uşağın ideal fərd olaraq yetişməsi üçün həm də öz əsəblərini qoruması üçün məncə ən düzgün variantdır.

2ci mərhələ cəza metodudur. Hər bir uşaq doğuşdan yüksək iq ilə dünyaya gəlmir. Bəzən uşaqlar əsəb pozuntulu, psixoloji problemlərlə dünyaya gəlir. Bu mərhələdə belə Ən ideal yol həkim, psixoloq məsləhətidir. Onlar əlbəttə ideal bir yol tapacaqlar, amma bunu etməyən/etmə imkanında olmayan, özünə hörməti olmayan valideyn uşağa düzgün yolu göstərə bilmirsə heçolmasa uşağa xırda cəzalar verməlidir. Yenə deyirəm Mən bu metodun tərəfdarı deyiləm, amma özünə və uşağına hörməti olmayan valideyn heçolmasa bunu etməlidir. Çünki küçə doludur doğulub çölə tökülən uşaqlarla, bezmişik bunların tərbiyəsizliklərindən. Valideyn isə heçbir tədbir görmək istəmir, elə ancaq "musa eləmə, musa olmaz, musa döyəcəm indi səni" deməklə kifayətlənib uşağı tərbiyə etdiklərini zənn edirlər. Tut uşağı başa sal. alınmasa, uşaq uypaket olsa apar psixoloqa, o da alınmasa və ya aparmaq istəməsən vur ağzından 2 dənəsin gör bunnan sora sözündən çıxır? Yalandan musa sox içivə deməklə musa ağzın sikdiyim soxmur da içinə görürsən, birşey fikirləş də.

3cü metod da həmən bu "özünə tərbiyə vermək lazım olan" valideynlərə aiddir, bütün variantlar alınmırsa, uşaq döyülməkdən sırtılıbsa sox evin içinə, qoy qabağına karandaşı, kağızı denən əyləncən budu, şəkil çək başıvı qat, camaatın mazqisin xarab eləmə. Həm uşaq nəsə bir qabiliyyətə sahiblənmiş olar, həm pis alışqanlıqlarından, tərbiyəsizliklərindən uzaqlaşmış olar, həm də sənin və camaatın başı dincəlmiş olar.

Qeyd: 2ci və 3cü metodun tam əksinəyəm, heçbir axrıncı yol məni bu iki varianta təşviq edə bilməz, bunu sağlam təfəkkürlü, normal tərbiyəli insanlara da məsləhət bilmirəm, bu, sırf prosedur gərəyi uşaq dünyaya gətirmiş, nə etməli olduğunu bilməyən tənbəl və özünə hörməti olmayan valideynlər üçündür.