azərbaycanda psixoloq olmaq

psixologiya günümüzdə gülseren budayıcıoğlu'nun kitablarından ilhamlanaraq dəyərə minən sənətdir. Bununla bərabər, pandemiya dövründə artan depresssiya, təşviş-həyəcan pozuntuları psixoloqun insan həyatındakı rolunu daha yaxşı anlamağa kömək etmişdi.
Azərbaycan üçün psixoloq olmaq həm çətin həm də çox asandır. Asan tərəflərini aşağıda qeyd edirəm. Çətin tərəfini isə entryni oxuduqdan sonra anlayacaqsınız.

1. Sadəcə bakalvr təhsili alaraq bu ünvana sahib olmaq mümkündür. Bu bütün dünya ölkələrində bu şəkildədir, ancaq azərbaycanda daha rahatdır. Çünki heçbir işverən qurum və psixoloqa müraciət edən şəxs o psixoloqun bakalavr təhsil həyatında necə təhsil aldığını, oxuyub oxumadığı ilə bağlı maraqlanmır, psixoloqlarda çox məlumat vermir. Nəticədə bakalavr vaxtı psixologiyanın p'ni bilməyənlər məzun olan kimi özlərinə psixoloq deməyə haqq bilirlər. Eyni zamanda dövlətdə bu vəziyyətə əl atmır. Müəllimlərin, həkimlərin, hüquqşünasların necə ki məzun olduqdan sonra işə qəbulunda mütləq şəkildə bilik imtahanından keçirsə bu sahənin mütəxəssizləri də keçməlidir. (TSPX psixoloq deyil)

2. Təhsildə sosial-psixoloji xidmət (TSPX) oxuyaraq da özünüzə psixoloq deyə bilərsiniz. Bəli, bu heç bir halda etik olmasa da, psixologiya sahəsinin suistimal edilməsi sayılsa da, acı həqiqət budur. Günümüzdə çox məhşur olan uzman psixoloq qadın və onun "etik" prinsiplərlə topladığı komandası var. Yaxşı deyiblər kimdə nə yoxdursa ondan çox danışar deyə. Bu "etik" komanda da təhsildə sosial-psixoloji xidmət ixtisası alanlar özlərini psixoloq adlandırır və fahiş qiymətlərlə seans edir. Bunu öyrənmək çətin deyil, girirsiniz onların blog və ya instagram səhifələrinə orada özləri haqqında informasiya mövcuddur. Bu informasiya içərisində qurum rəhbəri olan xanım, türkçəsi Psikoloji danışmanlık ve Rehberlik (PDR) ixtisasını psixoloji konsultasiya olaraq öz dilimizə çevirmişdir. Sadəcə sahədə olan və türkiyədə təhsil alan psixoloqlar psixoloji konsultasiya ünvanının nə demək olduğunu və belə bir ünvanın ümumiyyətlə olmadığını, türkiyə respublikasında rehber öğretmen ünvanıyla adlandırıldıqlarını çox yaxşı bilir. Etik kodeksin ən birinci bəndinin pozulması burada başlayır.
Həmçinin özünü beynəlxalq dərəcədə akkreditasiyaya sahib superviziyalı təlimlər keçdiyini bildirən psixoloqlar da var. Ancaq hansı müəllim, hansı universitet o məlum deyil. Sual yarana bilər ki, bunun nə fərqi var?
ilk olaraq, bir psixoloqun sizə psixoterapiya edə bilməsi üçün, onun psixoterapiya təlimlərindən keçməsi lazımdır. Ancaq sözdə yox vəya sertifikat satan qurumlardan yox əsl mütəxəssizlərdən almalıdır. Bu təlimlər aylarca çoxsaylı modullara bölünərək verilir. Ən bəsiti CBT təlimi hal-hazırda 4 modul 250 saatlıq superviziyadan ibarətdir. Hər modul bitdiyində imtahana girilir, uğurlu nəticə olduqda digər modula keçmək mümkündür. Qısaca, cbt hərkəsin ağzına saqqız olan ancaq əsl mütəxəssizi azərbaycanda şəxsən tapa bilmədiyim psixoterapiya növüdür.
ikinci olaraq, etik kodeksi qoruyan qurum fahiş qiymətlərini tətbiq etdikləri psixoterapiyaya görə qoyduqlarını bildirir. Ancaq psixoterapiya etik kodeksində fahiş qiymətlərin qoyulması, həmçinin mövcut sahə terapevtlərindən fərqli qiymətlərində qoyulması etik kodeksin pozulmasıdır. Ortada nə dəqiq bir informasiyaları var, nə aldıqları təlimi isbat edən sənəd var ancaq sadəcə ad var ki, psixoterapiyanın müxtəlif və çətin növləriylə məşğuldurlar.

3. Əgər təhsil həyatınızda heçnə oxumadınız, rüşvətlə vəya limit qiymətlərlə məzun olmusuzsa narahat olmayın. Psixologiyanı monarxiyaya çevirən ər-arvad cütlüyünün yanında sizə mütləq iş tapılacaq. Onlar savadlı kadr deyil, məhz sizin kimi sadəcə diplomlu şəxslərə üstünlük verirlər.

4. Sadəcə mərkəzdə də çalışmağa məcbur deyilsiz, Bakının mərkəzindən uzaq qalan istənilən xəstəxanalarına müraciət edirsiz, klinik psixologiya oxumadan sizə birbaşa klinik psixoloq ünvanı verib işə alırlar.

5. Əgər fərqli ixtisası bitiribsiz ancaq çox yaxşı dərd dinləyə məsləhət verə bilirsinizsə, dövlət universitetlərimizə rüşvət verib bu ünvan üzərində 2 illik ixtisasartıma edərək psixologiya sahəsi tələbələrinə dərs deyə, onların sahələrinə məsləhət verməyi öyrədə bilərsiniz. Adamınız varsa bu iş daha yaxşı olur, birbaşa gedirsiz klinikada işləməyə.

6. Bu sahənin məzunusuzsa və işinizi çox sevirsizsə, təhsil həyatınızda yetəri qədər uğurlu nəticələriniz varsa, psixologiyanın p'ni bilirsizsə, sizə pis xəbərim var. Həyatınız boyunca Azərbaycanda fırıldaqçı psixoloq olmadıqca sizin dəyəriniz bilinməyəcək. istədiyiniz qədər etik dəyərləri gözləyin, istədiyiniz qədər həqiqi təlimlər alın, özünüzü inkişaf etdirin, bu ölkədə sizin işiniz çox çətindir.
Çünki sahəni ən birinci tspx uzmanları, sonra saxtakar psixoloqlar sonra da dərd dinləyənlər ələ keçiribdir.
Özünüzə yüzlərcə söz verin, ən yaxşı klinikalarda sürünə sürünə praktikalar keçin, keçdiyiniz o praktika yerləri belə sizin əməyinizin arxasına keçməyə an axtaracaq. Çünki, etik dəyərlərə sahib psixoloqların azərbaycanda rahatlıqla suistimal olunması mümkündür.
Siz seansınızı etik kodeksə uyğun qoyacaqsız, bir baxacaqsız uzman tspx cəbhəsi seanslarının qiymətini 120-240 arası qoyubdur. Düşünəcəksiz bu insanlara kim niyə getsin, ancaq acı həqiqətlə həmin saniyə üzləşəcəksiz.
insanlar sürü psixologiyasına rahatlıqla düşürlər. sertifikatların əhəmiyyətini şişirtmək, adekvat olmayan seans qiymətləri, "psixoterapiya seansının qiyməti keyfiyyətini əks etdirmir başlığını görüb "bunlar həqiqi mütəxəssizdir" deyə düşündürürlər. Əslində özləri də dəfələrlə fərdi seanslarında fahiş qiymətlərinin səbəbini seansların keyfiyyətinə və aldıqları sertifikatlara görə olduğunu vurğulayıb. Nəticədə insanlar "bu psixoloq seans qiymətini aşağı qoyub, digərləri yüksək onda yüksək olan yaxşıdır" deyəcək.

Son olaraq, öncələr azərbaycanda heç olmasa etik olaraq psixiatrların mövcud olduğunu düşünürdüm. Ancaq şarlatan psixoloqlara qapı açan, onları ictimaiyyətdə məhşurlaşdıran, ilahiləşdirən, dahiləşdirən şəxslər təəssüflər olsun ki elə o uzmanlardır.
Çünki Azərbaycanda psixoloq olmaq kurtlar sofrasında olanlara məruz qalmaqdır, müştəri olmaq isə o sofrada ikram edilən kuzu olmaqdır.

Psixoloqa müraciət edərkən, onun diplomunu, hansı terapiyayı tətbiq etdiyini, bunu etməyə icazə verən səlahiyyətli orqanı və mütəxəssizi soruşmağı unutmayın. Özünü kurtlar sofrasından qoruyun, sağlam qalın.

yazarların çəkdikləri pişik şəkilləri

Yurdun güvənliyi bu bariqadalara aiddir



Promosyon (bax: yazarların əlləri )

sözaltı fotoqrafiya

Bütün ən gözəl hekayələr ya yeni şəhərə köçdükdə yada şəhərə yeni birisi köçdükdə başlayır...






yazarların əlləri

nietzsche

Nietzche Ağladığında və bugünü yaşama arzusu əsərindən sitat:

"Bir gün ya da gece şeytan en yalnız yalnızlığınızda gizlice size sokulsa ve dese ki: "Şu anda yaşadığın ve geçmişte yaşamış olduğun hayatı bir kere daha ve sayısız defalarla daha yaşamak zorundasın; bu hayatta yeni hiçbir şey olmayacak ama her acı ve her sevinç ve her düşünce ve her iç çekiş ve hayatındaki anlatılmayacak derecede küçük veya büyük her şey - bu örümcek ve ağaçların arasındaki bu ay bile ve hatta bu an ve ben de - aynı sırayla ve silsileyle sana geri dönecek. Varoluşun ebedi kum saati tekrar tekrar çevrilecek ve onunla birlikte bir toz zerreciği olan sen de!" Kendinizi yere atıp dişlerinizi sıkarak bunları söyleyen şeytana lanet etmez misiniz? Yoksa böyle şahane bir anı yaşadıktan sonra ona şöyle mi cevap verirdiniz? "Sen tanrısın ce daha önce bundan daha ilahi bir şey duymadım." Eğer bu düşünce sizi ele geçirirse sizi ya değiştirir ya da çökertir.

sözaltı fotoqrafiya

Bu başlıqda sincabın gözündəki istanbul şəkilləridə olsun dedim.

1. Küçüksu Kasrı


2. Dolmabahçe sarayı (Mütləq gedin)


3. Topkapı sarayı (Sultanın ayaq uzatmağa seçdiyi otağı) (getməsəzdə olar sevemedim orayı)



4. Beşiktaş-Akaretler (içki içməyə, gecə həyatı yaşamağa istanbulluların seçdiyi yer. Mənim orda nə itim azıb bu uzun sohbətdi)



5. Fatih (Eminönü) mütləq Fatih-Kumkapı tərəfləri gəzin


6.Üsküdar sahili (galp)



7. Kadıköy (mamamın gözüm üstündə dediyi gözü)



8. Beyoğlu





10. yazarların əlləri


11. yazarların ayaqları


12. Yazarların çipsi almağa getdiyi yolu

barbie

Yarım saat əvvəl izlədiyim, çox zövq aldığım, həm çox güldüyüm həm də çox kövrəldiyim film.
Yeni çıxan filmlərin hər biri yeni bir şey öyrətmək üçün deyil də, daha çox fərqindəlik yaratmağa çalışdığını bilirik. Barbie filmidə bu sıraya aiddir.

---Spoiler---

Film başladığı anda ilk barbienin libasını görürük. Əslində həm məntiqli həm də biraz düşündürücü bir seçimdir deyə düşünürəm. Çünki mattel tərəfindən 1955-1964.illərdə almanyada istehsal olunan bild lillinin olmasını daha çox istəyərdim. Ya da ilk barbienin yanında olmasını. Çünki barbie oyuncağının məhz anası filmdə də deyildiyi kimi matteldir, ancaq Elliot və Ruth bild lillidən ilhamlanaraq o barbie'ni yaradıbdır.
Barbie adıda elə mattelin qızı bild lillidən yaranıbdır. Film boyu ssenarist mattelə xüsusi yer verməyi və elliotla ruth'a sətraltı atmacalarla yaxınlaşmağı yaxşı idi.
Aşağıdakı şəkil 15 oktyabr tarixində istanbulda yerləşən "oyuncak müzesi"ndə çəkdiyim şəkildir.


Sağda balaca olan bild lillidir soldaki isə ilk barbiedir. Barbie filmi başlayarkən soldakı barbienin sarışın halıyla başlayır.
Barbie hərgünün eyni keçməsindən məmnunkən bir gün səhər oyandığında ölümlə bağlı düşüncəsi olur. Növbəti gün isə pəncə üstü olan ayaq artıq düz yerə dəyir, narahatçılıq hissləriylə tanış olur. Bunun üçün barbie dünyasında qəribə adlandırılan barbienin yanına gedir. Orada əsl dünyaya dönməsini, onunla oynayan uşağl tapmalı olduğunu deyir qəribə barbie. Əlqərəz bu barbie real dünyaya kenlə bərabər gedir. Barbie insani hisslərlə tanış olarkən kendə ataerkil cəmiyyəti, kişilərin qadınlar üstündəki basqısını, bir sözlə dəxlisiz şeylər kəşf edir və bunu da barbie dünyasındakılara danışaraq kenlər dünyasının təməlini qoyur. Bizim barbie'sə insanlar kimi qarışıq düşüncələrin, hisslərin altında çabalamağa özünü toparlamağa və təkrar öz sahibiylə bərabər barbie dünyasına dönərək düzəlməyə hədəfləyir. Barbie dünyasına gələndə isə ken dünyasının olduğunu, barbielərin kenlərə pivə təklif etdiyini, kenlərin hakimlik qurduğunu görüb tipik barbie yıxıımasıyla ümidsizliyə qapılır. Bu zaman onun köməyinə onunla oynayan qadın gəlir.
Ən sonda hərşey düzəlir, barbie insan olmağı seçir və ginekoloq yanına müayinəyə gedir.

Əslində daha çox detallara enə bilərdim ancaq izləməyə dəyər film olduğu üçün təkcə oxuyaraq keçməyinizi tövsiyyə etmirəm.
izlədiyim saytın linkini qoyuram ancaq birdə sinema zalında da izləməyə gedəcəyimi xüsusilə qeyd edirəm.
link

ölümü qəbullanmamaq

ölümü qəbullana bilməməyin əslində çox normal olduğunu və bunun bir yas mərhələsinin ilkin parçası olduğunuzu bildirdinizmi?
sevdiyimiz birini itirdiyimizdə, ayrıldığımızda, dəyərli birinin vəya mənəvi olaraq dəyərli bir əşyanın itkin düşməsi yas mərhələsinin başlanmasına səbəb olur.
yas mərhələsi nin ümumi 5 mərhələsi var.
1. ölümü qəbullanma bilməmək
2. günahlandırma
3. mübadilə
4. depressiya
5. qəbullanmaq

ölümü qəbullana bilməməyimiz əsasən ani ölüm hallarında baş verir. Uzun müddət xəstəlikdən əziyyət çəkən vəya həkimlərin müddət qoyduğu insanların ölümlərinin qəbullanması 1 aydan qısa müddətə baş verə bilir.
nə qədər yasla bağlı adət-ənənələrimizdə əskiklər olsa da bu mərhələni daha rahat keçirməyimizdə də qismi faydası var. Necə?
ilkin olaraq, ölən şəxsin yaxınlarının semaşkaya getməsi və ölən şəxsi yuması. Nə qədər travmatize olmalarına səbəb olsa da bu onların qəddarcasına səslənsə də ölümü qəbullanmalarına kömək edir.
Ölən adamın 1 gün boyunca evində qalması adəti də həmin şəxsin artıq var olmadığını, son dəfə gördüyümüzü ağrılı da olsa qəbul etməyimizə kömək edir.
bilavasitə yaxınlarının iştirakı ilə torpağa basdırılması da eyni şəkildə təsiri var.

adət-ənənənin mənfi tərəfinə gəldikdə isə yas yaşayan insanlara qarşı "güclü ol, ağlama, artıq yükün daha çoxdur;" kimi düşüncələri aşılamağa çalışmalarıdır. Məhs bu uzanmış yasın yaranmasına tətikləyici faktordur.
digəri isə dini baxımdan tələb olunan ehsanların, yemək verilmə kimi məsələlərin ölən şəxsin 1-ci dərəcəli yaxınları tərəfindən olmasını istəməkdir. Onsuzda yaralı bir insan varkən , o yara dayanmadan qanayarkən bu şəkildə onları yormaq, incitmək, duyğularını basdırmalarına səbəb olur.
Yasın qəbullanmamaq mərhələsi qadınlar üçün çətin keçdiyi düşünülsə də kişilərdə daha çətindir. Çünki, mentalitetimizin kişilərə dayatdığı etiketlər onların psixoloji olaraq 2 qat zərbə almalarına və əziyyət çəkmələrinə səbəb olur. "Sən kişisən, ağlama!; Kişi dediyin sərt olar!; özüvü saz tut anan-bacına sən dayaq olmalısan!" və s.

Ölümü qəbullanmaqda çətinlik yaşanması və yasın uzanmasında əsas səbəblərdən birisi də ani ölümlər, itkinlərdir. Əgər ki, ölən şəxsin yaxınları kobud dildə ölü olaraq görməyibsə ən çətin məsələ başverdi deməkdir.
Pandemiya zamanı bir çox insan dünyasını dəyişdi. ilk zamanlar ölən insanların basdırılma anlarında belə yanında olmağa icazə verilməməsi bugün hələdə uzamış yas yaşayan insanların olmasına səbəbdir. Çünki "belirsizlik, insanlığa yapılan en büyük işgencedir"
bu insanlar ölən şəxsin öldüyünü qəbullanmır, qəbullandığını düşünsə belə içdən-içə o şəxsin uzaqlara getdiyini, ölmədiyini belə düşünə bilir. gündəlik həyatlarında o şəxsə bənzəyən insanları o zənn edə bilirlər. yaxınlaşdıqlarında isə həmin şəxs olmadığını gördüklərində ağır depressiv şikayətlərinin ortaya çıxmasına səbəb olur.
qısaca yasın digər mərhələlərini də qeyd edim.

2-ci mərhələdə günahlandırma, əsəbilik baş verir. Ölən şəxsin yaxınları başqalarını günahlandırır, qisas hissiylə yanıb tutuşur. Çox zaman Allaha qarşı üsyan edir, "niyə o?!" suallarıyla inancları həmin zamanlar zəifləyə bilir. Bu mərhələdə insanların verdiyi reaksiyalar imansızlıqdan vəya qudurmuşluqdan deyil, tamamən çox təbii və olması gərəkən bir reaksiya olduğunu başa düşmək, həmin insanlara qarşı gəlməmək lazımdır. günahlandırma mərhələsi qısa müddət davam edir və sonrakı mərhələyə keçid başlayır.
3-cü mərhələ mübadilə . Bu mərhələdə insan ətrafındakılara qarşı həddindən çox həssaslaşır, "ya o da ölərsə?; ya o da xəstələnərsə?" düşüncələri formalaşır. Həddindən çox müdaxilələr edir, qorumağa çalışır. Əsasən insanlar bu mərhələdə həmçinin ölən insanla bağlı özünü eyniləşdirməyə, oxşar xüsusiyyətlər taparaq eyni sonluğa sahib olacağı inancına da düşə bilir.
4-cü mərhələ depressiya mərhələsidir. Artıq yavaş-yavaş ölümü qəbullanmağa başlayır. Ancaq yenə iç çatışmaları, birilərinə bənzətmə, üsyanlar, insanları qorumağa çalışması, ümidsizlik, çökkünlükdə özünü göstərir. Depressiya mərhələsindən qorxmamaq lazımdır. Bu mərhələdə heç bir şəkildə depressiyaya qarşı psixiatrik dərman müalicəsi və psixoterapiya olmaz! Duyğuların azad olmasında, yasın ağır mərhələlərinin tamamlanmasında səbr əsas məsələdir. Dərmanlar və psixoterapiyalar yasın qısa müddətli olaraq ertelenmesinə və sonraki zamanlarda təkrar ortaya çıxmasına səbəb olur.
sonuncu mərhələsə isə qəbullanma mərhələsidir.

Əgər ki, 6 aydan çox davam edən yas varsa bu zaman kliniki olaraq uzamış yas diaqnozu qoyulur və depressiyaya qarşı dərman müalicəsi başlanılır. 1-2 ay sonra isə şəxs toparlandığında psixoterapiyayla tamamən uzamış yas bitir.

azərbaycan toylarının olmazsa olmazı

uzun müddət ağzı göyçəklər tərəfindən danışılsın deyə, 30 dəqiqə fonaqramayla bahalı paltarlarını toydakı insanlara nümayiş etdirmələri üçün pop tərzi oxuyan müğənnilərin çağrılması, həmin müğənniləri çağırmağı da fəxr bilmələri düşünürəm ki bizim millətin toylarında əsas olmazsa olmazıdır.
Bugünə kimi "populyar-bahalı" bir çox müğənninin iştirak etdiyi toylarda olmuşam, biri belə canlı oxumayıbdır. insanlar ancaq əllərinə telefon alıb onları çəkir, bəzən müğənnilər gəlinlə bəyi də yanına rəqqas kimi çağırıb özünü bir də elə reklam edir.
Millət olaraq həqiqətən anlamağımız gərəkən çox şey var, bunlarında başında pulu düzgün və məntiqli xərcləməkdi. Aygün, röya, zamiq, tünzalə, afaq və s. kimi bahalı müğənnilərə 30 dəqiqə oxumaları üçün minimum 3000 manat verəcəklərinə , canlı konsertlərinə maksimum 100 manat verib 2 saat dinləyə bilərlər. Ən absurd tərəfi isə çağırdıqları müğənnilərin çox mahnısı heç toyda oynamağa uyğun gəlmir, ancaq əlinə telefonu al çək müğənnini, sonra get ancaq flankəsin toyu bahalıydı de prinsipiylədi.

benzodiapezin yoxsunluq sindromu

Benzodiapin tərkibli dərmanları özbaşına kəsilməsi nəticəsində ortaya çıxan sindromdur. Bu sindroma sahib şəxslər ya öz şəxsi istəkləri ilə yada psixiatrın yazdığı reseptə uyğun olaraq istifadə edib anidən kəsilməsiylə yuxu pozulması, əsəbilik, generalizə olunmuş təşviş, əl-ayaqlarda şiddətli titrəmələr, tərləmə, diqqətin fokslaşmasında yaşanan problem, qusma, mədə ağrısı, ürək ritminin artması, baş ağrıları, baş gicəllənməsi, ağırlaşmış vəziyyətlərdə psixoz, nonepileptik nöbetlər , derelizasiya və hallisünasyonlarla özünü göstərir.
Nə üçün?

Benzodiapezin beyində seratoninin ifraz edən hər bir şeyi kəskin oyandırır. istifadə edən şəxslərdə xalq dilində xoşbəxtlik yaşamalarına, təşviş vəziyyətlərinin kəskin azalmasına, rahatlaşmalarına kömək edir.
Benzodiapezin tərkibli dərmanlar minimum 3 möhürlü reseptlə satılır.
Asılılıq yaratma dərəcəsi yüksəkdir , buna görə də istifadəsi 1 aydan çox olmamalıdır. Xəstələrdə ən çox görülən problem isə dərmanı kəsmək istəməməlidir.
1 aydan çox istifadə zamanı həmin xəstə benzodiapezin asılılığı diaqnozu ala bilər.

Praktiki təcrübəmdə rastlaşdığım xəstə 7 ildən çox idi ki, benzodiapezin qəbul edib. 5 gün öncə səyahət üçün bakıya gəlir, dərmanları yanında almağı unudur. ilk gün hərhansısa problem yaşamır ancaq səhəri gün yuxarı yazdığım əks təsirlərin hər birisini əvvəlcə yüngül dərəcəli sonra isə orta-ağır dərəcəli yaşamağa başlayır. Xəstəxanaya gəldiyində isə ağır dərəcəli vəziyyətdə gəlir. Təəccüblü hissə isə budur ki, benzodiapezini tam 7 ildir gündə 3 dəfə istifadə edirmiş. (Xarici ölkədə həkim yazıb)
Xəstə ilə konsultasiyada travmatizə olduğu hadisələri xatırladığında nonepileptik nöbetlərində artış var idi. Bu da onu göstərirdiki, müalicəsi tam deyil, sadəcə simptomların azaldılması, basdırılması şəklində aparılıbdır.
Əziz sözlük, əgər bir gün psixiatr sizə benzodiapezin tərkibli dərman yazarsa dərman istifadəsinin 1 aydan çox çəkməməsinə diqqət yetirin. Həkimin təyin etdiyi azaltma dozlarıyla dərmanı azaldaraq kəsmək lazımdır. Anidən kəsildiyi zaman 1 aydan az istifadə etsəniz belə yenə eyni əks təsirləri yüngül vəya yüngül- orta dərəcəli yaşaya bilərsiniz.
Dərmanın asılılıq yaratmağı yalnız 1 aydan çox istifadəsində və anidən kəsilməsində yaranır.

Fiziki sağlamlığınızı qorumaq üçün öncə psixoloji sağlamlığınızı qorumağı unutmayın!

yemiş

Yayın ən möhtəşəm meyvəsi olan yemiş, balqabaqkimilərin gövdəli bitki növünün meyvəsidir. Elmi adı cucumis melodur.
Vətəni misir kimi düşünülsədə, iran, hindistan ,orta asiya və afrika da vətəni olaraq görülür
Yemiş ən çox kalsium 9 mg və c vitamini 36.7 ilə zəngindir, bununla bərabər dəmir, b1, b2, b5, b6 vitamini, magnezyuma da sahibdir. Həmçinin dərimizin uv şüalarına qarşı qoruyan yüksək miqdarda e vitamininə də sahibdir.
Ümumi yağ dəyəri 0,2 gr , karbonhidratı isə 8 gr dır. Bu karbonhidratında 7.86 gr'nı glukoza, fruktoza və saxaroza təşkil edir.
Buna görə də şəkər xəstələrinin az yeməyi hətta demək olar ki, heç yeməməyi tövsiyyə olunur. Ancaq ümumən çox faydalı meyvədir.
Mütəmadi olaraq istifadəsində c vitamini ilə immun sistemimizi gücləndirir, damar tıxanması, təzyiq kimi problemlərinə, böyrək daşlarının və duzların düşməsinə, yuxu və sinirlilik problemlərinə , göz quruluğuna, saç quruluğuna, qəbzliyə, revmatizmaya və dəri nəmlənməsinə qarşı effektiv təsir göstərir. Əsas məsələsi həddindən çox yeyilməməsidir. Gündə 3 dəfə yeyilə bilər, o şərtlə ki dilim sayı hər birində 2'ni keçməməlidir.

havana sindromu

amerikalı mütəxəssizlərin araşdırmalarına görə istiqamətləndirilmiş zərbəli radyo frekans enerjisi ( sonic attack) olaraq adlandırılan sindromdur.
Havana sindromunu ilk dəfə 2017-ci ildə havana şəhərindəki amerika səfirliyinin nümayəndələrində ortaya çıxmışdır. Amerika bu hadisəni bir akustik zərbə olaraq bildirsə də əldə tutulan ,gözlə görülən bir dəlillərin olmamasına görə fərziyyə olaraq qalmaqdadır. Bu hadisədən Sonra çin və bir neçə ölkədə də bu sindromu yaşayan amerikalı səfirlik işcilərinin olduğu bildirilmişdir.
Havana sindromu baş dönməsi, kəskin qulaq ağrısı, sızlaması, ürək bulantısı, qusma , qaməti ani olaraq itirmək, eşitmənin itməsi, migren və vertigo qarşımı nevroloji xəstəlik simptomları olaraq özünü göstərir.
Özəlliklə amerika səfirlik nümayəndələrinin başına bu hadisənin gəlməsi, amerika dövləti üçün bir təxribat olaraq görməsinə və bununda kökündə rusiyanın durduğunu düşünməsinə səbəb olur. Son araşdırmalara görə də havana sindromu yaşayan işçilərinin 100 nəfərindən 40-da beyin mrt-də patoloji izləmələr görünübdür.
sifarişi verən: Aşmış kamazın şoferi

panendeizm

panendeizm, platon, bruno,hegel, mevlananın fikirlərindən ilhamlanaraq ortaya çıxan fəlsəfi və teoloji bir baxışdır.
pandeizm ə bənzəyən, kainatı tanrı olaraq görən ,ancaq pandeizmdən fərqli olaraq yaranan bütün hərşeyin tanrının bilavasitə özündən bir parçalar olaraq yaratması anlayışıdır.
pandeizm də hərşey tanrıdır.
panendeizmdə yaranan hərşey tanrıdandır.
Bu inanca görə ruhun əsas məqsədi bədəni tərk etdiyində təkrar tanrı halına dönməsidir. Ruh bədəndə var olduğu zamanlarda isə o tanrı deyildir.
onlar üçün tanrı və kainatda olan hərşey həm dəyişən həm stabil, həm sonlu həm də sonsuzdur.
sifarişi verən: Aşmış kamazın şoferi

derealizasiya

tam olaraq yaranma səbəbi bilinməsədə, müasir neyropsixiatri araştırmalar nəticəsində sağ ventral prefontral korteks də yaranan problemlə ortaya çıxa bilən , şəxsin özünə qarşı yadlaşması, özünü "bu bədənə aid deyiləm" düşüncələrinə qapılması, özünü və həyatını kənardan izləyən 2-ci şəxs olaraq düşünməsinə səbəb olan qavrayış problemi olaraq adlandırılır.
Bu şəxslər özləri ilə bağlı kritik və kəskin vəziyyətlərə qarşı vecsiz, hissiz ola bilir, özlərini anlamaqda, bədənlərini tanımaqda , yaşadıqları həyatda sahib olduqları rolu dərketməkdə çətinlik çəkə bilirlər.
Akut stress pozuntusu və travma sonrası stress pozuntusu yaşayan insanlarda sıx-sıx rastlansada, xroniki ağırlaşmış depressiya -ya sahib şəxslərdə də rastlana bilir . Əsasən gənc vəya orta yaşlarda ortaya çıxsada yaşlı insanlarda da demensiya nın başlanmasıyla bərabər paralel şəkildə mövcud ola bilir.
Müalicə və profilaktikasında psixoterapiyanın rolu böyük olsa da, ilkin mərhələnin psixiatrik dərman müalicəsiylə getməsi lazımdır.

Derelizasiyanın ağırlaşmış forması isə depersonalizasiya-derelizasiya halıdır.
(bax: depersonalizasiya )
(baxma: depersonalizasiya-derelizasiya )
sifarişi verən: catasterismi