77. 1941-ci ildə türkiyənin ərzurum bölgəsinin qorucuq kəndində anadan olub.

1959-cu ildə türkiyə cümhuriyyəti diyanət işləri üzrə dövlət komitəsinin nəzdində rəsmi işə başlayan gülən təqribən 30 il türkiyənin ədirnə, qırxlareli, izmir, ədrəmit, manisa, çanaqqala və s. bölgələrində müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. bu illər ərzində həyəcanlı və səmimi söhbətləri, verdiyi xütbə, vəz və konfranslar xalqda dərin bir həyəcan, milli-mənəvi dəyərlərə etimad, xidmət eşqi və şövqü meydana gətirmiş, anadolu insanının sevgisini, ehtiram və hüdudsuz etimadını qazanmışdır.

m.f.gülənin yeni yetişən nəsillərin qəlblə ağlın bütövlüyü içində, ümumbəşəri insani dəyərlər çərçivəsində təhsili və gələcəyə hazırlanması perspektivində irəli sürdüyü fikirlər anadolu insanına üfüq açmışdır. məhz gülənin təşviqi ilə 1990-cı illərdə ilk öncə türkiyədə, sovet ittifaqının dağılması ilə də ilki azərbaycanda olmaqla orta asiya ölkələrində və sonra da dünyanın yüzdən çox dövlətində təhsil müəssisələri açılmışdır.

ideyası, fikri memarlığı və təşviqi fəthullah gülənə aid olan bu müəssisələrin təhsildə və beynəlxalq olimpiadalarda qazandığı uğurlar başda türkiyə olmaqla fəaliyyət göstərdikləri bütün ölkələrdə yüksək səviyyəli dövlət rəsmilərinin, sosioloqların, tanınmış idmançı və incəsənət xadimlərinin, alimlərin, mətbuat orqanları, sivil toplum qurumlarının (qht-lərin) və xalqın rəğbətini, təqdir və minnətdarlığını qazanmışdır. təhsildə əldə olunan müvəffəqiyyətlər türkiyə və dünya ictimaiyyətinin diqqətini fəthullah gülənə və "könüllülər hərəkatı" adlandırılan xidmətlərə yönəltmişdir.

90-cı illərdə türkiyədə gərginlik və qütbləşmə get-gedə artmağa başlamışdı. 1994-cü ildə fəthullah gülənin fəxri sədrliyi ilə qurulan, insanlığı ümumbəşəri sülhə yönəltməyi qarşısına məqsəd qoyan gazeteciler ve yazarlar vakfının (jurnalistlər və yazarlar vəqfi) açılışı, burada müxtəlif dünyagörüşünə malik insanların iştirakı, fəthullah gülənin çıxışının doğurduğu əks-səda həm diqqəti onun fikirlərinə yönəltmiş, həm də türkiyədəki gərgin ab-havanın yumşalmasına və əmin-amanlığın bərqərar olmasına böyük töhfə vermişdir. fəthullah gülənin təşviqi ilə vəqfin nəzdində təşkil edilən "abant platforma"ları ixtilafa səbəb olan mövzularda fərqli fikirlərə malik ziyalıları bir masa ətrafında birləşdirmişdir.

90-cı illər eyni zamanda bütün dünyada mədəniyyətlər və dinlərarası qarşıdurmalardan, münaqişələrdən də bəhs edilən illər idi. türkiyədə müxtəlif təbəqələr arasında təşkil olunan dəyirmi masa, qarşılıqlı müzakirə, birgə konfranslar təcrübəsini fərqli dinlərin nümayəndələri arasında da təsis etmək istəyən fəthullah gülən dialoq və hər kəsi öz mövqeyində öz dəyərləri ilə qəbul etmə mənasında xoşgörü (tolerantlıq) fəaliyyətlərini başlatmışdır. bu məzmunda türkiyədə müxtəlif dinlərin görkəmli nümayəndələrini ziyarət edən, onları qəbul edən fəthullah gülən fərqliliyə baxmayaraq birgəyaşayışın və qarşılıqlı anlayışın mümkünlüyünü dilə gətirmişdir.

bu fikir və fəaliyyətləri ilə dünya ictimaiyyətinin diqqətini çəkən fəthullah gülən 1997-ci ildə amerikada adl rəhbəri abraham foksman (abraham foxman), xristianlar arasında böyük nüfuzu olan kardinal con okonnor (john o’connor) və 1998-ci ildə vatikanda papa ii jan paulla (john paul) görüş keçirmişdir. bu görüşlər mədəniyyətlər və dinlərarası ittifaq və dialoqa böyük töhfə vermişdir. 1999-cu ildə müalicə üçün getdiyi amerikada 11 sentyabr hadisəsindən sonra söylədiyi "müsəlman terrorist, terrorist də müsəlman ola bilməz" sözü də dünya ictimaiyyətində güclü əks-səda doğurmuşdur.

fikirləri və aksiyonu bütün dünyada maraqla qarşılanmış, şəxsiyyəti və əsərləri araşdırma və müzakirələrin başlıca mövzusuna çevrilmişdir. artıq onun ideyaları böyük mütəfəkkirlərlə müqayisəyə, fikirləri amerikanın əyalət senatlarında, londonun lordlar palatasında, rusiyanın dövlət dumasında müzakirəyə, əsərləri əcnəbi ölkələrin məşhur universitetlərində onun adına açılmış kafedra və institutlarda tədqiqata cəlb edilir, aksiyonu müxtəlif dövlətlərdə təşkil olunan konfranslarda araşdırılır. başda amerika, türkiyə, rusiya, italiya, ukrayna və s. ölkələri olmaqla bir çox dövlətlərin nüfuzlu televiziya, jurnal və qəzetləri ondan müsahibələr alır, sülh, sevgi və qardaşlıq mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfranslar onun fikirlərinə, məsləhətlərinə müraciət edir.

başda "dünyanın yaşayan ən böyük intellektual insanı" (2008-ci ilin iyun ayında abş-ın məşhur "foreign policy" jurnalının internetdə keçirdiyi "dünyanın yaşayan ilk 100 intellektual insanı" adlı sorğunun qalibi olaraq) olmaqla bir çox mükafatlara layiq görülmüşdür. səhhətindəki problemlərinə görə hazırda amerikada yaşayan m. fəthullah gülən tirajı milyonları keçən səsli, görüntülü və yazılı əsərləri ilə türkiyənin ən çox izlənilən və oxunan mütəfəkkiridir. müxtəlif jurnal və qəzetlərdə çox sayda məqalələri dərc olunmuş, əsərləri bir çox dillərə tərcümə edilmişdir. hazırda 60-dan çox kitabı nəşr olunmuşdur. həmçinin müxtəlif yerlərdə verdiyi vəz və konfranslarla yanaşı, dini, elmi, fəlsəfi, ədəbi, aktual mövzularda bir çox suallara bədahətən verdiyi cavablarını əks etdirən maqnitofon və video qeydləri vardır.