1. birinci dünya müharibəsi dövründə, dekabr 1914 - yanvar 1915 kampaniyasında ənvər paşa tərəfindən aparılan əməliyyat. qafqaz cəbhəsində ruslara zərbə vurmağa çalışarkən faciə ilə bitmişdir. osmanlı tərəfi 90.000 əsgəri sadəcə donvurmadan itirmişdir.