12. beşeriyyetin ve temeddünün hafızasıdır kitap. çok yavan bir tanım olarak gelebilir size ancak kitap deyince ilk aklıma gelen cümle budur. artık öğrenme aracı olmaktan çıkmıştır benim için. yaşama, sevinç ve şaşırma sebebidir. bir de "kaçış" aracı...ne yazık ki günümüzde ilber ortaylı'dan öğrendiğim "yarı-cahil" şablonuna oturtabileceğimiz insanlardan müteşekkil bir toplumda yaşıyoruz. elbette teknoloji, bilim vs. gelişti ancak bu kavramların kıymetini bilenler yine azınlıktan ibaret. "yarı-cahil" kavramına çok güzel bir örnek verir ilber ortaylı: der ki "goethe ve faust'u duymuş ama hangisi hangisini yazmış bilmez."
şimdi gelelim kitabın "kaçış" aracı olmasına...düşünün bir etrafınızda ne kadar çok kişi var hep ev, araba, tatil, kıyafet, zenginlik vs. üzerine konuşan, hem de tüm gün konuşabilecek kapasitede. toplumun çoğunluğunu oluşturan bu insanlar arasında anne-babamız, dostlarımız, iş arkadaşlarımız falan da var. bana öyle geliyor ki kitabı bir boş vakit öldürme aracından ziyade bir ihtiyaç olarak gören insanlar bu yarı-cahil toplumda bir sıkılma bir öteki olma, kendini bu toplumun dışında hissetme gibi duyguları yaşamaktalar. televizyonda veya internette bakıyorsunuz haberlere: savaş, politikacıların yolsuzluk, hırsızlık, rüşvet haberleri, tecavüz, fakirlik, açlık, şiddet, ölüm haberleri...tam da bu noktada çoğunluğu ölülerden oluşan bir arkadaş grubu bekliyor sizi kütüphanenizde...kendilerini eserleri vasıtasıyla dolaylı olarak tanıdığınız, istediğiniz zaman size bir şeyler anlatacak, kaprissiz insanlar...isaac asimov, einstein, dickens, vahapzade, conan doyle, nazım hikmet ve sair ve sair...işte o zaman sizi uzaya kaçırarak bu leş dünyanın rezil ortamından geçici olarak kurtaracak bir şeyler anlatıyor asimov. veya millet çocuk yaşta evlenmenin doğru olup olmadığını tartışadursun siz dickens ile ingiltere'nin tarihine uzanıyorsunuz. gazetelerdeki adam öldürme hırsızlık olayları canınızı sıkarken, hawking karadeliklerden, bebek evrenlerden bahsediyor...böyle bir ortam işte...ve bunu sağlayan şey kitap...her gün sigaraya -ben de içerim- dünyanın parasını verirken bir sigara parasına kıyıp alamadığımız kitap...play station oynamak, tv'de saçma yarışma programlarını izlemek varken "kim zaman ayıracak?" deyip zamanının olmadığı yalanına kendimizi inandırdığımız kitap...uykuya güzelce dalmak için bir ilaç olarak gördüğümüz kitap...velhasıl-ı kelam kardeşlerim geçtim öğrenmeyi, araştırmanın hazzını, entelektüel birikimi, dilimizi güzel konuşmayı, bu dünyayı anlamayı falan...sadece insan olduğunu bilmek için bile okunmalıdır artık kitab.