1. insanlığın genlərinə həkk olmuş ideologiya xəritəsidi bəlkə də. istər yaradılış hekayələri olsun, istər bədii ədəbiyyat, 90%-dən çoxunda bu plan işlənilir.
ssenari başlayır - durğunluq dövrü. gedişatın ssenariyə, əhvalata, qısacası, yazmağa dəyər hekayəyə çevrilməsi üçün mütləq bir nəfər əsas məkana təşrif gətirməlidi, bəzən də həmin bir nəfər başqa məkana getməlidi (bəzi alleqorik mətnlərə görə, bu bir nəfər bir əşya ilə də əvəzlənə bilir).
yaradılış hekayələrinin bünövrəsində məkan var, adəm var. bura qədər dişə dəyəsi bir hekayə yoxdu. gələcəyə nəql ediləsi bir rəvayət də yoxdu. rutində maraqlı heç nə yoxdu çünki. mütləq bir dəyişiklik olmalıdı ki, hadisəyə əlavə maraq qatılsın və hekayəyə çevrilsin. sonra nə olduğunu bilirik, həvva gəlir və hadisələr zavyazka yaşayır.
firon və yəhudi hekayələrində mütləq və mütləq bir adam gəlir, fələyin çarxına barmaq etdikdən sonra hadisələr cərəyan etməyə başlayır, çünki duru suda qəribə heç nə yoxdu. suyun diqqət çəkməsi üçün mütləq bulanması lazımdı.
"əhdi-cədid"i ("incil"i) isa yazmayıb. hər kəs bilir. amma isa hekayəsinin qəhrəmanı isadı. hardansa peyda olur və hekayə başlayır. hətta isanın ilk gəlişi ilə də başlamır. hekayə isanın ikinci dəfə gəlməsində yatır.

yaxşı deyiblər ki, bütün kitablar (hekayələr) incilin təkrarından başqa bir şey deyil. tam yerinə oturdulmuş fikirdi. eləcə də, "günəşin altında yeni heç bir şey yoxdu". yuxarıda qeyd etdiyim kimi, kodlarımız döngülərdən (buna dövran da deyilir) ibarətdi. çünki nəzəriyyələrdən birinə görə, zaman həm düzxətli həm də dairəvi hərəkət etməkdədi. bu da spiral döngüsü yaradır. necə ki günəş qalaktika boyunca spiralvari dövran etməkdədi.
əksər filmlərdə (dişə dəyəsi filmlərdə) də eyni ssenari yaşanmaqdadı. mütləq və mütləq bir nəfər və ya bir əşya gəlməli, suyu bulandırmalıdı ki, hadisələr hekayəyə çevrilsin. çox uzağa getmədən, "space odyssey 2001"dəki qara başdaşı, "arrival"dakı qara uno-lar və digərləri.
baxdığınız filmləri, oxuduğunuz hekayələri bir də xatırlayın.
oralarda mütləq bir gəliş olmalıdı.