34. Ortalama bir ateist ortalama bir teistden daha dünyagörüşlüdür. Bu o qədər sarsılmaz bir faktdır ki, çətin ki, hansısa bir inanclı bunu inkar edə bilsin. Ateistin bir teistdən fərqli olaraq mütaliə vərdişi var, istər öz baxışını, istərsə də qarşısındakının inancını araşdırıb öyrənir; adətən bu yolla ateist olmaq qərarına gəlir. Ortalama bir teist isə gözünü açandan ona veriləni götürüb. Burada ortalama dedikdə qonşuluğumuzda, məhəlləmizdə, şəhərimizdə yaşayan, hər gün televizor və mətbuatda gördüyümüz növdə insanları nəzərdə tuturam. Hətta bəlkə bu cür ortalama insanlarla ateistləri qarşılaşdırmaq onlara qarşı ədalətsizlik olar, amma richard dawkins, cristopher hitchens kimi hard-core ateistləri, ya da məsələn "ateizmin ceolarını" yox, sözün əsil mənasında ortalama olan ateistləri nəzərdə tuturam.

Bütün dünyada mütəmadi mütaliə etmək vərdişinin bir istisna, marginal hal olduğunu nəzərə almaq kütlənin axarından ayrılıb mütaliə etməyin oxuyanla oxumayan arasındakı fərq uçurumunun təsəvvürdə canlanmasına imkan yaradır. Kütlənin axarı ilə aktual düşüncə tərzini nəzərdə tuturam; hər halda bu cür kasad bir axardan ayrılmaq fərdin özünə xeyir verməsindən başqa bir mənaya gəlmir. Yuxarıda spesifikləşdirməmək üçün ateist və müsəlman yerinə, ateist və teist dedim, lakin bunu azərbaycan konteksti ilə məhdudlaşdırsaq iki qrup arasındakı fərq nəhəng bir ölçüyə gələr. Onsuz da mütaliə vərdişinin olmadığı bir ölkədə bu vərdişə sahib olmaq insanı irəliyə keçirir, bunu isə sinif, ideologiya, təbəqə və s. kimi kateqoriyalarla yox, məhz dini baxış kimi bir kateqoriya ilə spesifikləşdirdikdə ateistlər (söhbət artıq müsəlmanlardan gedir) teistlərdən nəzərəçarpacaq dərəcədə öndə olur.