10. inanclı olmağın gətirdiyi, həyatı dinc və rahat şəkildə yaşamağın vermiş olduğu imtiyazlardır. inanclı biri dedikdə isə kəlmeyi şəhadəti belə bilməyib özünə müsəlman deyən və yaxud cihad adı ilə qırğınlar törədən insanlar nəzərdə tutulmur.

Hər şeydən öncə, inanclı insanlar ölümdən sonrakı həyata; cənnət və cəhənnəmə inandıqlarına görə, həyat imtahanı adlandırılan yerdəki həyatı bacardıqları qədər əxlaqlı və düzgün yaşamağa, həmişə haqqın tərəfində durmağa çalışarlar. Saman altdan su yeridən də deyillər. Çünki bilirlər ki, heç kim onların elədikləri hərəkəti görməsə belə, hər şey Allah tərəfindən izlənilir və bu hərəkətlərə görə hesab verəcəklər. Buna görə də, davamlı yaxşılıq etməyə və əxlaqlı olmağa çalışırlar. Zira inanclı olmayan birinə görə əxlaqlı olmaq o qədər də sərfəli deyil. Əxlaqlı olmağın apardıqları yanında gətirdikləri daha azdır. Əgər etdiyimiz hərəkətlərə görə heç kimə hesab verməyəcəyiksə, əxlaqlı olmağın rasional bir səbəbi yoxdur.

Beynimizdə özümüzün də bilmədiyi saysız proseslər gedir; bunlardan biri də odur ki, beynimiz kalkulyator kimi etdiyimiz hərəkətlərin bizə qazandırdıqlarını və apardıqlarını hesablayır. Əgər qazandırdıqları daha azdırsa, beyin hormanlar ifraz edir və bizə narahatlıq verir. inanclı biri etdiyi əxlaqlı hərəkətlərə görə, uçuq-sökük daxmada belə qalsa, cənnətə inandığı üçün heç bir narahatlıq duymaz. Çünki ona görə, belə hərəkətlərin ona qazandırdıqları daha çoxdur. Əksinə, inanclı olmayan birində belə bir davranışın şahidi ola bilmərik. Onlara görə, ölümdən sonra həyat; cənnət və cəhənnəm yoxdur. Bununla da, belə insanlar yerdə öz cənnətlərini yaratmaq istəyərlər və bu cənnətə çatmaq üçün həmişə əxlaqlı və düzgün davranmaq onlara görə zərurət deyil. Dünyanın ən yaxşı seriallarından biri olan Breaking Bad'in yaradıcısı Vince Gilligan öz intervyularının birində belə deyir:

"I'm pretty much agnostic at this point in my life. But I find atheism just as hard to get my head around as I find fundamental Christianity. Because if there is no such thing as cosmic juice, what is the point of being good? That's the one thing that no one ever explained to me. Why shouldn't I go rob a bank? especially, if I'm smart enough to get away with it? What's stopping me?"

Gilligan aqnostik olduğunu etiraf edir və ateistliyi xristianlıq qədər başa düşməkdə çətinlik çəkdiyi bir məfhum olaraq görür. villigan deyir ki, ateist birinə görə, əxlaqlı və düzgün olmağın nə mənası var? Onlara belə davranmağa nə stimul verə bilər? və yaxud inancı olmayan birinə bank soymağa mane olan şey nədir? Burada Gilliganın dilemmada qaldığını görmək olar. Elə bu dilemmanı biz walter white obrazında da müşahidə edə bilərik. walter əgər inanclı biri deyilsə, ona meth hazırlayıb satmaqda nə mane ola bilər axı?

intihara çox uzaqdırlar. islama görə, ən ağır cinayət tövbəsiz cinayətdir. Digər tərəfdən yerdəki bütün insan canları Allaha məxsusdur və bu canları almaq, bu öz canın belə olsa, cinayət sayılır. intihar etdikdə isə öldüyünüz üçün (tavtologiyaya görə üzürlü sayın) prinsipcə, cinayət törətdikdən sonra tövbə edə bilmirsiniz. Buna görə də, inanclı birinin intihar etməsi çox nadir hallarda olur və onlar həmişə gələcəyə ümidlə baxırlar. Çünki bilirlər ki, bu, Allah tərəfindən qarşılarına çıxarılmış bir sınaqdır.

Özlərini yalnız hiss etmirlər. inanclı insan ən yalnız olduğu anlarda belə, özünü tək hiss etmir, Allahın varlığını hiss edərək ona sığınır, ən çətin zamanlarda dua edərək ondan yol göstərməsini xahiş edir. inanclı olmayan biri isə belə vəziyyətə düşdükdə ümidsizliyə qapılaraq depresiya ilə boğuşur. Çünki kömək istəyəcəkləri, sığınacaqları kimsələri yoxdur.

Dövrümüzün müti insanları hər şeyi sorğulayan insanlardan qat-qat daha xoşbəxt yaşayır. Skeptik insanlar hər şeydə məna axtarmağa çalışırlar. inanclı insanların isə hər şeydə məna axtarmaq kimi bir dərdləri yoxdur. Çünki, onlar həmin mənanı müəyyən dəyərlərə inanmaqla artıq tapıblar və bunlara görə də, inanclı olmaq həyatın qarşımıza çıxardığı çətinliklərin üstəsindən gəlmək və onlara tabb gətirmək üçün ən yaxşı vasitədir.

P.s. yazı sanki inanclı olmayan biri tərəfindən yazıldığı təəsürratı yaratsa da, özüm ateist və yaxud aqnostik deyiləm. Baxmayaraq ki, yeniyetmə vaxtlarından bu yana bir neçə kitab mənə bu mövzuda təsir edib və hələ də içimdə bəzi şübhələr qalıb. Lakin inancımı qorumağa çalışıram. Çünki, ateist olmaq və bunu qəbul etmək onun nəticələrinə də qatlaşmaq deməkdir və mənə görə, bu böyük cəsarət tələb edir. həmin insanın həyatda güclü bir məqsədi yoxdursa, həyat onun üçün çox çətin olacaq. Təbii ki, söhbət qaraqanın kitablarını oxuyub ateist olanlardan getmir.