58. məncə evlilik, ailə həyatı filan, iki sevgilinin birlikdəliyindən daha üstün bir şeydir. nəinki iki sevgili, heç iki dost, iki ailə üzvü (ana və övlad, bacı və qardaş və s.), yəni bir-birinə dəyər verən, bir birinə uzlaşan 2 şəxsin eyni evin içində uzun illər keçirməsi və bu uzun illəri də problemsiz, davasız, əsəbsiz keçirməsi mümkün deyil. iki canlının eyni ortamda gecə-gündüz, uzun illər eyni damın altında problemsiz yaşamaları mümkün deyil. insan özü-özü ilə belə dalaşır qaldı ki, başqasıyla. sevgi varsa qalanı düzələr deyir çoxu. o, elə deyil. sevginin nə olduğu da ayrı bir geniş mövzudur. qısaca desək sevgi 2 insanın bir-birlərinin hormonal tələblərinə cavab verdiyi bir birlikdəlikdir. ki məsələ daha çox hormonlarla əlaqəlidirsə bir müddət sonra da hormonal tələblərin dəyişə biləcəyini, qarşı tərəfin görünüşünün və ya zövqünün formalaşa, dəyişə biləcəyini nəzərə alsaq bu məntiqlə 50 ili eyni damda keçirməyi gözə almaq riskli olar. yəni evliliyi sırf sevgi üstündə qurmaq da risklidir. əsas məsələ məntiqdir. bir evliliyin uzun illər yaşamasını istəyirsənsə bu dünyaya məntiqlə girməlisən. birinci öz xasiyətimizi bilməliyik. nələri sevirik, nələrə önəm veririk, əsəbiyik mi, yoxsa altdan alarıq mı, axşam işdən gələndə süfrədə isti yeməyin olması bizim üçün vacibdirmi, yoxsa bunlar boş şeylərdimi bizim üçün və s. bunları, öz tələblərimizi analiz edib bilməliyik ilk öncə. hə bu çox qəşəy qızdı, ikimiz də metal dinləyirik, ikimiz də eyni seriala baxırıq, eyni kitabları sevirik, eyni şeylər bizi güldürür və ağladır məntiqi ilə sən sevgili ola bilərsən amma evlilik başqa söhbətdi. sən eyni mahnıya qulaq asıb zövq aldığın qızla sabah uşaq böyüdəcəksən. gecə 3-də yuxudan qalxıb pampers dəyişəcəkmi o metal dinləyən qız? və ya sən özün də bilirsən ki, qısqancsan, sabah yenə gecə səhərə qədər partilərdə vaxt keçirmək istəsə necə? sənə görə bunları fəda edəcək bəlkə amma bu fədakarlığın qarşısında səndən heçnə istəməyəcək səncə? bəlkə elə şeylər istəyəcək ki, sən bunları fəda edə bilməyəcəksən? və ya uzun illər ikiniz də bu fədakarlıqlardan yorulacaqsız bəlkə? "tofiq, artıq bizdə getmir, alınmır, yoruluram" cümlələrini eşidəcəksən bəlkə bu uzun illər sonrakı fədakarlıqların ardından? eyni musiqiləri sevməklə bu yaşanacaqların nəticəsini bilmək olmur. ona görə öz tələblərinizə cavab verəcək insanla evlənin. azərbaycan kişiləri və ya qızları, elə hamımız ortalama tipik azərbaycanlılarıq. nə qədər marjinal olduğumuzu iddia etsək də, hamımız kiminçünsə işləyirik, hamımız ay sonu maaşı sıxırıq, hamımız hər gün restoranlarda qəlyanaltı etmirik, və ya hər gün yeni bir şey almırıq, heç birimiz "amaan koy götüne" deyəcək qədər maddi baxımdan imkanlı deyilik ki, yaşana biləcək hər problemi ən azından pulla solve edək. məsələ tək maddiyatda da deyil əlbəttə. belə bir şey deyək məsələn. şəlalə ünsiyyətcil, xoş, insanlardan qaçmayan, hərkəslə xoş ünsiyyət saxlamağa çalışan bir qızdır. məzi də zor oğlandı, ailəcanlı, zəhmətkeş, yaraşıqlı, mizah anlayışı yüksək və s. və s. kimi qəşəy xarakteri var. şəlalə və məzi sevgili olduqları müddətdə qəşəng, əyləncəli vaxt keçiriblər, dostlarla yığışıb nə bilim min hoqqadan çıxıblar, dar günlərində bir-birlərinin yanında olublar, məzi şəlaləni qucaqlayanda şəlalə bütün dərdi qəmi unudub və s. bunlar müəyyən vaxt sonra evlilik qərarları alırlar. bir-birimizi sevirik evlənək deyirlər. evlənirlər sonra. şəlalə məzigilə gəlin gəlir. biraz vaxt keçir filan. şəlalə qonşularla qaynıyır qarışır. məzigilin də qonşuluğunda peysər bidənə dayı var. elman dayı. özünə hörmət etməyənin biridi. hamı kimi məzinin də arası yoxdu elman kişiynən. məzi şəlaləyə başa salır ki, bu kişiylə çalış məsafə saxla qandonun biridi. şəlalə deyir yaxşı. bir gün elman dayı həyətdə iş görür şəlaləni çağırı köməyə. nə bilim civəyə paltar asmaq istəyir deyir "şəlalə, qızım, mənim bu arvad işlərindən yaxşı başım çıxmır bir köməh eləsən". şəlalə də nə bilsin. gedir kişiyə köməy eləsin kişi qəhbə-qəhbə hərəkətdər eliyir. kişinin də cavabın verir qəşəycə. evə gəlir məziyə heçnə demir. qonşuluqdakı suka isa gəlir məziyə deyir bəs belə-belə. məzi gedir elmanı çırpışdırır, ya nə bilim polis zad zırt pırt əsəbin soyudur. elman da 100-dən 200-dən basır polisin cibinə qayıdır evə. məzinin başqa yerə köçməyə də imkanı yoxdu. şəlaləyə deyir "sən gərək onla məsafəni saxlayardın demişdim axı sənə". şəlalənin də əsəbi mamentinə düşür. insandı da əsəbi formada cavab qaytarır ki bəs "məzi günah məndə deyil bunu sən də bilirsən o cındıra görə mənə niyə söz deyirsən?" məzi görür şəlalə əsəbidi soxur içinə. şəlalə də sonradan üzr istəyir overreactedliyinə görə barışırlar. aradan bir müddət keçir. daha bir neçə liçni hadisələr yaşanır. bir gün məzi şəlalənin sözünə qulaq asmır, bir gün şəlalə məzi dediyini etmir və məcbur qalıb yalan danışır, sonra bunun üstü açılır, yenə hər iki tərəf soxur içinə və s. bu hadisələr bütün evliliklərdə baş verir. yəni real həyat budu. ütopiyada deyilik kayfdan qanadlanıb cırıla-cırıla yola verək hər günü. kos-koca 50 il birlikdəlik nə deməkdir? belə məişət məsələlərinin də qabarması deməkdir. indi hər iki tərəf ''sevirik evlənək'' deməklə gələcəkdəki əsəbi vəziyyətlərini, fədakarlıqlarını, etmək istəmədiklərini etmə məcburiyyətində qalacaqlarını sığortalaya bilməzlər. yəni sevmək bunları sığortalamağa kifayət etmir. deməyim odur ki, evlilik və sevgililik tamam bir-birindən fərqli frazalardır. tamam fərqli. evlilikdə vacib olan məntiqdir. evlənirsə bir adam məntiq evliliyi qurmalıdır məncə. sevirsənsə lap yaxşı amma eyni zövqə sahib olduğunuza görə, ya da qarşı tərəfin görünüşü sizi qane edir deyə, ya da qarşı tərəfin maddi imkanı, statusunə görə yox, gələcək 50 il ərzzində baş verə biləcək bütün növ problemləri qarşı tərəflə həll edə biləcəmmi? onunla uzlaşa biləcəmmi? məntiqiylə evlənin. bir-birimizi seviriksə hər şeyin üstəsindən gələrik deyə bir şey yoxdur. sevgi hara, ailə-məişət problemlərini yola verə bilmək hara.