kitab ümumilikdə 2 hissədən ibarətdir - birinci hissə şeirin yazılışı haqqında, ikinci hissə isə şeirdən ibarətdir. normalda çox da şeir sevən birisi deyiləm amma the raven mənim üçün oxuyub keçiləcək sıradan şeir deyil. ölüm acısı, kədər, ümidsizlik və yalnızlıq sətirlərə qonub sanki.
yazıçı 1946-cı ildə graham's jurnalı üçün "yazının fəlsəfəsi" adlı qsa əsər yazır. indi deyəcəksiz bunun quzğuna nə dəxli?! dəxli odur ki, bu əsərdə yazıçı şeiri yazarkən diqqət etdiyi önəmli məsələlərə toxunur və yaxşı yazar olmaq istəyənlərə tövsiyyələr verir.
yazının fəlsəfəsində yazar belə bir qeyd edib:
özümdən bunu soruşdum: "bütün melanxolik mövzularda, insanların univerisal anlayışına görə ən melanxolik olan nədir?" cavab əlbəttə ki, ölümdür.
ölümün qaranlığını yazıçı olduqca gözəl əks etdirib şeirdə. bir növ ölümü şeirsəlləşdirib. ümumiyyətlə, nədir ölüm bizim üçün? torpaq altında yatan yaxınlarımızın cəsədləridir? ya onları bir daha görməməyin yaşatdığı ağrı?
ölüm eynən poe'nun quzğunu kimi ağıllıdır - nə vaxt və haradan gələcəyi bəlli olmaz. həmişə xəfifə alırıq və üzərində düşünmürük - düşünməkdən qaçırıq. bu gün deyib-gülərək danışdığımız insanların bir gün öləcəyini bilirik amma qəbul etmək, bu haqda düşünmək istəmirik. oysa hər nəfəs ölümə doğru bir addımdır və bir gün ölüm gələcək. eynən quzğun kimi. biz isə bəyazı, xoşbəxtliyi sevirik. quzğunu, qara rəngi qəbul edə bilmirik. amma quzğun bizim istəyimiz olmadan gəlir, eynən ruhumuzu bürüyən kədər kimi.
şeirdə hər şey qaranlıq gecədə, gənc və hüzünlü bir gəncin otağında baş verir. fırtınalı gecədə evindən qaçan quzğun, sevgilisinin yasını tutan gənc oğlanın pəncərəsindən girərək otaqdakı büst üzərinə qonur. şeir sevgilisinin ölümünü sorğulayan gənc oğlanla quzğun arasındakı dialoqlardan ibarətdir.
kitab sadəcə şeirdən deyil, həm də möhtəşəm illüstrasiyalardan ibarətdir. indi isə həmin rəsmlər haqda kiçik bir bilgi verim sizə:
kitabdakı rəsmləri çəkən rəssam *gustavo dore* 1932-ci ildə doğulmuş bir fransız rəssamıdır. rəssam həm də illüstrasiya ilə məşğul olduğundan bir çox kitabı öz rəsmləri ilə gözəlləşdirib. misal olaraq itirilmiş cənnət, don kixot, ilahi komediya, quzğun və s. deyə bilərik.
yenə qayıdaq şeirimizə. gənc oğlan quzğuna acı dolu suallar verir, hər dəfə də eyni cavab - nevermore! yəni əsla! hamımız belə deyilmiyik? cavabını bildiyimiz suallara ümidlə başqa bir cavab gözləyirik. bəlkə hamımız o gənc oğlanıq və quzğun ilə danışmışıq nə vaxtsa?
əzizim poe, bu gözəl əsərini unutmayacam, əmin ol.
the raven
