“ilk sevgi pişik kimi səssiz yaxınlaşdı. Onun gəlişini nə gördüm, nə də eşitdim. Eşq yavaş –yavaş içimə yayıldı. Eynilə iki şəkil neqativinin təsadüfən üst-üstə gəlməsi kimi.“
1923-cü ilin yazında Frida on beş yaşını bitirdi. Latın Amerikasında qadınlar üçün vacib bir mərhələ olan "on beş yaş şənlikləri" olduqca məşhur idi. Bu şənliklərdə onlar dinə, həyata və “qadınlığa giriş”i qeyd edirdilər. Fridaya görə isə on beş yaşı təyin edən sevginin kəşf olunması idi. “Uşaq olanda bir qığılcım kimi çıtırdayardım. Böyüdüm təpədən dırnağa alov oldum. Mən inqilabın, birdə atalarımın tapdığı qoca atəş tanrısının qızıyam, buna şübhəm yoxdu.”
Fridanın uşaqlıqda kobud bir halı vardı. Anası oğlan uşağı kimi olduğunu deyib heyfsilənir, məhəllədəkilər isə “yaman da eybəcər qızın var” deyərdilər. Frida ilk sevgilisi Alexandroya yazdığı eşq məktubları ilə oğlan uşağı havasından qurtuldu. Alexandroya aşiq olan qızcığaz bu münasibətdə əngəllərlə qarşılaşmamaq üçün əlindən gələni edirdi.
o Alexandronu ailəsindən gizlədərdi. Ailəsi buna qarşı çıxmayacaqdı, amma Frida gizli münasibət yaşayaraq yaşadıqlarını daha güclü hala gətirməyi seçmişdi. Şəkillərlə bəzənmiş, öpüşlərə bürünmüş məktubları yazmaq üçün gecəni gözləyirdi. Firidanın ehtirasla örtülmüş münasibəti təəssüf ki, bədbəxt bir hadisə ilə yarımçıq qaldı. Üstəlik bu hadisə Fridanın uğursuz həyatının da başlanğıcı olmuşdu. Keçirdiyi avtomobil qəzası rəsm çəkməyindən tutmuş, sevməyinə qədər bir çox şeyi dəyişdi.
17 sentyabr 1925- ci ildə Frida və Alexandro yan-yana oturub zarafatlaşırdılar. Gözlənilmədən gələn qatar avtobusun keçmək üzrə olduğu relslərdə dəhşətli qəza törətmişdi. Şiddətli zərbə nəticəsində avtobus sürüşmüş, içində üzbəüz oturan adamlar bir birinə dəymiş, ən pisi isə, bir neçə dəfə fırlanan avtobusun pəncərəsindən çölə düşmüşdülər.
Alexandro qatarın altına yıxılmışdı. Frida isə şüşə qırıntılarının üstündə huşunu itirib qalmışdı. Ətrafına yığışan adamlar: “Baxın, baxın, kürəyində nəsə var” - deyə bağırırdılar. Alexandro yaxındakı çayxananın qabağına qoyulmuş bilyard stoluna qədər Fridanı qucağında gətirmiş, Fridanın bədənini deşib keçən böyük dəmir parçasını ətrafındakı adamların köməyi ilə dartıb çıxarmışdı. Qışqırıqlar, qan və ölüləri daşıyan maşınların içində başını itirən Alexandro Frida üçün “öləcək, öləcək” deməkdən başqa heç nə edə bilmirdi. Alexandro sonralar hadisəni belə danışırdı: “Dəmiri çıxaranda Frida elə bağırmışdı ki, səsi qızıl xaçın tibbi yardım maşınının siqnal səsindən bərk çıxmışdı.”
Hadisədən sonra boz xəstəxana otaqları, kədər dolu anlar Fridanı gözləyirdi. Həkimlər yaşamağının möcüzə olduğunu demişdilər. Fridanın bütün bədənini sarımışdılar, bircə üzü zədələnməmişdi. Üçüncü və dördüncü onurğa sümükləri qırılmışdı. Onurğa sümüyündəki 3, sol ayağındakı on bir qırıq, sol dirsəyindəki çıxıq onun ən yüngül yaraları idi. Daha pisi isə, sağ ombasından girib cinsiyyət orqanından çıxan dəmir parçası idi. Frida qəzadan sonra düz doqquz ay ərzində gipsdən düzəldilmiş korset geyinmək məcburiyyətində qalmışdı.
Hadisədən bir ay sonra onu evə buraxdılar. Tərpənmədən kürəyi üstə yatmağa məhkum idi. Yatağına uzanan kimi ilk işi Alexandroya məktub yazmaq oldu. Ancaq Alexandrodan gələn cavablar Fridanın gözlədiyi kimi deyildi: iki sevgili bir-birilərindən ayrılmaq üzrə idilər. Beləliklə, Fridanın fiziki ağrılarının üstünə bir də eşq ağrısı gəlmişdi.
Ancaq Frida bu sevgini belə asanlıqla bitirmək istəmirdi. Çünki sahib olduğu yaralı ruh və bədənlə edə biləcəyi tək şey Alexandroya aşiq olmaq idi. Bu səbəbdən içindəki sevgisi gündən – günə böyüyürdü. Bütün bu uğursuz şərtlər içində Frida yenə də fövqəladə bir güc nümayiş etdirirdi.
Bu arada ailə üzvləri Fridanın yatağını dəyişdirib daha rahat ola biləcəkləri bir yataq hazırlamışdılar. Yeni yataqla birlikdə Fridanın yaşamı da dəyişmişdi. Sütunlu yatağın tavanına ayna düzəltdirmişdilər. Özünün dediyi kimi, bu güzgü onun günlərinin və gecələrinin cəlladı olmuşdu. “Artıq hər yerdə Frida vardı.” Tavanına ayna asılana qədər fridanın şəkil çəkmək istəyi yox idi. Sonralar isə eşq və rəsm Fridanın həyatının ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdi.
Fridanın ilk rəsm əsərini Alexandro üçün çəkmişdi (şəkil1). “Və əslində elə də önəm vermədən şəkli çəkməyə başladım” deyən Frida ilk dəfə rəsm çəkəndə on doqquz yaşında idi. Korsetə sarılmış Frida, öz rəsmini çəkdiyi portretində özünü mükəmməl qadın kimi təsvir etmişdi. Əynində şərab rəngli yaxası işləmələri paltar vardı. Gözlərindəki ifadə kəskin idi. Sağ əli önə doğru uzanmışdı. Şübhəsiz ki, əlini Alexandronun tutması üçün uzatmışdı (şəkil2).
Bu tablo Alexandro ilə Fridanın itib getməkdə olan sevgisini təzələmişdi. Üstəlik hər ikisi başqa ölkələrdə idi. Frida yatağında, Alexandro isə başqa bir coğrafiyada ikən münasibətləri davam edirdi. 1926-cı ilin son ayları həsrət rəsm, ümid və həyəcan içində keçmişdi. Amma Alexandronun səfərləri bitmək bilmirdi. Buna bir az da onun ata-anası səbəb olmuşdu. Təhsilini bəhanə edərək onu şikəst Fridadan uzaqlaşdırırdılar. Əlindən ağlamaqdan başqa heç nə gəlməyən Frida bu şoku da sovuşdurdu.
frida O qədər qürurlu idi ki, ümidli anları keçən kimi özünü toparladı. Qəzadan öncə ilk sevgilisi Alexandro ilə başqa ölkələrə getməyin xəyalını quran Frida, Alexandronun tək Meksikadan ayrılmağı ilə gənclik xəyallarına vida etmişdi. Bu vaxtlarda həm də səhhəti ilə başı bəlada idi. Korsetin birini çıxardıb o birini taxırdılar. Bir korsetin taxılması ən az dörd saat çəkirdi. Xəstəlik dolu günlər Frirdanı rəssamlığa yaxınlaşdırırdı. Öz portretindən sonra ətrafındakıların şəkillərini çəkməyə başladı. Səhhəti icazə verdiyi qədər işləyirdi.
1927-ci ilin noyabrında Alexandro Avropadan qayıdanda Frida bir az yaxşılaşmışdı. Ağrıları olmasına baxmayaraq, o oturur, yeriyirdi. iki gəncin münasibəti aylar keçdikcə əvvəlki kimi olmağa başlayırdı. Alexandroya görə aralarındakı çox yaxşı bir dostluq, Fridaya görə isə sadəcə sevgi idi.
1928-ci ilin əvvəllərində Frida sənət aləminə girməyə başlamışdı. Bu arada Alexandro başqa birinə aşiq olur. Frida buna inanmır, aralarında sevginin olduğunu deməkdən əl çəkməsə də, uşaqlıq sevgisinin bitməsinə mane ola bilmir.
şəkil1 - alexandro gomez arias
şəkil2 - frida kahlo
mənbə: kayzen.az, arthipo.com