3. dünyanı bilmirəm, ancaq mənim dünyamı 100% uşaqlar idarə edir. idarə etməkdən fərqlidi bir az. uşaq görsəm sevinib güləcəm, uşaq mənə gülsə xoşbəxtlikdən göylərə uçacam, uşağın kefi qaçsa özümü bədbəxt hiss edəcəm, uşaq ağlasa... uşaq ağlasa, göz yaşları sel olub qəlbimə yağar, dolu olub bədənimi üşüdər, şaxta olub həyatımı dondurar. bəs 10 aylıq körpə uşaq uçqunlar altında qalıb öləndə, ağır xəsarət almış digər 3 yaşlı "necəsən, xədicə?" sualına ağlaya-ağlaya "yaxşıyam" deyəndə necə? bax, həmin nöqtə mənim pikim idi. nifrətin nə olduğunu dibinə qədər yaşayaraq öyrəndiyim an idi. ürəyim qum olub əlimdən süzüldü, külək də göyə sovurub yox elədi. indi çox yaxşı hiss edirəm ki, sovrulan hər zərrə "qum dənəciyi" dünyadakı bütün uşaqların - ağının, qarasının, xəstəsinin, sağlamının, anasızın, atasızın, qız olduğu üçün dünyaya gəlməmiş öldürülənlərin, dünyaya gələndən sonra diri-diri basdırılanların, aclıqdan quru çöp qalanların, yolun qırağında köhnə məktəbli çantasının içindən salfetka çıxarıb satanların, güllələnəcəyini bilib "ana, uşaqlara balaca güllə ilə öldürürlər, hə?" deyənlərin, zəhraların, sabah 15 yaşı olacağı halda həmişə 14 qalanların yanındadı..
sarsıntıdan gün ərzində ruh kimi gəzmişəm, nə iş gördüyüm yadıma gəlmir, bir-neçəsi istisna.

məktəblər bağlanıb və üstümüzdə məsuliyyəti olan ev tapşırığı yoxdur deyə, həm də bir az uşaqlar gülsün, dünya rənglənsin, dünyam rənglənsin deyə şagirdlərimə dedim gəlin bir az maraqlı şeylərdən danışaq, məsələn sevgidən.
2-də oxuyan 2 oğlan uşağı var, başladım bunlardan sevdikləri qızlar haqqında soruşmağa. ayallah, elə qızardılar, elə pörtdülər ki, az qaldım hamısını dişlək-dişlək edib qollarında diş izi ilə yola salım, deyim al bu da sənə sevgi göstəricisi..
biri deyir ki, müəllimə mənim 3 dənə sevdiyim qız var, aldadıram hamısını. başa salıram ki, bəs aldatmaq, yalan danışmaq yaxşı şey deyil. qızlar bunu bilsələr çox pis olacaqlar. səni aldatsalar necə olarsan, bax onlar da elə. qayıtdı ki, müəllimə, pis olaram e, axı üçünü də sevirəm...

digərində vəziyyət ciddidi. gedib qızın atasına qorxa-qorxa qızını sevdiyini deyib, qızın atası da deyib "cəhənnəmə sev".. uşağın bunları danışanda gözlərinin solmasını görməli idiniz. belə insanlar niyə yaşayır axı? nəysə, entrymin bu hissəsini uşaqlarla yaşadığım gülməli hadisələrə həsr etmək istəyirəm, ümid edirəm sizi də yüngülləşdirə biləcəklər..

bir oğlan da var, 4-də oxuyur, bundan əvvəl danışdığım uşağın böyük qardaşıdı. soruşuram "sən də qızları aldadırsan?". deyir "müəllimə, aldatmaq nə deməkdi ki? bir dənə qız var onla yazışıram məktəbdə, aldadıram onu?" deyirəm sənin saflığına quzu kəsərəm mən, həmişə belə qal. özü də bilirsiz necə yazışırlar? boş dərslərdə dəftərə məktub yazıb əldən-ələ ötürərək. keçən dəfə bir dəftərini gördüm, götürəndə dedi müəllimə qızla yazışma dəftərimdi, oxumayın, dedim yaxşı. sonra bir dənə bəzəkli balaca dəftər alıb verdim ki, al bunu elə qızla yazışma dəftəri. həm balacadı, həm də daha gəşəngdi, içində gəşəng şeylər yazarsız. çox ürəkdən güldü, dedi ee müəllimə, utanıram...
həmin uşağın kirpikləri maşallah olsun çox uzundu. adı cəlildi, deyirəm ay cəlil, kirpiklərin bir az da uzansa saçlarına çatacaq. deyir necə? dedim tuş vuraq uzansın, baxaq. bu qurban olduğum da kosmetika nədi bilmir, dedi gətirin vurun. vurdum, yanındakı qız güldü bu da başa düşdü ki qız üçün imiş bu tuş... tuşu vurdum, sonra mənim mickey mouse qulaqlı obodokum var, dərsdə taxıram ki, uşaqlar qarşılarında tay-tuşlarını görüb rahat olsunlar, adını da "mariya müəllimənin qulaqları" qoyublar, nəysə, taxdım bunu onun başına. şəklin çəkəndə dedi heç kimə göndərməyin, yoxsa qoyardım bura, kefiniz 1:1000 qalxardı...
sonra buna pomadaları göstərdim, xoşu gəlir baxımlı qızlardan, mənə qırmızı pomada vurdurdu gülə-gülə.. bir-bir rəngləri göstərdim, dedim gəl vurum. dedi yox e, qız rəngləridi. qəhvəyi rəngi götürüb dedim ki, bax, kişi rəngidi, qəhvəyi. atama almışdım, amma qəhvəyidən xoşu gəlmir deyə vurmur. bax, dolu qalıb içində. yenə inandı, dedi hə vurun, vurdum mən də. güzgüyə baxanda dedi yox e, müəllimə, yaraşmadı bu...

bunun 2-də oxuyan qardaşı çox safdı, elə gəşəng sözlər deyir ki, adam lap uğunub gedir. keçən dəfə güldürmüşəm dərsdə, gözündən su gəlib, qayıtdı ki, müəllimə, mən güləndə həm də ağlayıram. soruşuram o necə olur? deyir, bilmirəm, güləndə ağlamağım gəlir. salfetka verə bilərsiz gözümü silim? ağlamışam yenə.. onda başa düşdüm gözündən yaş gəlməyi ancaq ağlamağın nəticəsi bilirmiş..

başqa 1-də oxuyan uşağım da var, əqli bir az zəifdi, amma şükür hər şey yaxşı gedir, irəliləyişi çox sürətlə artır. o qədər sürətlə ki, keçən dəfə kəpənək haqqında danışanda təzə heyvan "kəşf etdiyini" öyrəndim.
adı mokələmundu. deyirəm, ay səid, o nədi elə? deyir, müəllimə, görməmisiz heç? kəpənəkdi, rəng dəyişir. mən qoyun da uşaqdan icazə alıb telefonu götürdüm, dedim gəl haqqında oxuyaq bu rəng dəyişən kəpənəyin, heç bilmirəm bu hansı heyvandı. uşaq da gülür ki, müəllimə mokələmunu tanımır. qəfildən ağlıma buqələmun gəldi. deyirəm, ay səid, bəlkə sənə adını səhv deyiblər, hə? bəlkə buqələmundu? yenə qəş elədi, dedi hə, kərtənkələdi...

deyəcəkdim icazə verək, dünyanı uşaqlar idarə etsin. yenə sonradan yadıma düşdü ki, axı onsuz da onlar ayrı planetdən gəliblər, hətta hərəsinin öz şəxsi idarə etməli olduğu planeti var. onları işlərindən etməyək, küsməsinlər, ağlamasınlar. ölməsinlər.