Psixoloji zorakılıq məsələsi:
Azərbaycan Respublikasının inzibati Xətalar Məcəlləsinin Məişət zorakılığının qarşısının alınması haqqında qanunvericiliyin pozulması ilə əlaqədar 158-ci maddəsinin 2-ci bəndi:
"Məişət zəminində psixi zorakılığa, yəni şəxs tərəfindən digər şəxsə qəsdən psixi təzyiq göstərilməsinə və ya dözülməz psixi şərait yaradılmasına yönəlmiş hərəkətlərə görə üç yüz manatdan beş yüz manatadək məbləğdə cərimə edilir".
Bu hissənin praktikada demək olar ki, icra edilmədiyini bir kənara qoyub davam edək.
Məişət daxilində şəxslərdən biri digərinə qarşı (misal üçün qaynana gəlinə qarşı, ər arvada qarşı, valideyn övlada qarşı və s.) daimi olaraq (yenə misal üçün) sistematik şəkildə ləyaqətini alçaltmaqla psixi zorakılıq edib dözülməz psixi şərait yaradırsa dövlət orqanlarına şikayət əsasında (dövlət sizi barışdırmağa [əvvəlki yazıya bax] nail olmasa) ən ağır halda 500 manata qədər cərimələnməlidir. Əməl zorakılığa məruz qalan şəxsin özünə qəsd etməsi halında cinayət əməli hesab edilir. (Cinayət Məcəlləsi; 125-ci maddə)
Ailə daxilində baş vermiş intihar hadisəsinin həmin maddədə bildirilən səbəblərdən (onunla [qurbanla] amansız rəftar etmə, onun ləyaqətini mütəmadi olaraq alçaltma, ona hədə-qorxu gəlmə yolu ilə özünü öldürmə və ya özünü öldürməyə cəhd həddinə çatdırma) baş verdiyini sübuta yetirməyin çətin olduğunu nəzərə alsaq xüsusən bu qanunların məişət zorakılığı məsələlərini həll etməkdə qeyri-kafi olduğunu da anlamış olarıq.
Bəs konvensiya qəbul edilsə?
ilk növbədə keçən yazıda göstərildiyi kimi psixi zorakılıq da daxil olmaqla istənilən zorakılıq halına qarşı barışdırma alternativi aradan qalxacaq.
Konvensiyanın 33-cü maddəsinin tələbinə əsasən psixoloji zorakılıq cinayət əməli hesab ediləcək və təqsirkar həmin əmələ qarşı sanksiya kimi ancaq cərimənin olduğu inzibati Xətalar Məcəlləsi ilə deyil daha ağır cəza mexanizminə malik Cinayət Məcəlləsinə əlavələrin edilməsi, yaxud mövcud olanın dəyişdirilməsi vasitəsilə cəzalandırılacaq. Əməlin cinayət əməli sayılması üçün qurbanın özünə qəsd etməyi gözlənilməyəcək.
istanbul Konvensiyasının 33-cü maddəsi:
"Tərəflər [konvensiyanı qəbul etmiş dövlətlər] məcbur etmə və ya hədə-qorxu vasitəsilə hər hansı bir şəxsin psixoloji vəziyyətinə ciddi xələl yetirən qəsdən törədilmiş əməllərin cinayət əməli olmasını təmin etmək üçün zəruri hüquqi və ya digər tədbirlər görməlidirlər".
-Qığılcım
istanbul konvensiyasını azərbaycanca tam oxumaq üçün;
link
