2. cəmiyyətin həssas təbəqəsindən saydığım adamdır.

14 il bir yerdə yaşamışam əmimlə. gözümü açandan tipik alkoqolik davalarını görüb, söyüşlərini eşitmişəm. uşaq olanda zəhlən gedir, bütün mənfi xatirələrinə səbəb olan adamı görməyə gözün olmur, amma böyüdükcə və tanıdıqca başa düşməyə və yaxınlaşmağa çalışırsan. ağrı-acısını da başa düşürsən, niyə bu günlərə düşdüyünü də. eyni ailədən çıxmısınızsa, "əla"! onu hiss edə bilmək üçün nə çox zamana, nə də çox çabaya ehtiyacın qalmır. bir budağın yarpağısınız çünki.

çox istedadlı tar müəllimi idi əmim. qəşəng də səsi vardı. cavan yaşlarında yaşadığı ailə mühitindən, içində olduğu problemlərdən içkiylə tanış olur, təsəllisini içkidə tapır, ancaq hələ "alkaş" deyil, aludə olmayıb. həftədə 2-3 dəfə yüngül pivədən, ya hər nəsə içər, ya yox. ağlı başındadır, səliqəli geyimi, işi, evi - hamısı öz yerində. vədə yetişir, sevib evlənir, 1 oğlu olur, yoldaşı da uşaq doğulan kimi ortada ciddi bir səbəb olmadan bunu boşayıb ayrılır, özü üçün həyat qurur. öz həyatını qurur, amma bir tərəfdə də sınıq-salxaq bir insan buraxır. ayrılıqdan sonra içkiylə həşir-nəşir olub, lap dibinə girir, fikrini o cür yayındırır. bir də ayılıb görür ki, artıq pivə heç nədir, araqsız qala bilmir. havalanır. illərdir onda olan tarını belə yoldan keçənə 2 manata satıb, 1 kiçik ölçü araq qalır. içkisiz dura bilmir çünki. bacarmır. evdəkilər də az dözür-çox dözür, artıq nə olur-olsun 1 qəpik də vermir, o da başlayır dilənməyə. bacısına yalvar-yaxar yenə 1 tar aldırır, mahnı oxuyub rahat dilənə bilsin deyə. ancaq həmin pullar da qurtaran kimi, o boyda tar dönür olur 1 balaca çubuş. bu hadisə də hardasa 6-7 dəfə təkrarlanır. çünki nə bacısı qardaşını qıra, nə də qardaşı araqsız qala bilmir.
həmişəki kimi içkili olduğu günlərin birində maşın vurur, ayağı sınır. böyük şey deyil, əvvəlki həyata qaldığı yerdən davam, doza bir az artıq. 2 il sonra yenə maşın vurur, vəziyyət bir az ağırdır, bir müddət yatmalıdır. sağalır, amma xəstəxanadan çıxandan sonra adam lap zəncirini qırmış şirə, dəliyə dönür. alkoqoliklər üçün bilmirəm harasa müalicəyə göndəririk, yarımçıq qoyub çıxır. artıq idarədə qabiliyyətini itirib, ailəsi dı başa çıxa bilmir. yaşamaq mümkün deyil deyə dəlixanaya göndəririk, ordan özünü atır, ölmür, beləliklə ordan da qaçıb canını qurtarır. adamı bir yerə yığmaq mümkün deyil, havalanmaq necə olur? bax, vəziyyəti odur.
elə olur evə gəlmir, qışın oğlan çağında belə çöllərdə özü də bilmədiyi yerlərdə yatıb qalır. evə gəlsə də, əyni-başı yaman gündə, ya altına batırmış vəziyyətdə gəlir, ya üz-gözü qan içində. yoldankeçən "alkaş" deyib döyür. halbuki həmin vaxtlar qıraqdakı adamlara dəyib-dolaşmırdı. çöldə içib, evdə cinə dönürdü. bizdə var axı, əqli zəif, ya əskik adam gördün, "aaa get məzələn", "daş at", "qov". bu da həmin reaksiyalardan görürmüş elə. təəssüfedicidir.
sonra yenə vaxt keçir, dəliliyi kəllə-çarxa çıxır. hamının əsəbləri tarım, hamı bezib, hamı bu zilləyin bitməyi üçün hər şeydən keçməyə hazır vəziyyətdədir. bu period uzun sürmür və günlərin bir günü, dekabr ayında, əmim yenə gecə evə gəlmir. çöl çox soyuq, anası da narahat. ana ürəyidir, oğluna nəsə olduğunu hiss edir və xəstə canıyla bütün gecə ağlaya-ağlaya oğlunun yolunu gözləyir. başqa vaxt eləməzdi belə, özünü hələk etməzdi, amma bu fərqli idi. səhər açılır, əmim hələ gəlməyib. atam çıxır onu axtarmağa, evə gəlib "ola biləcəyi hər yerə baxdım, yoxdur" deyir. o kinolarda olur e, həyəcanla deyir bütün xəstəxanalara, polis idarələrinə bax filan, eyni o cür. axırda da gedib morqdan tapırlar. bizdə də elə oldu. amma atam bunu bizə demədi. deyə bilməyib, yəqin. necə desin?.
evə gəlməməyinin 3-cü günündə - həftənin 1-ci günü idi - məktəbdən çıxıb evə gəldim. həyətdə qara geyimli adamlar, maşınlar var idi. elə bildim hansısa qonşu ölüb. bloka yaxınlaşdıqca insanların mənə "xəbər vermək istəyir, amma çəkinir" baxışını atmalarından hiss elədim nəsə olub. bir az duruxdum, amma "heç kim ölməyib, sakit ol" deyə-deyə başıaşağı evə çıxmağa çalışdım. sözügedən baxışlar mənim öz yalanımı üzümə silləylə vururdular çünki. uşaq idim, mənə ağır gəlirdi.
1-ci mərtəbədə dostumgil qalırdı, məndən balaca idi, o dedi əmin ölüb. maşın vurub, ağır kəllə-beyin travması keçirib və yerindəcə canı çıxıb. niyəsə overreacting yaşamadım, sanki mən lap çoxdan bilirdim öldüyünü. özümü soyuq tutdum, çünki buna məcbur idim. ya da yaşadıqlarım mənə istəmədən öyrətmişdi, bəlkə adiləşdirmişdi ağlayıb, üzüləcəyin anlarda səssiz qalmağı. bilmirəm.
evə çıxdım ev dolu adam, nənəmin halı pis, amma bir yandan da oğlu o cür səfil həyat tərzindən uzaq düşdü deyə şükür edir. onda lap yaxşı başa düşdüm, vəziyyət necə də ağır imiş.

heç 2 ay keçmədi, nənəm də öldü. zatən oğlunun, üstünə başqa nəvəsinin ölümündən sonra səhhəti yaman pisləşmişdi. 2-3 ay içində ailədən 3 nəfəri torpağa tapşırdıq, amma əmimin ölümünü hər dəfə tamam başqa hisslər içində yada salıram.
içəndə nə qədər başı qaçsa da, içməyən momentini tutanda, pambıq kimi adam idi. elə lap içəndə də, evdəki uşaqlara qarşı heç bir səhv hərəkəti olmayıb. davanın ortasında mən araya girsəm, dayanıb məni oynadardı, o qədər.
evdə nə ad günü, nə də bayram keçirə bilmirdik, babam qoymurdu, amma o öz aləmində 1 həftədən əvvəl balaca araq alıb "bunu da içirəm qardaşım qızı mariyanın sağlığına. filan gündə filan yaşı olacaq" kimi cümlələr işlədib bizi öntəbrik edirdi. beləliklə o öz otağında, biz ayrı otaqda, uzaqdan-uzağa bir-birimizlə heç nəsiz bir bağ qururduq. elə bilirdim, mənim içəridə sevinməyimi, üzümə hüzndolu gülüşün qonduğunu hiss edir. deyəsən, hiss edirmiş də, qapını açıb mənə baxıb çıxırdı və həmin "mission completed"vari hiss məni göylərə uçururdu. bəzən də bizə 20 qəpik, ya dondurma alıb verib yenə incəliyindən qalmırdı..

sonradan əlimin çatdığı bütün alkoqoliklərin həyatıyla maraqlanmağa çalışdım və belə bir nəticəyə gəldim ki, çox az adam xoşbəxtlikdən içkiyə qurşanır. hərəsinin həyatında bir dərin boşluq, bir yarımçıqlıq... ona görə istər məhəllədə, istər yolda, istər dünyanın digər ucunda - harda "alkaş dayday" varsa və yaxınlaşmaq mümkündürsə, yaxınlaşıram. pul istəsələr pul, siqaret istəsələr siqaret alıb verib yoluma davam edirəm. yay vaxtı olanda heç nə istəməsələr belə, ancaq 1 şey alıram, o da dondurma.