19. bədii ədəbiyyatın azərbaycan xalq nağıllarından ibarət olduğunu düşünənlərin, bu insanları "bikar" adlandırması normaldır. mən də nağıl oxumaqla keçən vaxtı boş vaxt hesab edirəm məsələn. dərd orasındadır ki, bəzi insanlar heç dolu vaxtında da faydalı, faydalını keçdim, mənalı bir işlə məşğul olmurlar ki, kaş elə hər bikar bədii ədəbiyyat oxuyardı, nəysə.

mənim üçün əsas olan bədii ədəbiyyatdan nə aldığındır, bunu biləndən sonra onu oxuduğun boşmu yoxsa dolu mu olduğunu anlayırsan. mən sosial elmləri sevirəm, məsələn tarixlə bağlı elmi kitablar, məqalələr oxuyuram, bu öz yerində, ancaq ilk dəfə animal farmı oxuyanda "hassiktir mən bunun bənzərini dəfələrlə görmüşdüm" deyə düşünmüşdüm. düzdür, tarix oxuduqca, bütün o despot rejimlərin fəaliyyətini, yüksəlişini və sonunu birinci əldən görə bilirsən. ancaq heç bir tarix kitabında, heç bir professor, bunu george orwell kimi təsvir edə bilməz. ən azından mən şahidi olmamışam. və yaxud dostoyevskinin "cinayət və cəza"sını oxuyanda, kafkanın "məhkəmə"sini oxuyanda hüquqla bağlı fikirlərim tamam dəyişmişdi, ən azından fərqli bir formaya çevrilmişdi. lap sosial elmləri qoydum bir kənara, tutaq ki, sən "dəqiq" elmləri xoşluyursan, yüz faiz əminəm ki, stanislaw lem və ya isaac asimov bir çox elm adamına ilham olmuşdur. inanmıram ki, bir "solaris" və ya bir "aden" sənə nəsə qatmış olmasın. Çünki, farenheit 451də də görmüşük, kor-koranə, bədii ədəbiyyatdan yoxsun inkişaf xoşbəxtliyə gətirib çıxarmır.

ola bilər ki, bəzən gerçəyi bildiyini zənn edərsən, ancaq bir zaman gəlir ki, gərək biri qarşına keçsin və o "gerçəyi" bir sillə kimi üzünə vursun. mən də bilirəm, bütün kitabların funksiyası da sənə həyatın sirrini bəxş etmək deyil, məsələn heç vaxt "nə vaxtsa bir aydınlanma yaşayaram" məntiqi ilə stephen king və ya random bir dedektiv əsəri oxumaram, çünki burada məqsəd sadəcə mənəvi zövq almaqdır, onları sadəcə, "xoşuma gəlir ona görə də oxuyuram".
bir tərəfdən o da düzdür ki, minlərlə mənasız, boş, həqiqətən də vaxt itkisi olan "ədəbi" əsərlər də var və olacaq da. onun da həlli sadədir, oxumazsan keçib gedər.