4. (baxma: dünkerk möcüzəsi)
ingilis və fransızların dünkerk limanından qaçışı "qəhrəmanlıq" kimi qələmə verməsi. Əslində isə belə deyil.

Tarixi kristofer nolanın filmlərindən yox faktlardan öyrənmək lazımdı. 1940-da hitler ilk dəfə üzünü qərbə tərəf çevirmiş və fransanın işğalı başlanmışdır. Fransızların beli 3-cü həftədə qırılmış, 6-cı həftədə işğal başa çatmışdır.

Almanlar polşadan sonra fransada blitzkreig tətbiq etmək fikrində idilər. Bu fikri manştayn ortaya atmış, guderian istisna bütün alman komandanlığı bu fikrə qarşı çıxmışdılar.

Fransızlar ilk dünya müharibəsindən qalma majino xəttini yenidən qurmuşdular. Almanya əldəki 5 min paraşütün 4500-nü hollandiya, qalan 500-ünü belçikaya uçurtmuşdular. Lutvaffe o qədər uğurlu olmuşdu ki, 4500 paraşütçü rotterdam və s. limanları ələ keçirtmişdi (baxma: 3 hərbi hissəlik qüvvə ilə ölkə işğal etmək). Hollandiyanın out olduğunu görən belçika tez bütün keçid körpüləri partlatmışdı. Yuxarıda bəhs etdiyim 500 paraşütçü son körpünü ələ keçirtmiş, ss panzerləri və piyadalar bu körpüdən keçərək belçikanı darmadağın etmişdilər.

Geridə sadəcə fransa qalırdı. Guderian yarma hərəkatı ilə cəbhə xəttini yarıb manş dənizinə çıxacağını, icazə verilsə burdan britaniyaya qədər gedə biləcəyini məruzə etmişdir. Guderianın dəli olduğunu hesab edən komandanlıq buna sadəcə gülmüşdür. Qarşılığında guderian həqiqətən xətti yarıb manş dənizinə qədər getmiş və fransızlar ingilislərin yarım milyonluq qoşunları anklavda qalmışdır. Rommelin növbəti hücumu ilə mühasirəyə alınmışdır. Almanlar özləri belə bu qədər güclü olmaqlarından qorxuya düşmüşdülər. Hitler hücumu dayandırmağı tapşırmışdır. Generalların etirazı ilə 48 saat " nə qələt eliyirsiz, tezbazar eliyin" deyib vaxt verilmişdir. Bu 48 saatda rommel mühasirədən çıxmaq üçün ingilis əks-hücumunu dəf etmiş, guderian dünkerk istisna digər limanları ələ keçirmişdir. Rommel mühasirənin içində mühasirə yaratmış, fransızların 1 ordusu əsir alınmışdır.

Bundan sonra dünkerk hadisələri başlamışdır. Məsələnin əsli nədir? 5 Maddədə dünkerkin əsli-nəsli budur..

Birincisi, Hitler anqlo saksonları, yəni ingilisləri aryan irqindən sonra ikinci irq hesab edirdi və bir qədər simpatiyası var idi. Onları bütünlüklə məhv edərək antipatiya yığmaq istəmirdi.

ikincisi, sudetlər, avstriya, danzinq və qərbi polşanın işğalında müttəfiqlər almaniyaya faktiki bir problem yaratmamışdılar. Hətta neville chamberlain höküməti almaniyaya dost idi.

Üçüncüsü, almanlar özləri belə bu qədər güclü olduqlarından xəbərdar deyildi. Generalların dalbadal uğurları hitlerdə qısqanclıq yaratmışdı.

Dördüncüsü, müharibənin uğurları luftvaffe ilə başlamışdı amma sonradan quru qoşunlarının təşəbbüsü ələ alması görinqi əsəbləşdirmişdi. Görinq həmişəki kimi " o iş mənlikdi, siz qabağa gedin" deyib hitleri inandırmışdı.

Beşincisi və mənə görə ən əsası, fransa hələ də işğal olunmamışdı. Bir limana görə ləngimək səhv ola bilərdi. Bura onsuzda mühasirədə idi. Əsas məqsədə çatmaq və ordunu yenidən qərbə yönəltmək lazım idi.

Bax belə, dünkerkin əsli budur. Tarixi qaliblər yazır və həmin qaliblər dünkerkdən ikinci titanik yaratmağa çalışırlar, amma məsələnin əsli budur. Ortada bir qəhrəmanlıq filan yoxdur...