17. Bəsitçə qəbul edilən kalorinin istifadə edilən kaloridən çox olmasının (baxma: calorie surplus) nəticəsində yaranan bədən tipinə endirilə bilinməyəcək durumdur. Yəni sadəcə az ye, kökəlmə məsələsi deyil. insanlar fərqli hormonal və metabolik sistemlərə malikdir. Az yeyən biri belə bu sistemlərin təsiri ilə ortalama bir insandan daha çox yağ depolaya bilir.

Bundan əlavə, həddən artıq kökəlməni çox vaxt yemə pozuntuları müşayiət edir və bu böyük ölçüdə psixolojidir. Yemə pozuntularına insanlar tərəfindən çox diqqət ayrılmasa da, bunlar çox çox ciddi mental sağlamlıq problemləridir. Bir çoxunun travmatik səbəbləri olur və "az ye" kimi məsləhətlər yerinə normal psixoloji qayğı tələb edir. Misal üçün, Binge eating səbəbilə çox çəki alan birinə "az ye, kökəlmə" demək emosional istismara bərabərdir. Bunu deməklə həmin insanın psixoloji vəziyyətini rədd edirsiniz və onu özünü günahkar hiss etdirirsiniz hansı ki, yenidən həmin şəxsi pozuntulu şəkildə yeməyə təşviq edə bilər. Çünki günahkarlıq hissindən xilas ola bilmək üçün mükafat mexanizmini yemək yeyərək aktivləşdirir. Yəni az ye deyib qınamaq tam əks təsir göstərə bilir.

Yemə pozuntuları travmatik hadisələr sonrasında inkişaf edə bilir və həqiqətən insanın əlində olmur. Misal üçün, uşaq vaxtı valideynlərdən qayğı görməmək belə insanı yemə pozuntusu sahibi olmağa yönləndirə bilir. Yemə pozuntusu mental problemdir və çox hallarda digər mental xəstəliklər kimi həqiqətən kontrolu şəxsin əlində olmur. Ciddi hallarda psixoloji müalicə tələb edir.

Travmanın özü belə insanın bədənini, hormonlarını, metabolizmini dəyişdirə bilir. Hətta travmatik xatirə aşılmadığı müddətcə də bu dəyişikliklər davam edir. Normal miqdarda yemək yeyən lakin həddən artıq yağ toplayan insanların keçmişində travmatik hadisə yaşadığı, bunu hələ də aşa bilməyib, bədən funskiyalarını əvvəlki halına qaytara bilmədiyi caselər çoxdu.

Odur ki, çəki itirmə "az ye, kökəlmə" mottosundan daha kompleks bir məsələdir. işin psixoloji tərəfi məncə ən əhəmiyyətli faktordur. Fikrim bu yöndədir ki, bir çox insanın artıq çəki itirmək üçün dietoloqa yox, məhz psixoterapevtə ehtiyacı var. Fəqət, təəssüf ki, psixoloji yardım bizə əlçatımlı qiymətlər təqdim etmir.

Çox insan öz bədəni ilə tam müsbət münasibətə sahib deyil. Buna görə, bədən haqda danışarkən lazımi qədər həssasiyyət və anlayış göstərmək vacibdir. Soz6 kimi anonim, yazarların cynical rəftara malik olduğu platformada bunları demək nə qədər naiv görünsə də, bədən haqda danışarkən müəyyən qədər anlayışlı olmağın lazım olduğuna inanıram.