7. bilinənin əksinə, təkcə 052 deyil. Milli orduda xtq-yaşma sayılan bir çox başqa hərbi hissələr də var. Hərbi hissə adını açıqlamaq dövlət sirri sayıldığından hər şeyi açıq yazmıram, amma xüsusi təyinatın təkcə 052 nömrəli hərbi hissədə olduğunu düşünmək sadəlövhlükdür. Həmçinin, məlumat üçün: bizim 052-nin qarşılığı ermənilərdə 022-dir. Onların xüsusi təyinatı 022 gedir.

Haqlarında savadsız olmaqları barədə yazılanlar doğrudur, amma baxır hansı prizmadan baxırıq. birincisi, gəlin "savad" sözünün özünə baxaq. savad - bir insanın yazıb-oxuma bacarığını göstərən keyfiyyətdir. Lap tutalım biz savad sözünü dədə-baba qaydasıyla, "dünyagörüşü" mənasında götürək. bu adamlar triqonometrik tənliyi həll edə, elementlər tablosunu əzbər danışa bilməzlər, amma hərbi anlayışları yüksəkdir. ilkin tibbi müdaxilədən tutmuş müxtəlif silahların təyinatı və istifadəsinə qədər çox şeyi bilirlər. Çox şeyi yox e, ixtisasları olan-olmayan hər şeydən anlayışları var. dolayısılə, hərbi savadları yüksəkdir. Yüksəkdən ziyadə, pik həddədir. onlara "savadsız" demə məntiqilə baxsaq, onların gözündə də biz debilik. Ən adi misalı çəkim, Bəyəm aramızda diz və dirsəkdən aşağı nahiyələrə jqut bağlanılmamalı olduğunu və bunun niyəsini neçə nəfər bilir? Və ya yaralıya ilkin müdaxilə kimi əslində hər gün rastlaşa biləcəyimiz mövzular və hamının bilməli olacağı məsələlər barədə kim nə qədər biliyə sahibdir? amma o 52-də bütün hamı bu və bundan qat-qat çox tibbi, anatomik biliyə sahibdir. özü də ki, mənim xüsusi təyinatlı kəşfiyyat bölmələrindən şəxsən tanıdığım gizirlər olub. adam sənə tarixindən girib anatomiyandan çıxar, ağzını açıb nəsə danışmağa utanarsan. Bəzən eləsi çıxır ki, tanıyanda şoka girirsən. Biri vardı nəinki hərbi nizamnamələr, cinayət məcəllələrindən tutmuş, nə ki, hüquqa aid şey var idisə nöqtəbənöqtə əzbər bilirdi. Yeriyən hüquq idi, vəkil kimi bunu tut, gör sənə bata bilən çıxacaq heç? Eləsi vardı 1000-dən çox partlayıcı hazırlamağı bilirdi. Düşün adamı adi bir evə salsan, evdəki sodadan, kartofdan belə partlayıcı düzəldəcək. Bunu bacarmaq üçün kimyaya nə qədər bələd olmaq lazım olduğunu özünüz təxmin edin artıq.

Neçə qat Dünya, avropa çempionu əsgər yoldaşlarım vardı, götləri açılırdı 10km traves* loru dildə desəm müəyyən bir məsafəni piyada şəkildə qət eləməkdi gedəndə. Hələ silahları boş, təkcə "naqrunik" ilə gedirdilər. sən isti yerində oturub bear grylls-in kamera arxasında pizza yeyib, videoda ilan kababı çəkməyinə ağzını ayırıb maraqla baxırsan, bu adamlar "polnu ekiprovka", azı 25kq yük ilə 70-80km traves gedir. Günlərlə, bəzən həftələrlə ac, susuz, öz sidiyini içəcək hala düşəcək qədər çöldə-bayırda olurlar. Bunlardakı psixi iradənin 0.00001%-i dünya üzərindəki insanların 99%-ində yoxdur, tam əminliklə deyirəm. Ən adi misalı çəkəcəm. Niqodnular, əsgər getməyənlər bilməyəcək nədən danışıram, amma Əsgərlikdə olanlar yaxşı bilir "olmadı" komandasını. "10 metr irəlidə döyüşə" veriləndə 3-5 dəfə "olmadı" eşidən kimi mazqisi xarab olurdu əsgərlərin. Bilməyənlər üçün adi bir nümunə çəkim. Təsəvvür edin, bir nəfər əmr verir ki, qaçıb 10 metr qabaqda yerə uzanmalısız. Siz qaçan yerdə yolun yarısından "olmadı" deyib qaytarırlar sizi dala. Özü də naz eləmək yoxdu e, gəzə-gəzə yox, ancaq qaçaraq əmri yerinə yetirməlisiz. Gedib uzanırsız, yenə deyir "olmadı", durub qaçırsız başlanğıc nöqtəsinə düz durub gözləyirsiz ki, təzədən "10 metr irəlidə döyüşə" desin, təzədən qaçıb uzanasız. Oxuyanda rahatdı e, siz bir də onu real yaşayın. 8-10 dəfə təkrarlansın, görüm necə olacaq? Xtq-dən bir tanışım danışırdı ki, təlimdə tapşırıq verirdilər üzbəüz dağın filan nöqtəsinə filan dəqiqəyə çatmalısız. 3-4km əziyyət çəkərək Dərəyə düşüb ordan da düz qalxırdıq dağın təpəsinə, dönürdük ki, tapşırığı verən komandir güzgülə günəşin işığını reflekt edərək "olmadı" komandasını verir. Qaça-qaça qayıdırdıq dala, təzədən yenə eyni əmri verir, yenə çatanda "olmadı" eliyib qaytarırdı dala. Oxuyanda asan görünür, hə? 35-40 dərəcə iyul istisində çöldə lüt uzananda adam qayğanaq olur, təsəvvür edin ayağınızda botinka, polnu forma, 25 kilo yük, əldə silahla bu dediyimi eləmək nə deməkdi? Hələ bu ən yüngül şeylər idi danışdıqlarından. Hərbidə Normal əsgərin, maxenin, zabitin ən zayob olduğu vaxt "həyəcan həftəsi"dir. Xtq-nin "cəhənnəm həftəsi"nin yanında bizim "həyəcan həftəsi" toy-bayramdı, istirahət gündü. Başlarına gəlməyən oyun qalmır bunların, danışdıqca deyirdim ala adam gijdıllağ olar e bu nələr görüb orda.

Dərrakəyə gəldikdə, onlara fəlsəfi zəka lazım deyil, olmamalıdır da. Bir şey ki, heç bir dərk qabiliyyəti yüksək insan millətçi olmaz və əlində olan yeganə həyatını bu cür yaşamaz. başa düşdüz də nəyi demək istəyirəm? Yaxşı bəs bunlar olmasa sənin, mənim götümüzü isti yerə qoymağını kim təmin edəcək? Burası da var da, reallığı nəzərə alıb danışmaq lazımdır axı. bu adamlardan tələb olunan iradədir, dözümlülükdür. adamlar mexanizmdirlər, ye, idman elə, öyrədilən bütün hərbi bilikləri əzbərlə, tətbiq elə; üzmə, paraşütdən tullanma və s bu kimi 6-7 təlimdən keç. və ən əsası, fərdiyyətini kənara qoyub özünü təslim et. təslim etmək deyəndə konkret əmrlərə uymağı, idarə olunmağı nəzərdə tuturam. filan nöqtə alınmalıdırsa, alınmalıdır. başqa variantı yoxdur. birə-bir bütün əmrlərə uyub ələ keçirəcəklər. "ölməlisən" dedilərsə, ölməlisən, başqa cürə ola bilməz. Xüsusi təyinatda olan koordinasiya və "team work" şeysi ölkədə heç bir sahədə, heç bir yerdə yoxdur, başımla cavabdehəm bu sözümə.

Əksəriyyətinin savadsız və dünyagörüşsüz olması qaçılmaz həqiqətdir. Çoxu elə "kənd uşağı" olur. Bizimkiləri də buraxasan elə otura bakıda, girdiyi deşiyindəki komfort zonasından ağzına gələni danışa. O vaxtı "Molodoy"da bir tağım komandiri vardı, köhnə xüsusi təyinatlı idi. deyirdi bunların, elə əsgərlərin də bir çoxu matrasın, normal səliqəli, isti geyimin nə olduğunu gəlib əsgərlikdə görüblər. indi bir misal çəkəcəm. Təsəvvür edin, korpusdan, nazirlikdən bizim hərbi hissəyə yoxlama hər gələndə mənim təhsil nəticələrimi öyrənəndə təkidlə qalıb zabit kimi işləməyimi istəyirdilər. Hələ bir dəfə ordunun "xüsusi təhlükəsizlik/inspeksiya" rəisi* bu adam potensial olaraq müdafiə nazirliyindəki istənilən zabiti vəzifə və rütbədən vura, birbaşa işdən qovdura bilər. nə qədər yüksək vəzifəli şəxs olduğunu ordan anlayın özünüz. hansısa hərbi hissəyə gələndə elə bir zabit yoxdu ki, əl-ayağa düşüb götü əsməsin gəldi, adam qayıtdı mənə dedi ki, "mənə sənin kimisi lazımdı. Nə vaxt zabit olmaq istəsən, gəl yanıma". Yaşmadan bizə seçimlərə gələndə gizir nə demişdi, deyim? Adam gəldi yaşımı, harda oxuduğumu və s. Soruşdu. Qayıtdı axırda "çıxıb ya moykada işləyəcəksən, ya bazarda, ya da çayxanada, başqa nə iş var ki? Gəl bizə, hazır 3qat maaşdı, 1 ilə altıva qəşəng maşın al qoy, Bakıda-zadda narmalniy evin-eşiyin olsun. Çöldə qayı-zad saxlayanda hörmətin olsun, vəsiqəni göstərəcəksən buraxacaqlar" dedi. Yəni adamın vizyonsuzluğunu anlamaq çətin deyil də yəqin ki? Yenə də qınamalı deyil, Bunların hərbidən başı açılmır ki, bir dünyaya baxsınlar. Bir az vaxt olan kimi ancaq yeyib-içməkdədirlər, belə stress atırlar. Həm də ki, bu məsələlərdə bir nüansı qaçırırıq: hərbi iş deyil, hərbi həyat tərzidir. Əsas da bu xtq-də.

Nəticə olaraq, Bu insanları öz bildiyimiz şərtlər üzərindən dəyərləndirməyi düzgün hesab eləmirəm. Onları öz olduqları mühit və çevrədə qiymətləndirmək lazımdır deyə düşünürəm. Lap vətən, millət, militarizm, müharibə kimi anlayışlara qarşı çıxsaq belə, gəlin reallıq və məntiqlə yanaşaq: Kimsə Kənddə-kəsəkdə, ya elə yetimxanada böyüyüb avara kimi ortalıqda fırlanmaqdansa, qoy elə canı buz baltası kimi olub, vətəninə xidmət eləsin. Sağlam həyat tərzi sürsün. Ən azından, olduğu cəmiyyətə faydalı bir şəxs olar. Gəlin səmimi şəkildə cavab verin də bu suala: bir şəxs var. Onsuz da bu bədbəxt universitet oxuyası, dünyagörüşü artası deyil. Ya qayıdıb rayonda adi 300-400 manatlıq işdə işləyib ömrünü başa vuracaq, ya da ən azı 1600 manat maaşla hərbçi olacaq. Biri var, onunla siz qarşılaşacaqsız və "bu cahil yenə buralardadı" deyəcəksiz, heç vaxt özünüzlə bir tutmayacaq insan kimi görəcəksiz onu, biri də var erməni uzaqdan kölgəsini görəndə götünün qorxusundan girməyə deşik axtaracaq. Hansı yaxşıdı?

Bu entrini belə yazmağımın səbəbi başlıqda ən çox bəyənmə alan entrinin bu qurum haqqında mənfi rəy yazıldığı entri olmağı oldu. Üstəlik, adi tərzdə deyil, bildiyin təhqiramiz formada yazılıb. Əsgərlikdəki maxe, gizir, zabit heyətinə qarşı tənqidi formada yazılsaydı, çox da vecimə olmazdı. Amma xtq tamam başqa səviyyədir. Həqiqiliyə qalanda isə xüsusi təyinatlı qüvvələr hazırda Azərbaycan ordusunda "dəniz pişikləri", yəni "sat"lar xaric ən elit təbəqə, hərbi cəhətdən ən savadlı və ən güclü kəsimdir. Ordunun döyünən ürəyidi, vuran qoludu.