73. Çox kompleks məsələdir deyə konkret filan şeydir, ya da filan şeydir deyə bilmərəm. Amma bugünlərdə şahidi olduğum bir məsələ var ki, həqiqətən, insanı dəhşətə gətirir. Bəlkə, bilirsiniz, keçən il müəllimlərin attestasiyası keçirildi(təhsil və tibb sahəsində sertifikasiya adlanır). bu yaxınlarda da keçən il sertifikasiyadan keçə bilməyən müəllimlər üçün təkrar imtahan keçiriləcək və bu il də imtahandan kəsilsələr, əmək müqavilələrinə xitam veriləcək. Ona görə də kəsilən müəllimlər əl-ayağa düşüb, məşğələlərə gedirlər hazırlaşmaq üçün. Mənim anam da müəllimədi, yanına məşğələyə ibtidai sinif müəllimləri gəlir, arada evdə olanda yan otaqda məşğələ keçilir deyə şahidi oluram necə dəhşətli səviyyədə savadsızlıq olduğunun. Deyəcəyim şeylər universitet səviyyəsində biliklər zad deyil, normal səviyyədə təhsil almış 2-ci, 3-cü sinif şagirdinin asanlıqla eləyə biləcəyi şeyləri bu insanlar bacarmır. Məsələn, belə dialoqlar olur:
-müəllimə, bunun cavabını siz deyin(misal: "13+15")
-(barmaq çıxardıb hesablamağa çalışır)
-çalşın barmaqla eləməyin, bu asan misaldır.
-vərdiş eləmişəm e.
40 yaş üstü ibtidadi sinif müəllimidi barmaqla təkrəqəmli ədədləri hesablayan.
Ya da üzdən nəsə oxuyanda barmağını sətirin altında tutan müəllimə deyəndə ki, belə eləməyin, deyir, belə eləməsəm sətiri itirirəm. Deməli, oxuma vərdişi elə 3-cü sinif şagirdindəki kimidir. Bir nəfər müəllimə lövhəyə çıxıb sadə toplama əməlləri yerinə yetirəndə kitabın arxasındakı cavablardan köçürür lövhəyə. Təsəvvür edin, qırx yaşın ola, nə qədər şüursuz olasan ki, pul verib hazırlığa gələsən, orda da nəsə öyrənməyə çalışmaq əvəzinə köçürdəsən. Adətən müəllimlər şagirdlərə bunu başa salmaq üçün soruşurlar ki, axı sən kimi aldadırsan? Bu sonuncu adamın savadsızlığı bir tərəfə, şəxsiyyəti belə formalaşmayıb heç. bəlkə də, ibtidai sinifdə daha şüurlu şagirdlər var. Başqa bir müəlliməyə deyəndə ki, mötərizəni bağla, durub soruşur ki, hardan bağlayım... Arxadan bağla, xala. Üstəgəl bəzilərinin eqoları da o qədərdir ki, irad qəbul eləmirlər.
indi belə insanlar oturur sinifdə, qabağında da iyirmi nəfər ibtidai sinif şagirdi. Ora bir kamera qoyub dərsin gedişini çəkmək lazımdı, yaxşı sitcom alınar.
Məni yandırır bu məsələ, çünki Təməl çox şey deməkdi. uşaqlıqda qazanılan vərdişləri sonradan qazanmaq çox çətindi, günü bugün belə kaş daha yaxşı ibtidai sinif müəllimim olardı deyirəm.
Bir də bu məsələni maaşlar azdır, savadlı kadrlar müəllim olmaq istəmir deyib keçişdirirlər. Birincisi, ətrafımda ən azı 10 nəfər tanıyıram ki, vakant yer olmadığı üçün işə düzələ bilmir, olanda da 1 yer üçün 20 nəfər imtahan verir, halbuki yuxarıdakı kimi müəllimləri vaxtında obyektiv sertifikasiyadan keçirib xaric etmək olardı. ikincisi, maaş az olsa belə, vicdanına nə gəlib müəllimin? Neçə ildir işləyirsən, insan heçmi özü-özünü mühakimə eləməz, inkişaf elətdirməz. imtahan çətin olanda təhsil nazirliyinin qabağına şüvənliyə çıxmağa bir dənədilər amma.