21. dinsiz birisi olaraq deyirəm ki, ümumiləşdirmədən ibarət bir fikirdir. nə 2-3 savadsıza baxıb bütün dindarları savadsız çıxartmaq, nə də 2-3 savadlı insan görüb bütün dindarları savadlı hesab etmək doğru deyil. bu bütün dinlərdə, bütün fəlsəfi cərəyanlarda keçərlidir. hər dinin, hər fəlsəfi cərəyanın savadlısı da var, savadsızı da var. lakin müsəlmanların böyük bir qisminin elm ilə maraqlanmadığını desək yalan olmaz. bu müasir dövrdə kitablarla, elmlə maraqlanılmamasından qaynaqlı deyil, uzun əsrlərdir vəziyyət belədir. islamın qızıl dövrü, yəni 8-13-cü əsrlərdə bir çox dindar alimlərin olduğu, islamın yüksəlişə keçdiyi doğrudur. lakin bu dövrdən sonra artıq radikal müsəlmanlar savadlı müsəlmanlardan ağır basmağa başladı, islam çöküşə keçmiş oldu. ən çoxda əməvilər dövründə bu hiss olunmuş oldu, hamının tək dərdi torpaq almaq, divan tutmaq, kəllə almaq, qısacası, ortamı kasıp-kavurmak idi. ondan sonra artıq müsəlmanların böyük bir qismi terrorçuluğa və s. başladı, məzhəb ayrıseçkiliyi get-gedə özünü hiss etdirirdi. əvvəllər müsəlmanlar kafirlərlə vuruşurdu, indi müsəlmanlar müsəlmanlarla vuruşur. nümunə olaraq fələstinin, livanın, suriyanın, iraqın vəziyyətinə baxa bilərsiniz. işin siyasi, tarixi tərəfini qırağa qoysaq, və indiki müsəlmanların elm haqqında düşüncələrinə baxsaq, bir çox müsəlmanların təkamülü niyəsini bilmədən inkar etdiyini və s. görərik.amma onu bilirəm ki, bir yerlərdə mütləq elm tərəfdarı, savadlı müsəlmanlar var.