7. edilməməlidir. gəlin bunu sizə bir nümunə ilə izah edim:

deməli bir gün tədqiqatçılar bir təcrübə aparmaq istəyiblər. təcrübə beş meymun və yuxarıdan banan asılmış qəfəsdən ibarətdir. deməli meymunlardan birinin banana çatmağa çalışır, və bunun nəticəsində tədqiqatçı beş meymunun hamısına soyuq təzyiqli su çiləyir. bir müddət sonra meymunlar bananı almağa cəhd etmirlər. sonra beş meymundan biri qəfəsdən çıxarılır və təcrübəsiz, üzünə su çilənməmiş meymunla əvəz olunur. yeni gələn meymun bananı almağa çalışsa da, digər meymunlar yeni meymuna hücum etməyə başlayıblar. çünki bilirlər ki, bananı alsa hamısına su çilənəcək. daha sonra o ilk meymunlardan biri başqa bir yeni meymunla əvəz edilib. banana çatmağa çalışan yeni gələn meymunu digər meymunlar, o cümlədən əvvəlki yeni meymun döyüb. beləcə köhnə meymunlar bir-bir yeniləri ilə əvəz olundu. nəticədə qəfəsdə daha əvvəl heç vaxt təzyiqə məruz qalmayan beş meymun bananı almağa cəhd etmədi.

əgər bu təcrübə ilə valideynin uşaqlara subyektiv fikirlər aşılamasını, uşağın beyninin yuyulmasını müqayisə etsək bu nəticəni alırıq:
qəfəsə qoyulan ilk beş meymun bizim ulu babalarımız və s.-dır. onlar haradansa müəyyən din haqqında fikirlər və s. öyrənirlər və bəzi şeylər günah, bəzi şeyləri səvab götürürlər, yəni təcrübədəki meymunların banana toxunmasının qadağan edilməsi, əks-təqdirdə üzlərinə təzyiqli su çırpılması kimi. ondan sonra onların arasından bəziləri vəfat edir, "dünya" adlı qəfəsdən çıxarılır. sonra yerinə başqa oğullar, qızlar doğur və onlara da qulaqdan-qulağa bu məlumatlar ötürülərək axırda günümüzə gəlib çatır. lakin bu qulaqdan-qulağa ötürülən məlumatlarda, fikirlərdə hər hansı bir dəyişiklər, pozulmalar olma ehtimalı çox yüksəkdir. ikinci əl maşın, təptəzə fabrikdən çıxma maşın kimi olmursa, dəyişikliklərə uğrayırsa, məlumat da belədir. ikinci əl məlumata inanmaq təhlükəlidir, quranın, incilin, tövratın özünü oxumaq, analiz etmək lazımdır. uşağın bu kitabları oxuma yaşı isə 14-15 yaşdır, çünki beyin ən çox bu zamanlarda inkişaf edir. əgər bunu oxuyan valideyn varsa, xahiş edirəm uşaqlarına öz subyektiv fikirlərinizi, dininizi aşılamayın. bilirəm, söhbət insandan gedirsə, yüz faiz obyektiv olmaq mümkün deyil, lakin əlinizdən gəldiyincə, heç olmasa yetmiş faiz obyektiv olun.