22. Eynilə azərbaycan kimi nefti ilə zəngin bir skandinaviya ölkəsidir. Məhz buna görə də, xüsusilə azərbaycan üçün ibrətlikdir norveç. Neft iki ucu da kəskin bıçaqdır və ona sahib olan dövlətlər, adətən demokrasiyadan uzaqlaşmış, hakimiyyət adamlarının və onlara yaxın olan digər şəxslərin əmələ gətirdiyi təbəqənin demək olar, əmək göstərmədən varlanmış olduğu və vergiləri az əhəmiyyət daşıyan vətəndaşlarının ümumi rifahı hakim təbəqə tərəfindən daha arxa planda saxlandığı haldadırlar. azərbaycan buna göstərilə bilən mükəmməl bir örnəkdir.

1960-cı illərə kimi xalqının dolanışığını, əsasən balıqçılıqla təmin etdiyi və əkinçiliklə məşğul olmaq üçün münbit torpağı olmayan, iqtisadiyyatının ortalamadan daha pis olduğu norveçdə 1969-cu ildə neft kəşf edildikdən sonra sözügedən digər dövlətlərin qara siyahısına daxil edilmədi. Neftin "iyini almış" amerikan nəhəng şirkətlərin sahibləri "sizə heç zəhmət olmasın" deyə öz işçilərinə nefti çıxartmaq və nefti satanlara da paylarını vermək istəsələr də, norveçlilərin başları yaxşı işlədiyi üçün buna izin vermirlər. Norveç dövləti himayəsində böyük qayğı və ləyaqətlə yetişdirilmiş yüzlərlə texnik və mühəndislərə hökumət nefti çıxarma istixdamı verir. "Bu bizim babamızın malı deyil, milli dəyərimiz və sərvətimizdir" prinsipi ilə qurulmuş suveren investisiya fondundan yığılmış məbləğ 1,4 trilyon dollardan artıqdır və ölkədəki təxmini 5 milyonluq xalqın hər bir üzvü bu gəlirlərdən ehtiyacı olduğu qədər yararlana bilir. Başqa bir populist başçı olsa idi, boş vədlər verib pulların siyasətçilərin cibinə getməsini təmin edərək ümumi rifahı məhv edərdi. Halbuki, norveçdə məmuru və siyasətçisi də yaxşı bilir ki, zəngin olsa belə, vergi ödəmədikcə bütün vətəndaşlar ilə birlikdə, özü və yaxınları da bunun zərərini görəcək.

Həmçinin, ölkə toplumunda maaş uçurumu da yoxdur. Tələb edilən verginin çox olmasına baxmayaraq qurulmuş mövcud gəlir sistemi sayəsində ölkənin süpürgəçisi də, xörəkpaylayanı da, mühəndisi də təxmini eyni yaşam keyfiyyətində, həyatlarından doyunca zövq alaraq yaşayırlar.

Bu kimi gözəl əxlaq, sevgi, sayğı və güvən mühitinin və təbiət ilə uyğunlaşmış toplumun bir gün dünyanın hər bir yerində formalaşmış olmasını diləyirəm.