guns germs and steel
əjdahalar googllaən bəyənilən ekşi sözlük entryləri - öyrənildiyində təəccübləndirən məlumatlar - tüfəng mikrob və polad - coğrafi determinizm
Kitabın məntiqli tərəfləri və qəşəng toxunduğu (özümə ləzzət edən)hissəsi var. ispaniyalılar amerikaya 160 nəfərlik ordu ilə gedib niyə 80 min yerli əhalini məğlub edə bildilər. Cavabı inkişaf etmiş texnologiyaları idi.
indi isə başlayaq kitaba müxalif olmağa. Diamond bəy ilk olaraq quş tarixçisidir və bu kitab üçün 25 illik araşdırma edib. 25 illik araşdırma edəsən amma avropanın sosial faktorunu ortaya qatmayasan. Baxın mən sizə bir şey deyim əziz söz6 izləyiciləri "25 iliniz bir kitaba getsə azı o kitab 1000 səhifə olmaz?" Cavab:məncə olar. Bu insan avropanın inkişafından danışanda avropanın daxili döyüşlərindən, vikinglərin gəlib avropanı talıyıb getməsindən , türklərin avropanın içindən keçməsindən danışmır. Məncə biraz siyasi məqsəd də daşıyır.
indi isə toxunmaq istədiyim bir mövzu çində niyə tüfəng olmadı amma avropada oldu? Halbuki barıt ilk olaraq çində tapılıb sonra avropaya gedib.
Ey diomond müəllim, topoqrafiyanın önəmindən danışırsan amma iranın ortasında çöl var səncə bərəkətli hilaldan gedən insanlar çölü o topoqrafiyada keçə bilərdilər? Keçsələr belə çin,koreya,yaponiya belə inkişaf edərdi? Çünki diamond bəy deməyi ilə əkinçilik əsasən silah,mikrob və poladın əsasını qoyub.
Hətda deyə bilərəm ki, əkinçiliyi geri qalmış toplumlardan bəhs edərkən bəzi şeyləri unudur kitab yazarı burda. Çünki düzdü taxıl müxtəlif çoğrafiyalarda əmələ gəlməyəcəkdi ancaq variyasiyaları olacaqdı hansı ki, bunu görə bilərik. Məsələn kanadanın bir hissəsi mükəmməl taxıl üçün əlverişli mühitdirsən peruya doğru getdikcə qarğıdalı, bəzi taxıı növləri üçün ideal mühit olur. (Çoğrafik terminlər və s. anlamıram deyə sadə izah elədim)
Ümumilikdə oxumağı çox məsləhət görürəm çünki ensklopedik biliklərlə dolu kitabdır.
üzv ol