1. romantizmə*
ədəbiyyat və romantizm
qarşı olaraq yaranan ədəbi realizm 19. əsrə aiddir. klassik və romantizm nə qədər üslub olaraq teatral olaraq daha iddialı oldularsa, realizm qısa, uzun hekayə, romanlarda daha effektiv ola bildi. ədəbi realizmdə baxış prizmları vacibdir, hadisələr realistik olaraq dəyərləndirilir. realizm yazıçısının dərdi oxuyucusunu məlumatlandırmaq deyil, olmamalıdır. yazıçı özünün yaratdığı dünyada hekayəni mümkün mərtəbə real, yaşanmış olaraq oxuyucusuna ötürməlidir. biz artıq ədəbi realizmdə özümüzlə, atalarımızla, qonşularımızla, küçələrimizlə qarşılaşmağa başlayırıq. şablonlaşmış, sənət, sənət üçündür ifadəsi, realizmə aiddir. ədəbi realizm və klassik ədəbi üslub bir birinə qarışdırıla bilər, amma fərqli qaydaları olan, fərqli mətn üslublarıyla seçilən, iki fərqli, amma oxşar ədəbi cərəyanlardır.
ədəbi realizmin fikir ataları balzac, stendhal, gustabe flaubert, dostoyevski, tolstoy, anton çexov, gogol, maksim gorki, turgenyev, charles dickens, daniel defoe, mark twain, jack london, ernest hemingway sayılır. yenə də list şərtidir, xatırladıqlarımdır, uzadıla bilər.