bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

statistika

əjdahalar   googlla
keçən ayın ən bəyənilənləri - sözaltı sözlük - təəccübləndirən statistikalar - dünənin ən bəyənilənləri - azərbaycanda dinsizlik - wuhan koronavirus - öyrənildiyində təəccübləndirən məlumatlar - sözaltı sözlük üçün tövsiyələr - + sözaltı statistika
    20. təsadüfə bağlı birdən çox məlumatı ümumiləşdirmək, qanuna uyğunluqlarını araşdırmaqla məşğul olan riyaziyyat bölməsi. tərifdə seçilmiş təsadüfə bağlı ifadəsi şərtidir. məlumatlar sırf təsadüfə bağlı olmaya bilər. sadəcə onların səbəblərinin ayrı-ayrıca izlənilməsi* determinasiya ya mümkün olmaya bilər, ya da həddindən çox əmək tələb edər. belə olan halda onları təsadüfi ortaya çıxan məlumatlar kimi ələ alıb statistik məlumatlar kimi araşdırmaq daha rahatdır. son vaxtlar qarşıma çox çıxan bir nümunə verim. məsələn: bir fiziki kəmiyyətin ölçülməsindəki ölçmə xətaları. tutalım ki, bir metal çubuğun uzunluğunu ölçürük. ölçməni yüksək dəqiqliklə 10 dəfə aparsaq, müxtəlif nəticələr əldə edərik. çubuğun ətrafındakı temperaturun cüzi dəyişikliklərindən onun boyu uzanıb, qısala bilər, ölçü alətimiz elektronikdisə, otaqdakı elektromaqnetik sahələrdən təsirlənə bilər və ya o da temperaturdan təsirlənə bilər. hətta ölçməni həyata keçirən insandan da asılı cüzi xətalar ola bilər. bu saysız hesabsız faktorları ayrı-ayrıca izləmək mümkün deyil. bəzilərini izləmək olar, məsələn otaqdakı temperatur fərqinin çubuğa təsirini hesablayıb* diqqət! bu hesab özü belə xətalı olacaq əsas nəticədən çıxmaq olar, ya da dediyim elektromaqnetik pozuntuları müəyyən etmək olar. amma hesablaya bilmədiyimiz faktorlar da olur. ona görə ölçmədən alınan məlumatları statistik məlumatlar kimi ələ alırlar.
    statistika ehtimal oyunları, kvant mexanikası sahələrində daha ciddi rol oynayır. çünki burda artıq həqiqi təsadüfi hadisələrdən söhbət gedir.
    (bax: determinizm)

    (bax: müəyyənsizlik prinsipi)



hamısını göstər

üzv ol

...