13-cü apollo missiyasıdır. ayın səthinə ilk dəfə eniş etmiş apollo 11dən sonra ən məşhur apollo missiyasıdır. bu missiya startdan 55 saat 54 dəqiqə sonra, yerdən 300000 km aralıda qəza keçirir. oksigen tanklarının birində partlayış baş verir. partlayış təkcə gəmidəki iki oksigen tankından birini məhv etməklə qalmır, həmçinin digər hissələri də zədələyir. missiyanın dayandırılması və gəminin ən qısa müddətdə yer kürəsinə qayıtması şərt olur. əsas gəmi astronaftları saxlayacaq vəziyyətdə olmur deyə, ondakı aktiv sistemlər dəqiq mexanizma ilə söndürülməli, funksiyaları ay səthinə eniş edəcək modula ötürülməli idi. bu modul uçuşun geri qalanında astronaftları daşımalı idi. bircə yenidən yer atmosferinə girişdə əsas gəmiyə qayıtmaq lazım olacaqdı. sadəcə iki nəfər üçün nəzərdə tutulan eniş gəmisini üç nəfəri götürə biləcək vəziyyətə salmaq üçün astronaftlar böyük soyuqqanlılıq və professionallıqla təmir işlərinə girişirlər. gəminin birbaşa yerə qaytması mümkün olmadığından qravitasiya sahəsinin təsirindən istifadə edib, ayın arxasından fırlanıb qayıdılmalı idi* swing-by manevri . gəminin bu hərəkətdən sonra yenidən yerə gəlməsi üçün də traektoriyada azca düzəliş edilməli idi. bu düzəliş olmasa idi, gəmi ayn arxasından fırlandıqdan sonra yerə sadəcə 60000 km-ə qədər yaxınlaşacaqdı. düzəliş edilməsi üçün əsas gəmidəki böyük mühərrikləri işlətmək riskli olduğundan, eniş modulundakı kiçik mühərriklər işlədilir. ayın arxasından fırlandıqdan iki saat sonra uçuş müddətini azaltmaq üçün bir dəfə də mühərriklər işə düşür. 4 dəqiqə yarım çəkən bu manevrdən sonra, gəminin yerə 142 saat 40 dəqiqə daha tez çatması və sakit okeanda enməsi əldə edilmişdir. mühərriklərin hansı istiqamətdə, nə qədər yandırılması, gəminin təmir işlərində astronaftların hərəkətlərinin koordinasiya edilməsi, qəzadan sonrakı dəyişdirilmiş uçuş planının hazırlanması isə houston şəhərindəki kontrol mərkəzindəki mühəndislər tərəfindən həyata keçirilir və astronaftlara bütün detallar çatdırılır. onlar da öz növbəsində soyuqqanlılıqla əmrləri yerinə yetirirlər. gəmi yer atmosferinə yaxınlaşanda isə astronaftlar yenidən idarə etmə kapsuluna keçib, eniş üçün hazırlaşırlar.
nasa və dünya üçün böyük bir önəmə sahib olan missiyadır apollo 13. ən azından sadəcə bir güc gösterisi oldu. çünki nasa sübut elədi ki, belə ciddi qəzalarda belə hadisəyə nəzarəti saxlaya bilir. partlayışdan sonra gəminin komandantı jim lovellin radio əlaqə ilə kontrol mərkəzinə dediyi cümlə isə sonralar çox məşhurlaşdı: “Houston, we’ve had a problem.”
danışıqları səsli dinləmək üçünsə bu videoya göz atın məncə:
(youtube: 
)
)astronaftların soyuqqanlılığı, qəzadan xəbər tutulanda kontrol mərkəzindəki hərəkətlilik, mərkəzdə radio əlaqədə oturan adamın `okay, stand by, 13. we`re looking at it` deməsi ləzzət eliyir də mənə. çox professionaldılar.
missiya haqqında filmdə çəkilib. bu videoda partlayış anının filmdəki halına baxa bilərsiniz:
(youtube: )
)