əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+9 əjdaha
4. bunun digər adları isə fermanın son teoremi olaraq keçir.
dünyada daha çox fermant's equation türklər isə daha çox fermantın son teoremi olaraq tanıyırlar.
bəsit teorimdir 10 yaşlı uşaq belə teoremin nədən ibarət olduğunu asanca başa düşər.
fermantın teorermi deyir ki ele bir x, y, z müsbət tam ədədi yoxdur ki n>2 olduğunda (həmçinin n -də natural ədəddir ) aşağıdakı ifadə ödənsin:
x^n+y^n=z^n
bu teorem pyer ferma tərəfindən 1637-ci irəli sürülmüşdür və fermanın şərəfinə ferma teoremi adlandırılmışdır. lakin ferma öz qeydlərini yazdığı kitabın səhifələrində teoremin isbatını verməmiş, onun uzun olduğu demişdir. “kubu iki kuba, kvadratın kvadratını iki kvadratın kvadratın, ümumiyyətlə dərcəsi ikidən böyük sonsuzluğa qədər heç bir qüvvəti bütün həmin dərəcəli iki qüvvətə ayırmaq olmaz. mən bunun həqiqətən çox gözəl isbatını tapmışam, ama onun üçün yer olduqca azdır”.
bu arada xatırladım ki yuxarıdakı n = 2 bərabər olanda pifaqor ədədləri ifadənin həlli olur. amma diqqətlə baxsaq ferma teoremində n >2 - dür.
bunun isbatını təxminən 350 il sonra tam olaraq 1994 cü ildə ingiliz riyaziyyatçısı andrew wiles tərəfindən tapılmışdı, buna görə o abel mükafatını (riyaziyyatçılar üçün nobelə bərabər mükafat) qazanmışdı. o bu sualla 7 yaşında tanış olur və sualın həll üçün 30 ildən artıq vaxt sərf edir.
qısaca desək fermanın (bizim ədəbiyyatı adı belə gedir ama xarici ədəbiyyatda isə daha çox fermant gedir) ərincəkliği riyaziyyatda 350 ildən daha artıq sürə boyunca davam edən açıq suala , və andrew wilesin 700 min $ sahib olmasıla nəticələnir.
çıxarılan dərs: bir işin ardınca əzmlə getsək fərqi yoxdu nə qədər zaman, güc alır (sadəcə istək , entuziazm və inam məsələsidir ) alsın dibinə kimi getsək sonda istədiğimiz və həsrətində olduğumuz nəticəni qazanacıq.
və birdəki çoxsaylı uğursuzluqdan sonra gələn nailiyyətin ayrı bir kayfı var. lap bu arada edison yadıma düşdü. fəqət yox ay dostlar o uje (-artıq) başqa bir gecənin yazısıdır/entrysidir.
+2 əjdaha
1. tarixin ən məşhur riyaziyyatçılarından ancaq həvəskar olanlarından fermatın ölümündən sonra riyaziyyatçılara qoyub getdiyi, üçyüz ilə yaxın riyaziyyatçıları məşğul edən ancaq profil rəsmimdəki sir andrew wiles tərəfindən 1995-96 cı illərdə sübut olunan teorem. eyni zamanda hüquq təhsili alan fermat ölümünə az qalmış son bir riyazi fikir irəli sürür: x*n+y*n=z*n
yəni ki n>2 olduğu təqdirdə bu ifadə həmişə keçərsizdir. milyonlarla ədəd üçün yoxlanılmasına baxmayaraq bütün ədədlər üçün keçərli bir sübut yoxdursa hipotez elə hipotez olaraq qalır. fermat yazdığı bu bərabərliyin altında qısa bir not yazır:
"… cuius rei demonstrationem mirabilem sane detexi. hanc marginis exiguitas non caperet! "
bir sözlə bu təklif üçün möhtəşəm bir isbat tapmışam ancaq yazmaq üçün kağızda yer yoxdur. fermatın yazmaq üçün yer olmaması bəhanəsi ilə üstü kölgəli qalan hipotez düz üçyüz ilə yaxın sonra ingilis riyaziyyatçı tərəfindən isbat edildi.
n=1 və n=2 hallarında bərabərlik doğrudur ancaq iş n>2 pilləsinə qalxanda dəyişir. isbatın mətni haqqında sir andrew wiles entrysində yazacam.
teorem sübut olunandan sonra insanlar düşünməyə başladılar; görəsən fermat həqiqətən isbatı bilirdi ya yox? bir çox qəzet, jurnal, internet saytları bu mövzuda yazdı, pozdu ancaq bir çoxu fermatın isbatı bilmədiyini düşünürdü. bəhanəyə bax: kağızda yer yoxdur. yəni adamın evində bir dənə kağız yox idi? -*
ikincisi və ən maraqlısı isə isbatın müəllifinin üstündə durduğu düşüncədi; deməli, isbatın mətni üçyüz il əvvəl bilinməyən riyazi ifadələrə söykənir. bir neçə il əvvəl təzəcə kəşf olunan ifadələrə. bəs fermat bunları bilmədiyi halda necə isbatı bildiyini iddia edirdi? isbatın qısa izahını yazmağa çalışsaq iyirmi səhifəlik entry olar ancaq fermat bu isbatı bir səhifədə yaza biləcəyinə necə inanırdı? yəqin fermat riyaziyyatçılar bu problemlə məşğul olsun deyə necə deyərlər çox ağıllı bir biclik işlətmişdi; riyaziyyatçıları isbatı düşünməyə təşviq etmişdi.
+1 əjdaha
2. əsasında fermat's room deyə izlənəsi bir film çəkilən teorem.
hamısını göstər
