+16 əjdaha
2. rusların ikinci dünya müharibəsindən qalib tərəf kimi çıxmağında əvəzsiz rol oynayan alim.bir çoxumuz pavlovu şərti refleksin təbiəti haqqındakı kəşfi ilə tanıyırıq amma o bu kəşfindən əvvəl daha fərqli bir sahədə araşdırma aparırdı: həzm sistemi. şərti refleksdə olduğu kimi o bu araşdırmasında da itlərdən istifadə edirdi. belə ki o, itlərin mədələrini kəsir, bağırsaqlarına baxır və onların həzm sistemini dərk etməyə çalışırdı. bir gün pavlov yenə laboratoriyasında çalışarkən köməkçisinin itə yemək verməsini söyləyir. bu zaman köməkçisinin yemək gətirərkənki ayaq səslərini eşidən itin ağzının suyunun axdığını görür və o şərti refleksi ilk dəfə bu andaca kəşf edir.
üzərindən illər keçir hitler rəhbərliyindəki almaniya gün keçdikcə güclənməyə başlayır. hitler bütün sənayeni hərbə yönəldir və dövrün ən inkişaf etmiş hərb texnikasına malik olur. bu texnikalardan biri də tiger II adlı alman tankı idi. tank 70 ton ağırlığında olsa da çox cəld idi məhz buna görə də "benqal pələngi" adını almışdı. bu tankın ixtirası ilə bütün dünya ilə bərabər ruslar da təşvişə düşmüşdü. nəticədə nə edəcəklərini bilməyən ruslar pavlovun qapısını döydülər. pavlov onlara kömək edəcəyini bildirdi və etdi də. o tezliklə araşdırmalarına başladı və bu dəfə də köhnə dostu itlərdən kömək aldı. belə ki o yüzlərlə iti bir həftə boyu bir otaqda ac qoydu. sonra xüsusi tankların altına ət yerləşdirdi. otağın qapısını açdığı anda bütün itlər tanka hücum etdi. bu proses eyni ilə bir neçə həftə də dəvam etdi və bir yerdən sonra itlər tankın altında ət olmasa belə tanka hücum etməyə başladılar. 1936-da pavlov vəfat etdi amma ruslara edəcəyi köməyi artıq misli ilə etmişdi. ikinci dünya müharibəsində vəziyyət getdikcə gərginləşirdi və hitlerin önünü almaq namümkün görünürdü. nəhayət hitler rusların da gözlədiyi kimi müttəfiqliyi pozub rusiyaya hücum etdi. rusiya bu müharibədə alman tanklarının qarşısını almaq üçün pavlovun köhnə dostlarının yəni itlərin üzərinə bomba yerləşdirdi və tankları görən itlər həmin andaca tankın üzərinə hücum etdi. elə itlər tanka yaxınlaşan kimi üzərindəki bombalar işə düşdü və bütün alman tankları bir bir şar kimi partlamağa başladı. pavlovun indi baxdıqda çox vəhşi görülən bu kəşfi olmasa idi rusların müharibədən qalib çıxıb çıxmayaxağını demək olmaz amma yenə də onun bu qalibiyyətdəki rolu danılmazdır.