+13 əjdaha
1. Klimaks olaraq da bilinir. Menopauza sözü ilk dəfə fransız dilində işlənmiş Yunan mənşəli sözdür. Men - ay, pausein - dayanmaq deməkdir. Yəni qadınlarda menstruasiya prosesinin başa çatması. Adətən 45-55 yaşlara təsadüf edir, ortalama menopauza yaşı 50-dir. Amma erkən yaşlarda (40 yaşdan öncə) və daha gec baş verə bilər. Həmçinin yumurtalıqlar və uşaqlığın cərrahi və ya rentgen şüalarla çıxarılma əməliyyatlarından sonra süni menopauza yaranır.Etiologiyası:
prosesə yumurtalıqların ömrünün bitməsi kimi yanaşmaq olar. Yəni menopauza tamamilə fizioloji bir prosesdir. Yumurtalıqlarda normalda - reproduktivlik zamanı gedən follikulların yetişmə və partlama prosesinin dayanması menopauzaya gətirib çıxarır. Bu dövrdə qadın belə deyək, doğurqanlıq qabiliyyətini itirir.
Erkən menopauzanın səbəbi və risk faktorları:
Ümumiyyətlə, menopauza dövrünün hansı yaşda baş verməsinin genetik olduğu düşünülür. Amma 40 yaşdan erkən baş verənlərdə əsas səbəblər ooforektomiya, kimyəvi terapiya, radioterapiya, leuprorelin istifadəsi və s. Hallardır. Həddindən artıq kofein qəbulu, alkohol, siqaret, piylənmə, hipodinamiya risk faktorları hesab olunur. Yəni menopauzanı daha da tezləşdirir.
Diaqnozu: menstruasiyanın 1 ildən çox gecikməsi rahatlıqla menopauza diaqnozu qoymağa kömək edir. Menopauzaönü mərhələdə də aybaşı tsiklinin davametmə müddətinin uzanması əsas xəbərdaredici əlamətlərdəndir.
Əlamətləri:
Menopauza patoloji vəziyyət deyil, amma özünü bəzi simptomlarla büruzə verə bilər.
Ümumi əlamətlər: baş ağrısı, baş gicəllənmə, yüngül demensiya, libidonun azalması, əhvalın dəyişkənliyi, ən xarakterik əlaməti-atəş basmaları (hipotalamusun neyrovaskulyar mexanizmi pozulur) və hətta bəzi qadınlarda dəridə "gül xəstəliyi" adlanan rozasea da görülə bilər.
Cinsiyyət üzvlərində: estrogen azlığından vaginada quruluq, atrofik vaginit, cinsi əlaqə zamanı ağrılar və s. Mühaşidə olunur.
Fiziki dəyişikliklər: əsasən çəki artımı ilə (xüsusilə, üst bədəndə) müşahidə olunur. Hormonal dəyişikliklər irəli yaşlarda qadınlarda sümük və oynaqlarda problemlərə səbəb olur. Onurğada deformasiyalara rast gəlinir. Çəki artımın əsas səbəbi hipotiroidizmdir. Hipofizdə gedən dəşikliklərlə əlaqədar Qanda və sidikdə Fsh miqdarı yüksəlir.
Erkən menopauzanın qarşısını almaq və ya menopauzanı gecikdirmək üçün hormonal terapiyadan, gebapentin, klonidin kimi preparatlardan istifadə olunur. Prosesin gecikməsi ateroskleroz, miokard infarktı və digər kardiovaskulyar xəstəliklərinin baş vermə riskini azaltsa da, estrogen səviyyəsinin artması mastopatiyaya, süd vəzisi xərçənginə də səbəb ola bilər.
Qeyd: burdakı simptomlar hər qadında eyni formada baş verməyə bilər. sağlam həyat tərzi hər zaman vəziyyəti yüngülləşdirir.