1. Bədəndə su balansının azalmasının səbəbləri aşağıdakılardır:
1) qarın pozulması-qusma (mədə-bağırsaq problemi)
2) su içməmək
3) həddən artıq tərləmə (isti hava və s səbəbi ilə)
4) həddən artıq fiziki yük və ya tərlədən idman
5) gün və ya isti vurması.
6) tez-tez ayaqyoluna getmək.
7) həddən artıq çox spirtli içki (səhər durduqda baş ağrısı bu susuzluğun səbəbidir.
8) yanıqlar.
Bədəndə su balansının azalması 4 cür olur
1) yüngül 5-6% (1-2 lt)
2) orta 6-10% (2-4 lt)
3) ağır 10% (4 lt+)
4) kəskin 10 lt Sudan daha çox. (Həyat riski)
Bədəndə qan 3 cür ola bilir.
1) izotonik ( qanın düz tərkibi normal olur)
2) hipertonik (qanda duz konsentrasiyasının çoxalması)
3)hipotonik (qanda duz tərkibinin azalması)
Bədəndə susuzluq yüngül olduqda simptomlar:
1.Ilk vaxtlar, ağızda quruluq və tüpürcəyin yapışqan olması.
*Qeyd: Bədəndən 20-25% suyun getməsi ölümcüldür.
2. Ayaqyoluna az-az getmək və az sidik ifrazat etmək, sidiyin rənginin tünd və kəskin iyə malik olması.
3. Zəiflik
4. Apatiya
5. Qıcıqlanmaq
6. Bədən temperaturunun artması.
7. Ürək bulanması
5. Qusma
6. Qarın ağrısı.
+( Yüngüldən ağıra qədərki simptomlar
1. Möhkəm susuzluq
2. Hərəkətlərdə yavaşlama.
3. Iştah azalması.
4. Dərinin qızarması.
5. Yuxulu olmaq.
6. Gözaltı qaralması
7. nəbzin tez vurması.
8. bədən temperaturunun artması
9. Ürək bulanması
10. Qusma
11. Mədə-bağırsaq pozulması
12. Baş hərlənməsi
13. Boğulma
14. Ayaqlarda sanki iynə sancırmış kimi hiss etmək
15. Qanın azalması və qatılaşması
16. Tüpürcəyin olmaması
17. Gözlərin quruluğu
18. Göynəmə, dəri rənginin dəyişməsi.
19. Danışığın başa düşülməməsi
20. Hərəkət qabiliyyətinin itməsi, sayaqlama
21. Əzələnin qıcolması
22. Dilin şişməsi
23 udquna bilməmək
24. Eşitmə və görmə qabiliyyətinin pisləşməsi
25. Bədənin soyuması.
)( Bunların müalicəsi
Bədənin su balansını bərpa etməklə mümkündür .
Əgər xəstənin vəziyyəti ağırdırsa, mütləq xəstəxana şəraitində müalicə olunmalıdır.
Əgər bu simptomlar varsa, o zaman təcili yardım çağırılmalıdır.
Orta və ağır susuzluğun müalicəsi Venadaxili mayelərin yeridilməsindən və sitasionar müalicədən ibarətdir. Yüngül və orta formanın müalicəsi isə yavaş-yavaş itirilmiş mayenin və qanın bərpa etməkdir.
Əgər xəstədəki əlamətlər ağır deyilsə o zaman ev şəraitində müalicəyə icazə verilir. .bu zaman xəstəyə
1)tam sakitçilik lazımdır.
2) xəstə mümkün qədər havası sərin və təmiz olan düz yerdə uzanmalıdır.
3) xəstəyə içmək üçün çoxlu maye verilməlidir.
A) adi su
B) karbohidrat, eloktrolit,natrikali tərkibli içkilər (mineral sular)
C) dondurulmuş meyvə şirələri
D) qlükoza tərkibli içkilər .
Xəstə bunları yavaş-yavaş və az-az içməlidir. Bunun üçün şirə (sok) içmək üçün istifadə olunan çuburlardan istifadə olunmalıdır.
Eyni zamanda reqidron, qastrolit, orasan kimi dərmanlar da tətbiq olunmalıdır.
Ev şəraitində bu dərman tərkibli içki də düzəltmək olar:
1 çay qaşığı şəkər
1 stəkan portağal şirəsi
1 çay qaşığının ¾ hissəsi qədər duzu qarışdırıb, gündə 3 dəfə az-az içmək.
Əgər isti vurub bədən su itiribsə, o zaman əvvəlcə bədən temperaturu salınmalıdır.
1) sərin yer. kondisioner və ya vertiliyator olan bir yer.
2) bədənə soyuq suya batırılmış dəsmalı qoymaq (bütün bədən nahiyələrinə qoyula bilər)
3) əgər adam ayaq üstə dura bilirsə onda sərin duş almaq. Lakin diqqət etmək lazımdır ki, bədən temperaturu həddən artıq çox düşməsin. Yoxsa xəstənin qan damarları daralacaq və bu başqa xəstəliklərə yol açacaq.
Diqqət: əgər bu su azlığı südəmər uşaqda, 10 yaşından aşağı olan uşaqlarda və ya yaşlı insanda meydana gəlibsə o zaman mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.