qarabağ konfliktinin etikası

1. hal-hazırda haqqında tam bir fikrə sahib olmadığım və ola bilmədiyim bir məsələdir. müharibə tərəfdarlarımı haqlıdırlar yoxsa, müharibə əleyhdarlarımı? Milliyyətçiləri və sjw-ları çıxmaq şərtilə, normal şəkildə fikirləşə bilən hər iki tərəfdən olan insanların hər birinin özlərinə məxsus doğru hesab etdikləri arqumentləri var idi. Məsələ o qədər çətindir ki, arqumentlərin ayrı-ayrılıqda hər biri doğru kimi görünsə də, heç cürə bunları bir bütün şəklində dəyərləndirib ortaq nəticəyə gəlmək olmur. şəxsən mənim üçün maraqlı kimin haqlı olduğu yox, həqiqətin nə olduğudur və mənə görə, həqiqəti axtaran biri nə əleyhdar olmalıdır, nə də leyhdar. çünki bugün qəbul edilən doğrular sabah dəyişə bilər, və özünü ideoloji olaraq dar bir çərçivəyə pərçimləmək isə özünü həqiqətdən uzaqlaşdırmaqdır. insanın həmişə prinsiplərinə sadiq qalmalı olduğunu bu fikrə əks-arqument kimi göstərsələr də, mənə görə bu həqiqətdən üz döndərməkdən başqa bir şey deyil. burada hər iki tərəfdən söylənilən, ağlımda qalan, ortaq məxrəcə gələ bilmədiyim bəzi arqumentləri qaralama şəklində dilə gətirmək istəyirəm:

1) Insan həyatı hər şeydən üstündür. əslində elə məsələnin məğzi bu arqumentin üzərində qurulub və bundan sonra sadalananlar elə buna qarşı deyilən və bunu dəstəkləyən arqumentlərdir.

2) Özünə 25 ildir burada həyat quran qaçqınlar gedib orada yaşamyacaqsa, bu qədər insanın həlak olub oranı geri qaytarmasına dəymir.

3) Baş verənlər Rusiyanın hər iki ölkəni öz orbitində saxlamaq üçün həyata keçirdiyi plan əsasında baş verir və ona görə də,

3.1) Biz istəsək də, istəməsək də bu baş verəcək, bizlik bir şey yoxdur.
3.2) Biz ayağa durub etiraz etsək, bu müharibənin qarşısını ala bilərik.

4) Müharibəni varlılar edir, kasıblar həlak olur, bütün hallarda beynəlxalq hüquq baxımından haqlı olsanız belə müasir dünyada müharibələr idarəedici zümrənin öz hakimiyyətini möhkəmləndirməyə xidmət edir, və bunun aşağı təbəqəyə heç bir faydası yoxdur.

5) Dağlıq-Qarabağda bir halda ki, tarixən ermənilər yaşayıb, ona görə də Azərbaycandan ayrılmaq onların haqqıdır və Azərbaycan kənar 5/7 rayonun geri qaytarılmasına razı olub, dq-nın müstəqilliyini tanıyıb, müharibəsiz bu məsələni həll edə bilərdi.

6) Ermənilər dq-nın ətrafındakı rayonların qaytarılmasına sözdə razılıq versə də, əməldə geri qaytaracaqları inandırıcı görünmürdü. Çünki onları bir gün geri qaytaracaqlarına inansaydılar, Kəlbəcərə və Zəngilana investisiyalar qoymazdılar. ətraf rayonların hamısını 2010-cu illərdəki referendum ilə dağlıq-qarabağa tamamilə birləşdirməzdilər.

7) Beynəlxalq hüquq baxımından haqlı olan bizik, ədalətin təmin olunması üçün biz bunu etməliyik.

8) Artıq dövləti olan bir xalqın ikinci dəfə öz müqəddaratını təyin etməsi ədalətsizlikdir.

9) Bugün dağlıq-qarabağın itirilməsinə razı olsaq, ölkədə separatçı meyillər güclənəcək, ölkə tamamilə parçalanacaq. yəni, əgər insan həyatını önəmli hesab etdiyimiz üçün onun itirilməsinə razı oluruqsa, sabah başqa bu tipli bir hal baş verəcək, və bu beləcə davam edəcək. necə ki, israil münhen olimpiyadalarında əsir tutulmuş yəhudi idmançıların həyatına qarşılıq olaraq teroristlərlə sövdələşməkdən imtina etmişdisə, biz də burada oxşar hal ilə qarşı-qarşıyayıq. çünki bilirdi ki, bugün razı olsa, sabah yenə oxşar təxribat baş verəcək və bu sonsuza kimi davam edəcək, təxribatçılar isə istədiyinə nail olacaq. ona görə də belə bir şeyə razı olmaq ölkənin gücsüzlüyünün göstəricisidir.

10) Dünyanın ən proqressiv dövlətləri, hətta bizi oranın müstəqilliyini tanımağa məcbur edənlər belə öz ölkələrində separatistləri dəstəkləmirlər. necə ki, ingilislər irlandlarla 30 ilə yaxın mübarizə apardı və hər iki tərəfdən yüzlərlə insan həlak oldu və baxmayaraq ki, bugün də irlandlar ingiltərədə təxribatlar törədirlər. fransanın özü bretonları, baskları, korsikalıları bu məsələdə dəstəkləmir.

11) Onsuz da müharibə olmayan vaxt ərzində də qarabağda xeyli adam ölmüşdü. yəni bu müharibə olmasa belə, yenə insanlar öləcəkdi .ən azından hazırkı vəziyyəti sınamamışdıq, bəlkə də bu daha uğurlu variantdı.

12) vətən, millət kimi anlayışlar müasir dövrdə tamamilə əhəmiyyətini itirib. bugün bir halda ki, insanlar öz bacarıqları və ağlı ilə bu ölkəni tərk edib, başqa yerdə həyat qurub yaşaya bilirsə, oranı özü üçün vətən hesab edə bilirsə, nəyə görə burada kiminsə vətən adı altında maskalanmış siyasi maraqları üçün ölməlidir, haqlı olsaq belə?!

ağlıma gəldikcə əlavə etməyə çalışacam.

2. Əgər düşünsək ki, hər iki tərəf revanşist, milliyətçilik ilə kafayı yemiş millətdilər, bu faktın özü bütün arqumentləri sıfırlayır

qarabağ konfliktinin etikası

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!