bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

georg wilhelm friedrich hegel



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla
arthur schopenhauer - jean paul sartre - insan - hegel - estetikaçı filosoflar - eksplikasiya
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+7 əjdaha

3. klassik alman fəlsəfəsinin ən önəmli nümayəndələrindən biri.idealist dialektikanın banisi.hegel fəlsəfəsinin əsas anlayışı "mütləq ideya" anlayışıdı, hansı ki, o aləmin əsasını təşkil edir və daim inkişafdadır.bu inkişaf "triada" prinsipi əsasında baş verir.inkişafın birinci mərhələsi tezis adlanır, tezis mərhələsində mütləq ideya varlıq və qeyri-varlıq formasında mövcud olur,lakin daxili ziddiyyətləri ucbatından özü-özünü inkar edib inkişafının ikinci mərhələsi olan anti-tezis mərhələsinə keçir.bu mərhələdə mütləq ideya özgələşərək təbiətə çevrilir, ancaq təbiət də kortəbii qüvvələrin məskəni olduğundan bu səviyyədə o, özünü dərk edə bilmir.nəhayət, inkişafının üçüncü mərhələsi olan sintez mərhələsinə qədəm qoyur, bu mərhələdə o, cəmiyyətə, insana çevrilərək özü-özünü dərk edir.hegel fəlsəfəsində diqqətimi çəkən digər bir məqamsa, şərqliləri qul adlandırmasıdır.deyirmiş ki, şərqlilər azadlığın onların mahiyyəti olması fikrini anlamır, buna görə də daim qul olaraq qalacaqlar.yunanlar və romalılar artıq antik dövrdə öz mahiyyətlərini anlamağa başlamışdı, buna görə də nisbətən azad idilər, almanlar və xristian aləmində isə hamı öz mahiyyətini dərk edir, buna görə də hamısı azad insanlardı.

+5 əjdaha

11. Kainatın mərkəzində bir ruh var və bu ruh bütün əqli və fiziki əməyin bütünüdür və özünü bütün bu fəaliyyətin nəticəsində əks elətdirir. Nəticə etibarilə ruhun yadlaşması, maddi və mənəvinin parçalanması yoluyla baş verir. Subyektlər əvvəlcə təbiətlə əlaqəyə girir və təbiəti öz düşüncəsinə uyğun bir obyektə çevirir və həmin çevrilmənin nəticəsində özünü obyektdə tanıyır, dolayı yolla tanıyır çünki öz varlığını özündə yox, başqa bir cisimdə əks elətdirir. Bu tanınmanın birinci tarixi aktıdır. Bu proses sona çatandan sonra başqa bir tanınma mərhələsi başlayır. Burada isə iki ayrı subyekt özlərini, digərinin simasında tanıyır, tanınma uğrunda gedən bu mübarizə isə birinin tanınmasına və digərinin onun asılılığı altına alınması ilə sona çatır. Məsələn ağa ilə qul arasında baş tutan münasibət zamanı, qul ağanın ağalığını qəbul edir, beləliklə ağa öz ağalığını qulun məğlubiyyətində tapır. Qul da ağa tərəfindən tanınır. Bu isə ikinci tarixi aktdır. Daha sonra ağa təbiətlə, asılılığı altında saxladığı qulun əməyi vasitəsilə münasibət qurur və qulun mövcudluğunun mahiyyəti olan əməyi, ağanın təbiətlə qurduğu (və ya qurmaq istədiyi) münasibət əsasında formalaşır. Bu yolla da qul öz əməyinə, yəni mahiyyətinə yadlaşır, ağa isə təbiətlə öz mahiyyəti vasitəsilə yox, qulun əməyi vasitəsilə münasibət qurur və bu səbəbdən də, o da yadlaşmış olur. Son nəticədə isə ruh yadlaşır. Bütün bu yadlaşmalara son qoymaq üçün də, maddi və mənəvi bölünmənin, subyektin başqa bir subyektdə tanınmasına son verib özündə tanınmasına imkan yaratmaq yolu ilə aradan götürülə bilər.

Hegelçi yadlaşma anlayışını belə izah etmək olar. Bir də var marksın yadlaşma nəzəriyyəsi. Bu haqda isə həvəslənən kimi marksın və ya (layiq olduğu üçün) nəzəriyyəyə məxsus başlıqda entry yazmaq olar.

+3 əjdaha

7. əfsanəyə görə bir şagirdinə "məni bir sən anladın, sən də götündən anladın" demiş filosof. mübahisəlidir.

+2 əjdaha

10. sistemində insanların real yaşamını, maddi dünyasını, real əlaqələri yaradanın sadəcə fikirlər olduğu alman filosof.

+2 əjdaha

4. tezis merhelesine aid beynimde firlanan bir aforizmi olan yazıçı:ele bir şey yoxdur ki varlıq ile yoxluq arasında mümkün olmasın.

+1 əjdaha

1. fəlsəfi fikirli alman yazar.
oxuyub anlaşılması çətin olan filosofdu. ruhun və düşüncənin hər şeyin təməli olduğunu deyir. spinozakantdan ilhamlanıb. və yazı tərzi o qədər dəqiq alman dilidi ki, almanlar belə bəzən çətinnlik çəkir anlamaqda.

+1 əjdaha

5. 1823-cü ildən 1830-a qədər vyanada estetika dərsləri vermişdir. mütləq idealizm fikrini müdafiə etmişdir. hegel-ə görə, insan "telos"-a, yəni son məqsədinə "geist" vasitəsi ilə çata bilər. geist sözü alman dilində ruh mənasına gəlir. bu, platon-un idea anlayışı ilə də örtüşür.
"fine arts" məfhumunu da ilk dəfə hegel ortaya qoymuşdur. dünyada bir çox universitetin incəsənət fakültələrinə bu ad verilir. türkiyədəki universitetlərdə də "güzel sanatlar" bölümünün adı məhz buradan gəlir.
"idea əslində özü özünü gerçəkləşdirən bir anlayışdır."
"təbiətdə hər şey sonludur, ruh sonsuzdur."

+1 əjdaha

2. obyektiv idealist,mövcudatın ilkin səbəbini mütləq ideya da görən,fəlsəfə tarixini şərq dövrü,antik dövr və alman dövrü olaraq 3 dövrə bölən alman filosofu



hamısını göstər

georg wilhelm friedrich hegel