Haqqında bilənin də, bilməyənin də yazdığı qida. Bal şəkərdirmi? Hə, amma... Ortada böyük bir amma var:
Hansı şəkərdəndir bal? *Fruktoza* şəkərindən. *Qlükozanın* kuzeni. Birincisi, şəkər deyən kimi: "hı amına zərərdir", - deyə cumuşmaq çox absurddur, əzizlərim. Onlarla şəkər növu məlumdur: süd şəkəri, səməni şəkəri, nə bilim, şəkər çuğunduru adı yadımdan çıxan başqa-başqa şəkərlər. Eyni poxdurmu? Haşa, fərqlidir.
Məsələn: Laktoza (süd şəkəri) ana südündə 5-8%, inək südündə 4-6% olur. Laktoza hidrolizə uğradıqda qlükoza və qalaktoza əmələ gəlir;
Maltoza: Maltoza (səməni şəkəri) nişastanın hidrolizi zamanı alınan aralıq məhsullardan biridir. Maltoza molekülü iki α-qlükoza qalığından ibarət olduğu üçün hidrolize uğradıqda iki qlükoza molekuluna çevrilir.
Nə isə. Bizim bal nədən ibarətdir? Birincisi, Balın kimyəvi tərkibi 20% sudan, 75% şəkərdən və 5% başqa maddələrdən ibarətdir;
Nektarın tərkibində sadə şəkərlər – fruktoza və qlyukoza,habelə mürəkkəb şəkərlərdən saxaroza və az miqdarda maltoza,melibioza,rafinoza vardır. Nektarın tərkibində şəkərin miqdarı bitkinin növündən asılı olaraq 3%-dən 76%-ə qədər olur. Şəkərdən əlavə tərkibində az miqdarda zülallı maddələr,üzvi duzlar və mineral maddələr müvcuddur. Suyun tərkibi nektarda 40%-dən 90%-ə qədərdir.
Okay, nə anladıq? Eyni deyil? Tam anladıq? Yəqin, ancaq tam izah etmədim. Qoyun edim:
İnsan-meymun arasındakı oxşarlıq 98%-dir, ancaq bu onu meymun etmədiyi kimi, meymundan daha aşağı zəka səviyyəsində də görsətmir. Yəni, aradakı 2%-lik fərq kamil bir insanın yaranmasına səbəbiyyətdir. Gəlin bu fruktoza və qlükozanın açıq quruluşda və qapalı quruluşda və s. Fərqlərinə, yəni kimyəvi xüsusiyyətlərinə də baxaq: birincisi, qlükoza bir aldehid qrupuna malikdir, ancaq fruktoza ketozadır, yəni keton qrupu saxlayır. Buna görə də bir sıra reaksiyalara daxil olmur, ola bilmir. ((baxma:
aldehidlərin kimyəvi xassələri))
Qlükoza açıq quruluşda dörd, qapalı quruluşda isə beş *oh qrupu*na malikdir, ancaq fruktozada 3 açıq quruluşda 4 qapalı quruluşda oh olur. Nə isə bunların xassələrini yazmağa axot yoxdur. Koroçe, tamam ayrıdır və “şəkər”dir ifadəsi qismən (zərərli mənasında yoxsa təbii ki şəkərdir amk) səhvdir. Di salamat.
Siyasətə girmiş hər kəs kimi mübahisəli kimliyi olan adam. Ölümü sonrası pkk lideri abdullah öcalandan başsağlığı mesajı gecikməmişdir (bu dılğırın terror qruplaşmasının lideri olduğunu bir də yazım). Önder apoya yaxınlığı ilə də tanınırdı. Hətta apoya "sen benim babamsın" dediyi, cavabında aponun da "sen bir yetimsin" dediyi iddia olunmuşdu. Nə qədər doğrudur bilinməz. Amma iki xalq arasında sülh istəyən biri olaraq neytral mövqedən uzaq olduğunu anlamaq çox da çətin deyil. Bu şəxsin anadolu türkməni olduğunu deyərək özünü kürdlərdən daha çox kürdlüyə vurması da ayrı bir ironiyadır. Anadolu türkmənlərinin kürdlər tərəfindən assimilyasiya olunması və iki etnik qrupun qanlı-bıçaqlı olması nəzərə alındıqda ortada qaranlıq qalan çox məqam var.
