the walking dead

4 mövsümünü izləmişəm. ilk 2 mövsümü çox yaxşı idi, 3. mövsüm də pis deyildi, amma 4. mövsümdə ürəyim sıxılmağa başladı. Hər il də növbəti mövsümə uzandığını eşidirəm. Payızda 10. mövsümü başlayacaq. Belə baxanda, bu serialı ömür boyu çəkmək olar. Zaman anlayışının öz mənasını itirdiyi bir dövrdə baş verir hadisələr. Belə çıxır ki, babat da izlənilir. Nə bilim vallah, mənim şəxsəm səbrim çatmadı.
Serialın çox ağır, dözülməz ağır dünyası var. Dünyanın içi sikilib, artıq heç nə əvvəlki kimi olmayacaq. Bütün insan varlığı sadəcə mövcud olmağa və zombilərlə, təbiətlə və həyatın özü ilə mübarizə aparmağa köklənib. Açığı, yazdığımı oxuyanda başa düşdüm ki, bəzi rahatlıqlarımızı və ümidlərimizi çıxsaq, elə biz də oxşar bir dünyada yaşayırıq. Harda qalmışdıq, serialda ümidin ən kiçik bir işartısı da yoxdur. Ola da bilməz, dünya elə bir yerə çevrilib ki, adam rahatlığı və xoşbəxtliyi təsəvvür də edə bilmir. Buna baxmayaraq bizim qəhrəmanlarımız yaşamağa və mübarizə aparmağa davam edir. Düzdür, arada hər şeydən - bu ümidsizlikdən, sonsuz ağrılardan və kədərdən yorulub təslim olanlar olur, amma belələri azlıqdadır və çoxu yola davam edir. Yol demişkən, baxdığım heç bir serialda adamlar bu qədər yol getmir. Yol gedirlər və zombiləri öldürürlər. Yol gedirlər və xırda dərdlərdən, keçmişdən danışırlar - o işıqlı, xoşbəxt keçmişdən. Yol gedirlər və gedəcəkləri növbəti yolların planını qururlar, onları düşünürlər. Yollar isə heç yerə aparmır. Əslində aparır - növbəti insan cəmiyyətinin formalaşdığı yerə ki, bizim qəhrəmanlarımız gedib onların pis-yaxşı rahatlıqlarının içinə pox qoysunlar. Birinin həyata baxışlarından xoşları gəlmir, başqa birinin gözlərinin rəngindən və ya boyundan. Oğraş-oğraş səbəblərlə onların rifahını məhv edirlər. Nə özləri bir gün görə bilirlər, nə başqalarına bir gün görməyə imkan verirlər.

breaking bad

Yaddaşımdan necəsə bu serialı silmək istərdim. Ki, yenidən sıfırdan izləyim. Sonra yenə silim yaddaşımdan, yenə izləyim. Ömür boyu, hər vaxt tapdığım gün.
Bunu bütün ciddiyyətimlə söyləyirəm, Shakespeare'dən sonra yaranmış bütün sənət əsərləri necəsə yoxa çıxsaydı və bircə Breaking Bad qalsaydı, yenə də bu həyatı, insan təbiətini və bu sistemi izah etməyə bəs edərdi. "Breaking Bad" elə bir zirvədir ki... Hər şeydən əvvəl Sistemin gerçək üzü, müasir dünyada namuslu və əxlaqlı insanların yüksəlməsinin necə çətin və az qala mümkünsüzlüyü haqdadır. Düşündükcə dəhşətə gəlirəm. Necə bir kabel televiziyası üçün, kütləvi mədəniyyət məhsulunu bu qədər dərin və mükəmməl yaratmaq olar. Bir serial necə müasir zamanın az qala bütün önəmli mövzularını bayağılığa və psevdofəlsəfəçiliyə varmadan ciddi və sadə göstərə bilər. Postmodernin üstümüzə çıxıb bizi boğucu fəndlə məğlub etdiyi və elə azarkeşlərinin də bizim özümüz olduğu bu sarsaq arenada belə şahəsərlər bir neçə onillikdə bir yaranır. Breaking Bad - gələcək nəsillərə millətindən, irqindən və maddi vəziyyətindən asılı olmayaraq, 21. əsrin əvvəllərində biz neçə yaşamışıq, nələrin dərdini çəkmişik, nələr üçün hər şeydən keçmişik suallarının kədərli və qorxunc cavablarını verəcək.

PS. Skyler kimi qancıq yaratmasaydılar, əməlli-başlı yarımçıq qalmış bir serial olardı.

bodyguard

Yaxşı başlayan və tədricən poxu çıxan serial. Əvvəllərdə hər şey dövlətin müxtəlif güc strukturları arasında qarşıdurma, vəzifə və qüdrət sahibi olmaq üçün aparılan kirli oyunlar, pərdəarxası gedişlər kimi görünür. Ortada ciddi intriqalar, dilemmalar var. Kimin əli kimin cibindədir, məlum deyil. ikili, üçlü oyunlar, üzdən gülüb arxadan bir-birinin quyusunu qazan məmurlar, polisin və kəşfiyyatın qaranlıq zabitləri var. Sonra bir yerdə bir şeylər qırılır. Hər şey konveyer üsülu istehsal edilən serial və filmlərdəki cığıra düşür və bir də özünü toparlaya bilmir.
Serialı dəyərləndirməli olsam, bəyənmədiyimi deyə bilərəm. Yaxşı düşünülmüş amma yaxşı reallaşdırılmamış layihədir. Gina McKee elə bil yüksək rütbəli zabit qadın obrazı yaradıb ki, baxdıqca heyran ola bilmirsən. Baş naziri oynayan qadın ekrana elə yaraşır ki, gecə-gündüz göstərsələr, onu izləmək istəyirsiz. Əsas oğlanın oyunu xoşuma gəlmədi, ok ptsd varıdır, hərdən özünü itirir, anlayırıq, amma xeyli pafoslu və teatral görünür.
Və sonda, oxumayacaqlarını bilsəm də bunu yazmadan dura bilmədim: Lütfən, artıq izləyicini axmaq yerinə qoymağı, nə sıçsaq da yeyəcəklər təfəkkürünü heç olmasa bu cür böyük layihələrdə bir qırağa qoysunlar. Süjeti inkişaf etdirmək üçün, düşünülmüş sonu gətirmək və ya xarakterlərin motivasiyaları açmaq üçün sarsaq və inanılmaz şeylər yazmasınlar və çəkməsinlər.

yuxu

Bəzi şeyləri bizə aid olduğu üçün, bizə bizi anlatdığı üçün, ortaq bir keçmişimiz, tariximiz olduğu üçün sevirik. Mən "Yuxu"nu gec tanımışam. O zamanadək dərin rok heyranı olan dayımın sayəsində Queen, Led Zeppelin, Deep Purple başda olmaqla, bütün önəmli rok qrupları dinləmişdim. Yəqin ki, söhbətin hara getdiyini anladınız. "Yuxu"nu ümumi olaraq skill üzrə deyək, bu qruplarla bir yerə qoya bilməyəcəyimizi düşünürəm. Amma, amma hər şey texnikadan, gitar sololarından, rifflərdən və ya solistin ifasından asılı deyil ki. Elə olsaydı, hər şeyi keyfiyyət müəyyənləşdirsəydi, həyat çox darıxdırıcı olardı, buna əminəm. "Yuxu" həyatımızı gözəl edən dəyərlərdən biridir. Nə vaxşı ki, həyatlarımızdan gəlib keçiblər, bizə pablarda, yaxud da evimizdə oturub içərkən, musiqi dinlərkən qəfil qarşımıza çıxmaqları ilə sonsuz sevinclər bəxş ediblər. Hələ bir epizod xatırlamıram ki, dostlarımla, sevgililərimlə, fərqi yoxdur, bir yerdə içərkən "Yuxu" səsləndiyində hamılıqla sevinməyək, coşmayaq.
PS. ibrahim Emin'in vəfatıyla dolayı bütün sevənlərinə başımız sağ olsun, deyirəm.

iron maiden

"Iron Maiden" də keçmişin digər nəhəng rok qrupları kimi hər dəfə dinlədiyimdə zəmanəmizin zövqsüzlüyünə, pop, hip-hop musiqisinin bu populyarlığına dərin bir hüzn oyadır məndə."Black Sabbath", "Led Zeppelin" dönəmində yaşamalıydım", düşünürəm, istər-istəməz, kədərlənirəm.
Musiqiləri qədər albom qapaqlarına da heyran olduğum qrupdur. O zombidəki əzəmət bir çox insanda yoxdur. Dönəmin digər rok qrupları ötən əsrin 90. illərindən başlayaraq tədricən çöküşə başlasalar da, ən sevdiyim 2 Iron Maiden albomu məhz bu vaxtlarda üzə çıxıb: "Fear of the Dark" və "No Prayer for the Dying".
Ayrıca, mahnıları məşq pleylistimin olmazsa-olmazları sırasına daxildirlər və hər dəfə dinlədiyimdə bədənimi və beynimi o gözəl dövrlərin ölməz enerjisi ilə şarj etmiş olurlar.

europa universalis iv

Europa Universalis seriyası ilə ilk dəfə 2010. ildə tanış olmuşdum və vurulmuşdum. Avropa tarixi ilə bağlı bilmədiyim bir çox fakt və anlayışla tanış etmişdi məni. Tarixin ruhunu və işləmə mexanizmini anlamaq üçün mükəmməl oyundur. Məncə, bu oyun tarix fakültələrində tələbələrə necəsə tanıdılmalıdır. Oyunu hal-hazırda oynamağı dayandırsam da, yaradıcılarının hər ay paylaşdıqları qeydlərli oxuyuram. Adamların tarixə şəhvəhli bir sevgisi var. Detallar üzərində, oyunu daha da dərinləşdirmək yolunda durmadan çalışırlar. Təbii ki, bunun əlavə gəlir mənbəyi olmağı da ayrı bir motivasiya mənbəyidir onlar üçün.
EU IV çətin oyundur. Düşünmək, vəziyyəti doğru dəyərləndirmək tələb edir. Tələssən, ağzına sıçacaqlar, amma gecikmək də olmaz. Steam endirimləri zamanı cuşa gəlib bütün dlc'lərini aldım, düşünürdüm ki, uzun müddət dalacağım bir oyun olacaq, amma hayaller EU IV, hayatlar taktik-maktik yok bum-bum-bum. Osmanlı imperiyası ilə başladım. Planım o idi ki, bir az əlim öyrəşsin, Azərbaycanda da başlayaram, Səfəvilər dövlətini quraram, amma sən saydığını say. Nə isə, Osmanlı ilə 2-3 dəfə başlayıb oyunun mexanikalarını xatırladıqdan sonra, özümü toplayıb əsas seyvə başladım. 50 illik plan qurmuşdum: Bizansı tutmaq, Anadolunun fəthini başa çatdırmaq, Balkanlarda möhkəmlənmək - Bosniya, Serbiya, Albaniyanı, eləcə də Valaxiyanı tutmaq. Eyni zamanda qərbdə macarların və Litvanın böyüməsinə imkan verməmək, Venesiyanın Aralıq dənizində yayılmasının qarşısını almaq. Bunun üçün də Avropada özümə müttəfiq kimi Fransanı seçmişdim. Şərqdəki müttəfiqim isə Qara qoyunlu dövləti idi. Ərazilərində gözüm yox idi və Qafqazı tutub onlara vermək istəyirdim. Bizansı asanlıqla fəth etdim. Qara qoyunlunun yardımı ilə Anadolunu da yavaş-yavaş tuturdum. Eyni zamanda Balkanlar tərəfdə də işlərim yaxşı gedirdi. 1500. illərin əvvəllərində planımı həyata keçirmişdim. Növbəti 1 əsr üçün planım (1500-1600 illər) yenə oxşar idi. Fəthlər, qonşuluqda güclü dövlətlərin yaranmasına imkan verməmək və Hələb ilə isgəndəriyyəni ələ keçirib ticarətimi gücləndirmək. Bu zaman artıq səhvlərim də başlamışdı. Zəifləri bir-bir udurdum, amma Litva, Macarıstan kimi böyüklərlə üz-üzə gəlməmək üçün onlarla savaşmaqdan çəkinirdim. Üstəlik, Şərqdə də Məmlüklər getdikcə güclənirdi. Nə isə, ərazimin kifayət qədər böyümüşdü, Anadolunu, Balkanları, Valaxiyanı fəth edə bilmiş, hətta Macarıstan və Venesiyadan önəmli torpaqlar da almışdım, amma sərhədlərimdə Avstriya-Macarıstan, Reç Pospolita, Rusiya və Məmlüklər kimi böyük dövlətlər də peyda olmuşdu. Digər yandan isə ingiltərənin gəmiləri sahillərimdə tez-tez görünməyə başlamışdı. Osmanlı ordusu oyunun əvvəllərində nə qədər güclüdürsə, getdikcə böyük ordulardan geri qalmağa başlayır. Buna görə də zaman keçdikcə daha böyük ordu saxlamağa, kəmiyyət hesabına vəziyyəti idarə etməyə çalışırdım. Demək olar bütün pulum orduya gedirdi. Üstəlik, Məmlüklər Hələb və isgəndəriyyədəki, Avstriya, ingiltərə və Venesiya isə Qərbdəki ticarətimə mane olmağa başlamışdılar. işim müttəfiqliklər qurmaq və düşmənlərimlə aramı yaxşılaşdıraraq onların bizə hücum etmək istəklərini azaltmağa çalışmaq, onun-bunun arasını vurmaq, qonşu ölkələrdə separatçılığı dəstəkləmək idi. Büdcəmin qalan hissəsi də bu məsələlərə gedirdi. Bu cür qorxaq siyasət nəticəsində oyunun sonlarına qədər ərazimizi itirmədən, əksinə az da olsa, artıraraq ayaqda qala bildim.